Er is een akkoord bereikt over de herziening van de Europese richtlijn met betrekking tot de inzameling en verwerking van stedelijk afvalwater. Terwijl de Europese minimumstandaarden nu op alle woonkernen van minstens 2.000 inwoners van toepassing zijn, zullen ze in de toekomst ook al gelden voor gemeenschappen vanaf 1.000 inwoners.
De bestaande richtlijn dateert van 1991 en was dringend aan vervanging toe. 98 procent van het afvalwater wordt opgevangen en 92 procent wordt goed verwerkt, maar niet alle vervuiling van rivieren, meren, grondwater en zeeën wordt ermee tegengegaan. Zeker omdat Europa zich ertoe verbonden heeft het milieu tegen 2050 vervuilingsvrij te maken, drong een herziening zich op.
De richtlijn zal nu dus ook op kleinere woonkernen (van 1.000 inwoners of meer) van toepassing zijn. Zij zullen biologisch afbreekbare materialen uit hun afvalwater moeten verwijderen alvorens dit geloosd wordt, en krijgen daarvoor de tijd tot 2035. Steden en gemeenten met meer dan 150.000 inwoners zullen vanaf 2039 ook alle stikstof en fosfaat moeten verwijderen, een regel die voor woonkernen met meer dan 10.000 inwoners vanaf 2045 zal gelden.
Ook de nieuwe regels met betrekking tot het aanpakken van microverontreiniging worden dan van toepassing. Steden zullen ook geïntegreerde plannen moeten uitwerken voor hun omgang met zware regenval, zoals bij overstromingen. De nieuwe richtlijn introduceert tevens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Zo zal niet langer de belastingbetaler als enige moeten opdraaien voor waterverontreiniging, maar zal de factuur grotendeels naar de schuldigen worden toegeschoven.
De afvalwaterindustrie zelf wordt richting energie- en klimaatneutraliteit gedreven. De onderhandelaars van het Europees Parlement en van de EU-lidstaten kwamen tot slot overeen dat afvalwater beter op de aanwezigheid van virussen en chemische vervuiling moet worden gescreend. Denk aan SARS-CoV-2 en griepvirussen, maar ook aan microplastics en ‘forever chemicals’ als PFAS.
