Europese Volkspartij (EVP) wil ontbossingswet verder ‘uithollen’

In het Europees Parlement wil de Europese Volkspartij (EVP) de inwerkingtreding van de veelbesproken ontbossingswet verder uitstellen. Critici spreken van de “uitholling” van de wet, maar tegelijk zet de demarche van de grootste fractie in het halfrond de relaties binnen de ‘meerderheid-Von der Leyen’ onder druk.

De wet tegen ontbossing werd anderhalf jaar geleden goedgekeurd en verbiedt de invoer in de EU van een hele reeks producten die afkomstig zijn van gronden die sinds begin 2021 ontbost werden. Normaal gezien zou de verordening eind dit jaar in werking treden, maar onder druk van EU-landen als Duitsland en handelspartners als de VS, Brazilië en Afrikaanse landen legde de Europese Commissie een uitstel op tafel. De Raad (de lidstaten) gingen er al mee akkoord om de wet pas vanaf eind 2025 toe te passen.

Donderdag stemt ook het Europees Parlement over dat uitstel, maar de EVP-fractie wil nog verder gaan. Ze diende vijftien amendementen in om de ‘bureaucratische druk’ op landbouwers en bedrijven verder te verlichten. Zo zouden enkel importeurs moeten aantonen dat hun producten ‘ontbossingsvrij’ zijn. Producten afkomstig uit landen waar niet ontbost wordt, zouden sowieso worden vrijgesteld. En om alle spelers in de toeleveringsketens voldoende tijd te geven zich voor te bereiden, wil de EVP bijkomend uitstel voor de inwerkingtreding tot eind 2026.

Natuurorganisaties en de groene fractie in het Europees Parlement reageren onthutst. ‘De EVP zegt dat ze de regels wil vereenvoudigen voor de bedrijfswereld. Maar de wijzigingen die ze voorstelt, zullen enkel zorgen voor meer verwarring, chaos en ontbossing’, zegt Philippe Verbelen,  campagneleider Biodiversiteit bij Greenpeace. Volgens WWF dreigt de wet een ‘lege huls’ te worden die niets doet aan de wereldwijde ontbossing. De groenen wijzen erop dat verschillende grote bedrijven, zoals Carrefour, Michelin en Danone, zich al vóór de wet hebben uitgesproken en zich op de inwerkingtreding hebben voorbereid.

Elders in het Parlement wordt met grote ogen gekeken naar de houding van de EVP. Net nu de volksvertegenwoordigers de hoorzittingen met de kandidaat-commissarissen afwerken en zich moeten uitspreken over de nieuwe Europese Commissie, dreigt de christendemocratische en conservatieve fractie de meerderheid die de nieuwe ploeg van voorzitter Ursula von der Leyen in het zadel moet helpen te ondermijnen.

Zoals het er nu naar uitziet, zal de EVP voor haar amendementen wellicht de steun krijgen van de (extreem)rechtse fracties, terwijl ze op de sociaaldemocratische S&D, het liberale Renew en de groenen rekent om de Commissie goedgekeurd te krijgen. ‘De EVP kijkt de hele tijd naar links en naar rechts en loopt van de meerderheid weg om spelletjes te spelen’, zegt een insider. ‘De EVP’ers breken het cordon sanitaire aan de lopende band.’

Voor de EVP is de ontbossingswet een symbooldossier geworden, zoals de natuurherstelwet dat eerder was, luidt de kritiek. ‘Het doet de vraag rijzen of de EVP nog een partner is.’ Er wordt daarom ook uitgekeken naar de houding van de EVP’ers bij de evaluatie van de zes kandidaat-vicevoorzitters van de Commissie. Bij de sociaaldemocraten wordt gevreesd dat ze mogelijk haar Spaanse kandidate Terese Ribera (Schone Transitie) stokken in de wielen zullen willen steken. Niet omwille van de persoon, maar omwille van de uitvoering van de Green Deal, waarvoor ze verantwoordelijk zou worden. ‘Maar wij zijn alvast niet bereid de Green Deal lost te laten’, luidt het.