De Europese Commissie is niet transparant over de manier waarop ze de mensenrechten in rekening heeft gebracht toen ze in 2023 de veelbesproken migratiedeal met Tunesië sloot. Dat zegt Emily O’Reilly, de ombudsvrouw van de Europese Unie. Ze vraagt de Commissie om criteria aan te nemen aan de hand waarvan de financiële steun aan Tunesië indien nodig kan worden opgeschort.
‘De Commissie heeft de plicht te garanderen dat met EU-middelen geen maatregelen worden gesteund die de mensenrechten schenden’, zegt O’Reilly. Ze bestudeerde het akkoord dat de Commissie vorig jaar met Tunesië sloot en waarbij ongeveer 1 miljard euro naar Tunis vloeit. Dat geld is deels bedoeld om de illegale migratie naar de EU tegen te houden, ondanks beschuldigingen aan het adres van de Tunesische regering dat ze verantwoordelijk zou zijn voor mensenrechtenschendingen.
In het akkoord is een enveloppe van 105 miljoen euro voorzien om de grensbescherming in Tunesië te versterken, de Tunesische grenswachten op te leiden en technische ondersteuning te bieden, en mensensmokkel te bestrijden. Van dat luik ligt de besteding van 53 miljoen euro al vast.
Ondanks alle bezorgdheden heeft de Commissie niet vrijgegeven op welke informatie ze vertrouwde om een inschatting te maken van de mensenrechtensituatie in Tunesië toen ze het akkoord in 2023 ondertekende. De ombudsvrouw vraagt de Commissie nu een samenvatting van die risicobeoordeling vrij te geven en criteria aan te nemen aan de hand waarvan de financiële steun aan Tunesië kan worden opgeschort als er mensenrechtenschendingen worden vastgesteld.
Tegelijk moet de Commissie organisaties die in de regio actief zijn, zoals de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en het VN-vluchtelingencommissariaat (UNHCR), aanmoedigen een systeem op poten te zetten waarbij klacht kan worden ingediend.
In een reactie zei een woordvoerster van de Commissie woensdag dat die ‘akte neemt’ van de aanbevelingen en ‘klaar staat om manieren verbeteringen mogelijk maken te overwegen, specifiek in verband met de monitoring van de mensenrechten.’
‘Grenscontroles: zijn Europese politici hun geschiedenis vergeten?’
