De ministers van Financiën van de Europese Unie zullen donderdag nog geen akkoord kunnen afkloppen over nieuwe begrotingsregels voor de 27 lidstaten. Dat is gebleken uit de verklaringen die de ministers aflegden voor de start van de vergadering. Wel zijn Frankrijk en Duitsland, die het dossier nu helemaal naar zich hebben toegetrokken, optimistisch over de vooruitgang die in de afgelopen weken werd geboekt.
De onderhandelingen worden gevoerd op basis van het voorstel dat de Europese Commissie in april indiende. Zij wil dat België en de andere EU-landen in de toekomst een meer op maat gemaakt begrotingstraject kunnen volgen, evenwel zonder dat daarbij geraakt wordt aan de Maastrichtnormen, die zeggen dat het begrotingstekort onder de 3 procent van het bbp moet blijven en de schuldgraad onder de 60 procent.
De individuele lidstaten zouden wel meer inspraak krijgen bij het saneren van hun financiën over een periode van vier tot zeven jaar. Nog tot eind dit jaar is de toepassing van de regels opgeschort, maar het lijkt onhaalbaar om het nieuwe begrotingskader al tegen 1 januari 2024 helemaal klaar te hebben. ‘Het is belangrijk dat de Raad nog dit jaar een (politiek) akkoord kan vinden, zodat het hele wetgevend proces afgerond kan worden voor het Europees Parlement zijn werkzaamheden opschort in de aanloop naar de verkiezingen, dus in de lente van volgend jaar’, schetste Europees commissaris Valdis Dombrovskis donderdagochtend de stand van zaken.
De Commissie bezorgde de lidstaten in mei van dit jaar al haar aanbevelingen voor de begrotingen van 2024, maar tegen de volgende lente moeten de nieuwe regels van kracht zijn om de grote lijnen voor de begrotingen van 2025 uit te kunnen zetten, zei Dombrovskis. Hij wil volgend voorjaar ook opnieuw tekortprocedures kunnen openen – het zogenoemde Europese strafbankje – tegen lidstaten die hun budget en/of hun schulden laten ontsporen. ‘Dat zal moeten gebeuren op basis van de nieuwe regels’, klonk het.
Duitsland dringt er al maanden op aan dat de begrotingsregels streng genoeg moeten blijven, maar minister Christian Lindner was donderdagochtend optimistisch over de vooruitgang die hij en zijn Franse collega Bruno Le Maire hebben geboekt. ‘Ik ben deze week naar Parijs geweest, en daar hebben we gemeenschappelijke grond gevonden over de nood aan waarborgen met betrekking tot de houdbaarheid van de schuld en een benchmark voor een minimale begrotingsaanpassing. Deze maand nog komt Bruno (Le Maire, red.) naar Berlijn en dan gaan we praten over de cijfers, over het concrete ambitieniveau.’
Volgens Le Maire moeten de 27 lidstaten voor het einde van het jaar een akkoord kunnen vinden. Hij noemt de sfeer tussen hem en Lindner, die dus teruggrijpen naar de traditionele Frans-Duitse motor van grote Europese hervormingen, ‘positief en constructief’. De nieuwe regels zijn volgens de Franse minister noodzakelijk om de financiële stabiliteit van de EU27 te garanderen. ‘Financiële stabiliteit is de sleutel tot alles, ook tot investeringen in innovatie en de vergroening van de economie.’
Eens de lidstaten een akkoord bereikt hebben over de begrotingsregels, moeten nog onderhandelingen met het Europees Parlement gevoerd worden over de definitieve wetteksten. Belgisch minister Vincent Van Peteghem merkte woensdag al op dat het tot een goed einde brengen van die gesprekken wellicht een zaak zal zijn voor ons land, dat zoals bekend in de eerste helft van 2024 de Europese Unie voorzit.
