De vier voornaamste Europese magistratenorganisaties zijn zondag naar het Europese Hof van Justitie in Luxemburg gestapt om de goedkeuring van het Poolse herstelplan te laten annuleren. De lidstaten van de Europese Unie hebben in juni het licht op groen gezet voor het plan, ondanks aanhoudende bezorgdheden over de onafhankelijkheid van de Poolse justitie.
De voorwaarden die de EU aan Polen heeft opgelegd voor de uitbetaling van Europese subsidies ‘schieten te kort om een doeltreffende bescherming te verzekeren voor de onafhankelijkheid van de rechters en de rechterlijke macht, en houden geen rekening met de arresten van het Europese Hof van Justitie’, zo klagen de vier organisaties aan in een gemeenschappelijke mededeling.
De organisaties (Association of European Administrative Judges, European Association of Judges, Rechters voor Rechters, Magistrats Européens pour la Démocratie et les Libertés) verzoeken het Hof om de beslissing van de lidstaten te vernietigen en de vrijmaking van de fondsen te beletten.
Op voorstel van de Europese Commissie keurden de Europese ministers van Financiën in juni het Poolse plan goed. Het biedt Warschau uitzicht op 35,4 miljard euro aan Europese fondsen om het economisch herstel na de coronapandemie te ondersteunen. Als tegenprestatie eisten de andere lidstaten dat de conservatieve regering in Polen een aantal aanslepende problemen met betrekking tot de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht zou wegwerken.
De EU heeft drie voorwaarden gesteld voor de effectieve uitbetaling van fondsen: de ontmanteling van de tuchtkamer van het Poolse Hooggerechtshof, de hervorming van het tuchtregime voor magistraten en de mogelijkheid voor gesanctioneerde rechters om hun dossier te laten herbekijken. Die voorwaarden volstaan voor de magistratenorganisaties niet. Meer zelfs, de organisaties argumenteren dat het groene licht de positie van geschorste Poolse rechters schaadt en indruist tegen arresten van het Europese Hof die de lidstaten moeten respecteren. Het Hof eiste bijvoorbeeld dat geschorste rechters onmiddellijk en zonder procedure in ere hersteld worden, terwijl de voorwaarde van de lidstaten neerkomt op een meer dan een jaar aanslepende procedure met onbekende uitkomst, zo argumenteren de organisaties.
