Kritiek op EU-migratieakkoord: ‘Het is onwerkbaar en zal veel menselijke schade aanrichten’

In een gezamenlijke reactie waarschuwen middenveldorganisaties 11.11.11 en Vluchtelingenwerk Vlaanderen voor ‘het onmenselijk en onbegrijpelijk’ migratieakkoord van de Europese lidstaten.

De organisaties vrezen dat kinderen zullen worden opgesloten in detentiecentra aan de buitengrenzen van de Unie en hekelen het gebrek aan solidariteit en aandacht voor de mensenrechten. De organisaties vragen om rekening te houden met de bekommernissen en deze recht trekken in de toekomstige triloogonderhandelingen met het Europese Parlement.

Donderdagavond hebben de Europese lidstaten een akkoord gevonden over een Europese migratiedeal. Daarbij wordt ingezet op een flexibel ‘solidariteitsmechanisme’ om asielzoekers over de lidstaten van de Europese Unie te spreiden en een procedure om afgewezen asielzoekers sneller te kunnen terugsturen vanuit detentiecentra aan de Europese buitengrenzen. Het akkoord tussen de lidstaten van de Unie moet nog besproken worden met het Europese Parlement.

‘Humanitaire drama’s’

Koepel van de Internationale Solidariteit in Vlaanderen 11.11.11 en Vluchtelingenwerk Vlaanderen vrezen voor een grootschalige en langdurige detentie van asielzoekers aan de buitengrenzen van Europa. ‘Dit akkoord kan enkel tot humanitaire drama’s leiden, zonder garantie op juridische bijstand of het waarborgen van de mensenrechten’, aldus de organisaties. 11.11.11 en Vluchtelingenwerk Vlaanderen hekelen daarnaast ook de mogelijke detentie van minderjarige asielzoekers aan de buitengrenzen van de Europese Unie.

‘Nochtans voerde ons land recentelijk nog een verbod op detentie van minderjarigen in, maar met dit akkoord kunnen ook minderjarigen opgesloten worden. Aan de buitengrenzen laat de Belgische regering dit principe plots vallen, onbegrijpelijk en onmenselijk’, zegt Joost Depotter van Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Ook schuilt het gevaar voor een opdrijven van de pushbacks aan de buitengrenzen van de EU, klinkt het. ‘In 2023 vonden meer dan 220.000 illegale en gewelddadige pushbacks plaats. Dit zal het geweld aan de buitengrenzen van Europa enkel maar opdrijven. Maatregelen om deze pushbacks te vermijden ontbreken in het akkoord’, meent Flor Didden van 11.11.11.

‘Menukaart’

Het akkoord voorziet ook in een flexibel solidariteitsmechanisme waarbij lidstaten 20.000 euro dienen te betalen per asielzoeker die niet opgevangen wordt volgens het afgesproken en verplichte aandeel in de verdeling van asielzoekers. Dit aandeel wordt berekend op basis van het inwonersaantal van een lidstaat en het bruto binnenlands product. ‘Mensenrechten zijn geen koopwaar. Dit akkoord leest als een menukaart op vlak van Europese verplichtingen. Dan kan je bezwaarlijk spreken van solidariteit. Samengevat is het een onwerkbaar akkoord dat veel menselijke schade zal aanrichten’, concludeert 11.11.11-expert Flor Didden.  Vluchtelingenwerk Vlaanderen en 11.11.11. roepen op om dit alles recht te trekken in de komende triloogonderhandelingen. België, dat in januari 2024 het voorzitterschap van de Raad op zich neemt, moet daar volgens de organisaties een belangrijk rol in spelen.

Groen ‘bezorgd over uitwerking’

Ook vanuit politieke hoek komt er kritiek. Groen-Kamerlid Eva Platteau noemt het ‘moeilijk te verteren’ dat het Europees asielakkoord ‘de deur openlaat om minderjarigen mogelijk op te sluiten in andere lidstaten’.

Ook Platteau vreest dat gezinnen met kinderen in grote omheinde kampen aan de Europese buitengrenzen worden opgesloten. ‘Het principe dat besproken is, laat een wrange nasmaak na. Voor ons is het moeilijk te verteren dat de deur wordt opengelaten dat minderjarigen mogelijk opgesloten worden in andere lidstaten.’

Platteau wijst erop dat de Belgische federale regering heeft afgesproken geen minderjarigen vast te houden in gesloten centra, ‘en daar zal ons land zich ook aan houden’. Maar het Groen-Kamerlid is ‘zeer bezorgd over de praktische uitwerking van de grensprocedure in de grenslanden’.