Met een ongeoorloofde politie-inval maakte burgemeester van Sint-Joost-ten-Node Emir Kir een omstreden conferentie van uiterst rechts veel groter dan die eigenlijk was.
‘De laatste keer dat ik in Brussel was, was op 30 januari 2020, de dag voordat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verliet. Ik zwaaide met de Britse vlag, en mijn microfoon werd uitgeschakeld omdat alternatieve denkbeelden hier niet welkom zijn’, aldus Brexit-boegbeeld Nigel Farage dinsdagochtend op de eerste dag van de omstreden NationalConservatism-conferentie (NatCon) in Brussel.
Bijzonder verfrissend was Farage zoveelste persoonlijke heldenrelaas over de Brexit bepaald niet, en uiteraard repte hij met geen woord over het feit dat het leeuwendeel van de Britten de uitstap uit de EU intussen een fiasco vindt.
Andere sprekers deden de zaal evenmin opveren. Wel integendeel: op de laatste rij viel een van de organisatoren al tijdens de openingsspeech in slaap, bij een karig applaus klapte de wakker geschoten man maar snel mee. Neem het hem eens kwalijk: telkens weer, spreker na spreker, ging het over een vermeend complot van een totalitaire, links-liberale en Brusselse woke-elite die er persoonlijk op uit zou zijn om met massamigratie en klimaatextremisme de gewone burger te onderwerpen. Nee, voor de minstens 35 euro inschrijvingsgeld kregen de aanwezigen nauwelijks creatieve, doorwrochte ideeën terug.
Tom Van Grieken: ‘Asielzoekers pesten zodat ze niet meer naar hier komen’
Viktor Orbán
Toch kregen Farages woorden weerklank. Het beste bewijs dat alternatieve denkbeelden in Brussel niet welkom zouden zijn, zoals hij tijdens zijn toespraak opwierp, werd hem namelijk aangereikt door Emir Kir, de balorige burgemeester van de Brusselse gemeente Sint-Joost-ten-Node. Die zag een ‘evenement met fascistische elementen’ in zijn gemeente niet zitten, en vaardigde dinsdagochtend prompt een politiebevel uit om de conferentie te laten stilleggen. Tussen de middag kwamen drie politieagenten de Claridge-zaal binnen. Farage zei dat de politie hem maar van het podium moest komen halen.
Het was de derde keer in twee dagen tijd dat NatCon moeilijkheden ondervond. Eerst zou het evenement in het Concert Noble in Brussel-centrum plaatsvinden, maar PS-burgemeester Philippe Close liet onder druk van extreemlinkse organisaties weten dat hij er de veiligheid niet kon garanderen. Daarop besloot evenementenbureau Edificio de vertrekken niet meer open te stellen. Maandagavond onderging NatCon min of meer hetzelfde lot in het Sofitel in Etterbeek, nadat lokaal MR-burgemeester Vincent De Wolf de uitbaters naar eigen zeggen ‘duidelijk had gemaakt met wie ze te doen hadden’. Hoeft het te verbazen dat de uitbater van Claridge van de sprekers bakken lof toegeworpen kreeg?
Kir beriep zich naar eigen zeggen op een dreigingsanalyse van het OCAD, al maakt datzelfde OCAD slechts een inschatting en formuleert het geen concreet advies. Het was met andere woorden Kir die de knoop doorhakte. Dinsdagmiddag pakten er slechts een 50-tal tegenbetogers rond Claridge samen – niets wat de politie niet onder controle kon houden, dus. Het leek er nadien lange tijd op dat NatCon woensdag niet zou kunnen hervatten, maar de Raad van State schorste dinsdagochtend in scherpe bewoordingen Kirs bevel. In de vroege uurtjes kregen de gasten het bericht dat dag twee van de conferentie, met de Hongaarse premier Viktor Orbán op de affiche, alsnog zoals gepland kon plaatsvinden.
Hoe gulle suikeroom Viktor Orbán een extreemrechts mediaclubje in Brussel financiert
Veto
Volgens grondwetspecialist Jogchum Vrielink (UCL Saint-Louis en KU Leuven) stond het in de sterren geschreven dat de Raad van State Kirs politiebevel zou schorsen. ‘Een privéconferentie achter gesloten deuren heeft in beginsel geen goedkeuring van de autoriteiten nodig – stel je het omgekeerde maar eens voor. Bovendien beroept Kir zich op een zogenaamd “tegenstandersveto”: een bijeenkomst verbieden omdat tegenstanders het dreigen te verstoren. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Het was in dit geval aan de gemeente om ervoor te zorgen dat de conferentie ondanks eventuele tegendemonstraties kon plaatsvinden. Het is goed dat de Raad van State dit rechtzet.’
Volgens Koen Cypers, redactiechef van het Brusselse nieuwsmedium Bruzz, heeft Kir zich de voorbije dagen aardig mispakt. ‘In Brussel en Etterbeek kon de conferentie niet doorgaan omdat Close en De Wolf nogal gewiekst de verantwoordelijkheid van zich afschoven. Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen kon Kir, die erom bekend staat nadrukkelijk voor zijn achterban op te komen, maar moeilijk verantwoorden dat de conferentie wél in zijn gemeente zou plaatsvinden. Maar met groot politievertoon een conferentie met vooraanstaande politici stilleggen, dat blijft natuurlijk niet onopgemerkt.’
Internationale media
Dat bleek: met zijn politiebevel gaf Kir aan NatCon in één klap een veel internationaler cachet. Beelden van politieagenten in de zaal of van de Franse ex-presidentskandidaat Eric Zemmour die de toegang werd ontzegd, gingen viraal. In die mate zelfs dat premier Alexander De Croo (Open VLD) het nodig vond te reageren. ‘Wat er in Claridge is gebeurd, is niet acceptabel. De autonomie van de gemeenten kan de Belgische grondwet, die de vrijheid van meningsuiting en verzameling garandeert, niet overstemmen’, zei hij maandag op X – het bericht werd intussen meer dan een miljoen keer bekeken.
Ook een woordvoerder van Brits premier Rishi Sunak vond het nodig om te reageren. In de zaal zelf zei een spreker dinsdag dat de Republikeinse senator voor de Amerikaanse staat Ohio, J.D. Vance, een kwade brief zou schrijven aan de Belgische ambassadeur in Washington. The New York Times, de Britse openbare omroep BBC, het Franse Le Monde, het Spaanse El Pais: allemaal sprongen ze op het nieuws. En zo werd een tweedaagse conferentie, die dinsdagochtend met weinig wervende toespraken en drammerige paneldebatten begon, plots een zaak op het hoogste politieke niveau.
‘Wat gisteren gebeurde was een gigantische owngoal’, concludeerde Farage woensdagochtend terecht op het Britse rechtse medium GBNews – hij genoot de voorbije dagen zichtbaar van de Europese aandacht die hem nog eens te beurt viel. Dat het maar een lokale burgemeester was die de vrijheid van meningsuiting en verzameling beknotte, en niet de Europese Unie zelf, was voor Farage en co. natuurlijk bijzaak.
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier