Hubert Van Humbeeck

‘Met crisissen in Duitsland en Frankrijk, kan de Europese Unie een sterk en stabiel Polen goed gebruiken’

Polen kiest dit voorjaar een nieuwe president. Wie dat wordt, is ook voor Europa van groot belang.

Het gestook van Elon Musk om extreemrechts ook in Europa vooruit te helpen, maakt verkiezingen nog belangrijker dan ze al waren. Denk aan de aanstaande verkiezingen voor een nieuw parlement in Duitsland, maar ook aan de presidentsverkiezingen die in mei in Polen worden gehouden. Die kwamen nog niet in het vizier van Musk, maar lang kan dat niet duren. Donald Trump kwam tijdens zijn eerste ambtstermijn goed overeen met de leiders van de anti-Europese en rechts-radicale partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), die het toen in Polen voor het zeggen had.

De voormalige voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk werd in 2023 in Warschau premier aan het hoofd van een brede liberaal-democratische coalitie. Maar het presidentschap is er met Andrzej Duda nog in handen van PiS. Die partij gebruikt dat ambt om Tusk tegen te werken als hij, bijvoorbeeld, onafhankelijke rechters wil benoemen. Tusk beloofde Brussel dat hij de rechtsstaat in Polen zou herstellen, die door PiS vakkundig was ondergraven. In ruil daarvoor kreeg hij het geld uit de Europese steunfondsen, dat precies ter wille van de aantasting van de rechtsstaat was geblokkeerd.

De poging van Tusk om Polen te hervormen, blijft dus alsnog onvoltooid. Hij moet ook voorzichtig manoeuvreren. PiS kleeft hem het etiket op dat hij pro-Duits zou zijn en dat valt in Polen nog niet altijd even goed. De steun voor Europa is ook in Polen niet meer zo uitgesproken als tevoren, terwijl het gemor over de aanwezigheid van veel vluchtelingen uit Oekraïne ook almaar luider klinkt. Polen zou ook met PiS niet snel in het pro-Russische kamp kantelen, maar die partij deelt wel de euroscepsis en de rechts-conservatieve denkbeelden van de Hongaar Orban en de Slowaak Fico, die straks wellicht het gezelschap krijgen van de Oostenrijker Kickl en de Tsjech Babis.

Dat Polen nu uitgerekend na Hongarije voorzitter werd van de Raad van de Europese Unie is een gelukkig toeval. Het geeft Tusk vanzelf een plaats in het centrum van de Europese politiek. Met de politieke crisissen in Duitsland en Frankrijk kan de Unie een sterk en stabiel Polen goed gebruiken. Tusk kan ook Trump in de ogen kijken: Polen trekt nu al 5 procent van zijn bnp uit voor defensie en hij maakte van veiligheid het eerste agendapunt van dit Poolse voorzitterschap. Hij wil de investeringen die daarvoor nodig zijn zelfs Europees laten financieren. Maar dat is een discussie, waarin zeker Duitsland nog een hartig woord zal meespreken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content