Duitsland kende nooit zoveel kanselierskandidaten

Bij de vervroegde parlementsverkiezingen van vandaag/zondag zijn er in Duitsland nog nooit zoveel kanselierskandidaten geweest. Friedrich Merz van de christendemocratische CDU/CSU is favoriet, maar er zijn ook Olaf Scholz (SPD), Robert Habeck (Groenen) en Alice Weidel (AfD). Een overzicht:

– Olaf Scholz (66 jaar) Toen Scholz in 2021 Angela Merkel opvolgde als kanselier, kon hij al terugblikken op een lange politieke carrière. Hij is burgemeester van Hamburg geweest, maar hij was ook minister. In Merkel-I was hij minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, in 2018 volgde hij Wolfgang Schaüble op als minister van Financiën. Na zijn verkiezingsoverwinning in 2021 vormde de sociaaldemocraat de eerste zogenaamde ‘verkeerslichtcoalitie’ (‘Ampelkoalition’ van SPD, liberale FDP en Groenen) op nationaal niveau, maar in november 2024 viel die regeringsploeg uiteen.

Scholz probeert altijd te pronken met zijn bestuurservaring, maar anderzijds werd zijn ‘verkeerslichtcoalitie’ geplaagd door geruzie en ging ze uiteindelijk ook ten onder aan interne twisten. En hij zal de geschiedenis ingaan als de kanselier van de periode waarin de Duitse economische motor stokte en het merk Duitsland in verval raakte. Scholz is niet geliefd onder de bevolking, en binnen zijn SPD was hij niet onomstreden als kanselierskandidaat. Veel sociaaldemocraten schoven openlijk de populaire minister van Defensie Boris Pistorius naar voren als hun kandidaat. Sommigen hoopten op een ‘Biden-moment’, een moment waarop Scholz zelf zou beseffen dat hij als SPD-kanselierskandidaat geen kans maakte, maar dat kwam er niet. Pistorius lanceerde zelf een filmpje waarin hij zich volmondig achter Scholz schaarde.

– Robert Habeck (55 jaar) Politiek was voor Habeck een late roeping. In 2002 – hij was toen een jonge dertiger – sloot hij zich aan bij de Groenen vanwege een ontbrekend fietspad in zijn thuisstaat Sleeswijk-Holstein, zoals hij zelf graag vertelt. Daarna ging het snel: op nauwelijks twee jaar tijd werd hij deelstaatvoorzitter voor de Groenen, en later ook minister van Energietransitie, Landbouw en Milieu. Vier jaar lang was hij samen met Annalena Baerbock voorzitter van de Duitse Groenen.

Bij de parlementsverkiezingen van 2021 moest Habeck de kanselierskandidatuur aan Baerbock laten, maar de Groenen bleven een pak onder de verwachtingen. De uittredende minister van Economie en vicekanselier is nu zelf kandidaat voor het hoogste Duitse ambt. Habeck kan niet echt een goed rapport voorleggen: na twee opeenvolgende jaren van economische recessie moest eind januari ook de groeiprognose voor 2025 naar beneden worden bijgesteld.

Habeck studeerde onder meer filosofie en taalkunde en is ook doctor in de filosofie. Hij schreef samen met zijn vrouw romans en kinderboeken en heeft ook politieke non-fictie op zijn naam.

– Alice Weidel (46 jaar) Weidel is de eerste kanselierskandidaat in de twaalfjarige geschiedenis van het extreemrechtse Alternative für Deutschland (AfD). Ondernemer en miljardair Elon Musk, momenteel ’s werelds machtigste politieke megafoon, gaf ruggensteun aan de partij en had op zijn sociaalmediaplatform X onlangs zelfs een online interview met Weidel. Na haar middelbare school en studies economie werkte Weidel bij de investeringsbank Goldman Sachs. Ze bracht enkele jaren door in China en rondde haar doctoraat af met een proefschrift over het Chinese pensioenstelsel. Ze sloot zich aan bij AfD in 2013, het jaar waarin de partij werd opgericht met een specifiek eurokritisch label, en ze behoorde toen tot de intussen zo goed als gedecimeerde stroming van economisch-liberalen binnen AfD.

Weidel heeft zich al lang neergelegd bij de uiterst rechtse vleugel van haar partij rond Björn Höcke, AfD-leider in Thüringen, die ze ooit uit de partij wilde gooien. De AfD-covoorzitster pendelt tussen Duitsland en Zwitserland, waar ze samen met haar vrouw twee zonen opvoedt. Ze heeft ooit gezegd dat ze geen lid is geworden van AfD ondanks haar homoseksualiteit, maar net daarom. (Belga)