Extreemrechtse partij FPÖ wint volgens exitpoll parlementsverkiezingen Oostenrijk

De extreemrechtse Vrijheidspartij (FPÖ) is bij de parlementsverkiezingen in Oostenrijk de grootste fractie geworden, volgens de prognoses die de publieke omroep ORF heeft gepubliceerd bij het sluiten van de stembussen. Als die uitslag wordt bevestigd, betekent dat een historische overwinning voor extreemrechts.

De Vrijheidspartij (FPÖ) van Herbert Kickl haalt 29,1 procent van de stemmen. Dat is een stijging met 13 procentpunten ten opzichte van 2019. De partij heeft al eerder in een regering gezeten met de christendemocratische ÖVP, maar won nog nooit eerder zelf de landelijke verkiezingen. De FPÖ is een islamkritische partij en heeft de afgelopen tijd geprofiteerd van onvrede onder de bevolking over inflatie en migratie.

De winst betekent een nieuwe doorbraak voor extreemrechts in Europa. Kickl ziet de historische overwinning als een signaal voor een koerswijziging in Oostenrijk. ‘De kiezer heeft zich vandaag uitgesproken’, zei hij in zijn eerste reactie. De kiezers hebben ‘duidelijk aangegeven dat de zaken in dit land niet zo kunnen doorgaan’, zei de partijleider, die staat voor een restrictief asielbeleid, EU-scepsis en een Ruslandvriendelijke koers.

Momenteel wil geen enkele andere partij een regering vormen met de FPÖ onder Kickl. ‘Onze hand is in alle richtingen uitgestrekt’, zei Kickl. Je moet nu aan de andere partijen vragen ‘hoe zij over de democratie denken’.  De conservatieven (ÖVP) onder leiding van kanselier Karl Nehammer worden tweede met 26,2 procent. Volgens de prognoses stemde 20,4 procent van de kiezers op de sociaaldemocratische SPÖ. Daarmee zit de SPÖ rond haar recorddieptepunt van 21,2 procent uit 2019. De Groenen kunnen rekenen op 8,6 procent (een daling van 5,3 procentpunten) en het liberale Neos op 8,8 procent. 

De eerste schattingen zijn gebaseerd op basis van de telling van een deel van de stemmen per post en de stembiljetten van de vroegst gesloten kiesbureaus. De Bierpartei en de communistische KPÖ zullen waarschijnlijk de kiesdrempel van 4 procent niet halen. In totaal werden bijna 6,4 miljoen burgers opgeroepen om te stemmen voor een nieuw parlement. Volgens de ORF lag de opkomst rond de 78,5 procent. Dat is hoger dan tijdens de parlementsverkiezingen in 2019. De huidige regering bestaat uit een coalitie van de ÖVP en Die Grünen (De Groenen).

De aanzienlijke winst van de FPÖ is in lijn met de rechtse trend in heel Europa. Rechtse partijen hebben in heel Europa aan populariteit gewonnen, zoals Geert Wilders en zijn radicaal-rechtse Partij voor de Vrijheid (PVV) in Nederland, de Italiaanse rechtse partij Fratelli d’Italia (Broeders van Italië) onder leiding van Giorgia Meloni en het rechts-nationalistische Rassemblement National (RN) met Marine Le Pen in Frankrijk. In Duitsland boekte de extreemrechtse AfD grote successen bij de deelstaatverkiezingen in Saksen, Thüringen en Brandenburg.