Ex-Catalaans minister Clara Ponsatí: ‘Sánchez is een opportunist zonder ruggengraat’

Clara Ponsatí, ex-Catalaans minister in Schotse ballingschap, is woedend over het bikkelharde vonnis, dat in Catalonië een golf van protest uitlokte.

‘Natuurlijk had ik het zien aankomen’, zegt Ponsatí bitter. ‘Het was van meet af aan duidelijk dat dit een politiek proces was om af te rekenen met het Catalaanse nationalisme. Vandaar ook de uitbarsting van volkswoede na het vonnis. De Catalanen pikken dit niet.’

De Catalaanse crisis domineerde de Spaanse parlementsverkiezingen van 10 november, de tweede stembusslag in een half jaar tijd. Het extreemrechtse Vox boekte een spectaculaire overwinning. PSOE-leider Pedro Sánchez boerde achteruit, maar bleef als formateur aan zet. Tijdens de campagne stelde hij zich hard op tegenover de Catalaanse nationalisten van de ERC, maar nu heeft hij hun steun nodig om een regering te vormen. Zal hij bijdraaien?

Clara Ponsatí: Daar maak ik me geen illusies over. Er is niks veranderd sinds de verkiezingen van april. Had Sánchez gewild, dan had hij een half jaar geleden een akkoord met de Catalanen kunnen sluiten. Ik ben zelf partijloos, maar ik zou de ERC stellig afraden om de PSOE te steunen. Sánchez is niet te vertrouwen, hij is een opportunist zonder ruggengraat of principes. Handig als je aan het hoofd staat van een partij die tot op het bot verdeeld is, dat wel.

Mijn enige hoop is dat Spanje aan zijn eigen disfuncties ten onder gaat en uiteenvalt.

Sánchez geen ruggengraat? Het herbegraven van dictator Franco, een collectieve wens van de hele Spaanse linkerzijde, was toch een bravourestuk?

Ponsatí: (boos) Heb je de beelden dan niet gezien? Zo veel egards, het leek wel een tweede staatsbegrafenis. Bijzonder pijnlijk voor de tienduizenden families zoals de mijne die het slachtoffer van de dictatuur waren. Sorry, maar voor de Spaanse socialisten heb ik geen goed woord over. Veertig jaar na Franco’s dood is Spanje nog altijd geen volwassen democratie, politie en justitie zijn niet eens onafhankelijk. Wie waren de beleidspartijen in die lange periode? De PSOE en de Partido Popular dragen allebei een verpletterende verantwoordelijkheid.

Intussen heeft de Spaanse justitie opnieuw Europese aanhoudingsbevelen uitgevaardigd tegen de afgezette Catalaanse president Carles Puigdemont en vier van zijn ministers, onder wie uzelf. Anders dan uw lotgenoten verblijft u niet in België maar in Schotland; u doceert economie aan de University of St Adrews. Vreest u een uitlevering?

Ponsatí: De motivatie van het aanhoudingsbevel rammelt aan alle kanten. Opruiing, de voornaamste grond waarop het Spaanse Hooggerechtshof zijn vonnis heeft gebaseerd, bestaat als misdrijf in het Schotse noch het Belgische strafrecht. Natuurlijk zal de Spaanse procureur er alles aan doen om bijkomende misdrijven te verzinnen. Toch denk ik niet dat de Schotse rechter zal plooien. Het ligt voor de hand dat we in Spanje geen eerlijk proces zullen krijgen.

Ziet u een uitweg uit de patstelling?

Ponsatí: Ik ben zeer pessimistisch. Op de internationale gemeenschap hoeven we niet te rekenen, we zijn diep ontgoocheld in de Europese Unie. Toch zie ik een lichtpunt: de Spaanse economie doet het bar slecht. Mijn enige hoop is dat Spanje op termijn aan zijn eigen disfuncties ten onder gaat en uiteenvalt.