‘Mocht Boris Johnson, die nu erg populair is, ooit op zijn voetstuk wankelen, dan heeft Dominic Cummings vandaag het grondwerk verricht om hem eraf te trekken’, schrijft Lia Van Bekhoven, onze correspondent in Londen.
Als je wilt weten waarom het VK een van de hoogste dodencijfers van covid ter wereld heeft, dan kon je gisteren terecht bij de oud-adviseur van Boris Johnson. Dominic Cummings was lang de rechterhand van de Britse eerste minister, de man die niet alleen weet waar de lijken liggen, maar die ze zelf heeft weggestopt. En tijdens een ondervraging van zes uur door een vaste Kamercommissie, haalde hij ze een voor een naar boven.
De aantijgingen van Cummings waren de ernstigste die een regering in vredestijd voor de voeten gegooid kreeg. De regering in Londen was ‘compleet ontwricht’. De Britten waren niet de enigen die begin 2020 overrompeld werden door een pandemie, maar ze werden gehinderd door een ongeïnteresseerde premier, incompetente ministers en een uitgeholde ambtenarij. Cummings nagelde de hele politieke klasse aan het kruis; zelfvoldaan, nalatig, betweterig en niet geneigd te leren van de geschiedenis of de ervaring van andere landen.
Johnsons regering was chaotisch, maar daar hield de regeringsleider wel van. Hij ‘omhelsde de chaos’ want dat betekende ‘dat iedereen naar mij opkijkt als de baas’, zou Johnson bekend hebben. De premier was niet bij machte geweest het virus serieus te nemen. ‘Weer een varkensgriep’. En de Britten moesten dat ook niet doen. Begin maart 2020 stelde Johnson voor om zich live op tv te laten injecteren met covid, de ‘Kong Flu’, om het volk te overtuigen hoe ongevaarlijk het virus was.
De wraak van Johnsons oud-adviseur: Cummings nagelde de hele politieke klasse aan het kruis.
De dagen voor de eerste lockdown op 23 maart 2020 waren volgens Cummings even ‘surrealistisch’ als de film Independence Day. Johnsons vroegere vertrouweling herinnerde zich een topambtenaar die binnen kwam stormen met: ‘We hebben jarenlang gehoord dat er een rampenplan is, maar er is niks. We gaan duizenden mensen verliezen. We are absolutely fucked’. Johnson kon maar beter groepsimmuniteit bevorderen ‘zoals we dat vroeger deden door kinderen met waterpokken bij elkaar te zetten’. Groepsimmuniteit, dat geleid zou hebben tot honderdduizenden doden, werd gezien als ‘onontkoombaar feit’, zei Cummings, iets wat de regering voortdurend ontkent. En iets wat hijzelf ook ontkende toen hij nog in de regering zat. Maar dat was toen.
Politieke soulmates
Boris Johnson en de enigszins zonderlinge einzelgänger Dominic Cummings waren jarenlang politieke soulmates. Met de brexit veranderden ze het Britse politieke landschap. De gefêteerde strateeg en data geek wiens campagne het referendum over Uittreding won, werd de rechterhand van de premier in Downing Street. Johnson, die liever campagnes voert dan het land bestuurt, (‘hij staat op, leest de kranten, vraagt wat gaan we vandaag doen en vuurt dan wat af’, typeerde Cummings de regeerstijl van zijn vroegere baas), liet veel aan zijn adviseur over.
Sinds Cummings vorig jaar op dramatische wijze Downing Street verliet, is het oorlog. De vroegere vertrouweling, die zegt dat hij de wetenschappelijke benadering voorstond en wekenlang vergeefs ‘schreeuwde’ om een lockdown, is erop gebrand zijn naam en reputatie te zuiveren. Hij wil zich zo ver mogelijk verwijderen van het covidfiasco. Cummings heeft geen probleem zijn ouwe maat onder de bus te gooien als hij daar beter van wordt. Zijn optreden gisteren in het parlement diende vooral zijn eigenbelang.
Wat de nabestaanden van de 150.000 covidslachtoffers lang vermoedden, is door Cummings bevestigd.
Cummings begon de hoorzitting voor de medische en wetenschappelijke Kamercommissie met een mea culpa. Hij had, eenmaal zijn voeten onder een bureau in Downing Street, eerder aan de bel moeten trekken. Hij had meer stampei moeten maken voor een wetenschappelijke benadering. Hij had niet zo lang moeten samenwerken met iemand waarvan het ‘knettergek is dat hij eerste minister kon worden’ en die opereert ‘als een winkelwagentje, dat overal tegenaan rijdt’.
De beschuldiging van een insider dat Johnson tienduizenden mensen ombracht door nalatigheid, gaat de Britse pers en politiek wekenlang bezighouden. Er was een tijd waarin zoiets een premier de kop kostte. Maar het lijkt de kiezers minder te raken. Zeker, Johnson liet steken vallen, maar hee, dat deed iedereen. Anderhalf jaar geleden wist niemand wat een pandemie was, geen enkele regering in Europa was voorbereid en gelukkig heeft het VK nu een hele succesvolle vaccinatiestrategie waardoor het einde in zicht is.
De nabestaanden van de 150.000 covidslachtoffers denken er anders over. Zij zijn geraakt en geschrokken. Wat ze lang vermoedden is door Cummings bevestigd. Mocht Johnson, die nu erg populair is, ooit op zijn voetstuk wankelen, dan heeft Cummings vandaag het grondwerk verricht om hem eraf te trekken.
‘Het is compleet gekkenwerk dat iemand als ik ooit op zijn hoge post terecht kon komen’, zei Cummings over zijn tijd in Downing Street. Het is het enige statement waarin Johnson zich kan vinden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
