Boris Johnson is een jaar regeringsleider van het Verenigd Koninkrijk. Het was een van de opmerkelijkste jaren in de recente Britse geschiedenis. En het moet een van de meest bewogen zijn uit zijn persoonlijke leven, schrijft Lia van Bekhoven.
Gevraagd wat zijn premierschap gekenmerkt had, zou de toenmalige Britse regeringsleider Harold Macmillan gezegd hebben, ‘gebeurtenissen, beste jongen, gebeurtenissen’. Onvoorspelbare evenementen kunnen een streep trekken door het beste kiesprogramma. Ze kunnen de sterkste ideologen vloeren.
Ze hebben zeker het eerste jaar van Boris Johnsons premierschap uit de koers getrokken. En hoe. De laatste twaalf maanden waren, zeggen zelfs zijn critici, ‘a hell of a year‘ voor de man in Downing Street.
‘Als backbencher was het moeilijk geweest Johnson serieus te nemen’, somde een anonieme volksvertegenwoordiger tegen The Guardian Johnsons premierschap op. ‘Toen won hij het partijleiderschap, scheidde van zijn vrouw, verloofde zich, werd vader van een kind en ging bijna dood aan covid-19. Dat is een heel leven in een jaar’.
Hieronder de politieke successen en mislukkingen uit het eerste jaar van het premierschap van Alexander Boris de Pfeffel Johnson.
Brexit
Get Brexit Done. Zijn grootste succes. Onder Johnson werd uittreding een feit. Waar zijn voorganger Theresa May faalde, trok Johnson het VK vier jaar na het uittredingsreferendum op 31 januari 2020 uit de EU. Dat was een triomf. Daarna ging het bergafwaarts.
Handelsakkoord
Het ‘oven-klaar’ handelsakkoord met de EU zit nog immer in de diepvries. Het zal, eenmaal ontdooid, minder appetijtelijk zijn dan beloofd en mogelijk oneetbaar.
Parlement
Johnson stuurde het parlement naar huis en werd na drie weken teruggefloten door de opperste rechtbank. Gekozen afgevaardigden naar huis sturen zonder geldig excuus was ondemocratisch. Who knew? Een vernedering voor Johnson.
Corona
Net zoals praktisch iedere regering erkende ook de Britse te laat de ernst van covid-19. Het gebrek aan tests, de traagheid van de lockdown, het wanbeleid in zorghuizen was wel een graadje erger dan elders in de EU. Het verklaart mede waarom het VK een van de hoogste sterfte- en besmettingscijfers heeft. Hoewel Johnson teveel blijft beloven en te weinig presteert is de situatie sterk verbeterd. Maar de ‘world beating’ coronatest die de Britten beloofd was, was niet alleen op 1 juni niet gereed, maar is inmiddels afgevoerd. Jammer van de 13 miljoen euro.
Liechtenstein
Een handelsdeal met Liechtenstein is zo goed als afgerond. Kassa. In de nieuwe Britse post-brexitwereld telt ieder akkoord. Je moet ergens beginnen het verlies van de grootste markt met zijn tariefvrije zone en economie ter waarde van 17 triljoen euro aan Het Kanaal te compenseren. Een handelsverdrag met de VS is echter op de lange baan geschoven. Het zou 0.16 procent toevoegen aan de Britse economie over een periode van 15 jaar, maar overleg verloopt moeizaam.
China
Johnson waagde het China de deur te wijzen. Na een miljoenencontract met de communicatiegigant Huawei getekend te hebben om 5G broadband te helpen aanleggen, veranderde de premier (onder druk van Washington) van gedachten. Alle bestaande Huawei-onderdelen zullen uit netwerken verwijderd worden. Washington hielp Londen overtuigen dat het niet slim was om Peking via Huawei toegang tot het Britse communicatiesysteem te verschaffen.
Hong Kong
Alsof de trammelant met China over Huawei niet genoeg was, deed Johnson er nog een schepje bovenop. Hij gaf Peking een trap na door drie miljoen burgers van Hong Kong het Brits staatsburgerschap te beloven als China de democratische kraan verder dicht draait.
Toestel
Johnson kon eindelijk een straalvliegtuig laten verven. De premier had al een toestel tot zijn beschikking, maar deelde het met andere ministers. Bovendien ontbrak het de RAF Voyager aan een gepaste kleur. Want Johnsons visie van een ‘Global Britain’ kan met een dofgrijs vliegtuig niet verkocht worden. Een nieuw toestel zat er niet in, tenminste niet tijdens een economische crisis die volgens sommige economen de diepste wordt sinds de Grote Vorst van 1709. Uiteindelijk werd de premier een vliegend vervoermiddel beloofd in rood wit en blauw. Prijs voor het schilderwerk £ 900.000. ‘Waarde voor je geld’, volgens woordvoerders van Downing Street. Austin Powers op toernee, schamperen critici.
Macht
Een andere van Johnsons prioriteiten, grootscheepse hervorming van overheidsorganen, heeft de pandemie en brexit overleefd. Het omvergooien van oude instituten als ambtenarij, BBC, rechtspraak, strijdmachten en parlement gaat door. Met als gevolg toenemende centralisering. In Downing Street, waar alle touwtjes samenkomen, staat trouw aan de leider hoog in het vaandel. Ongehoorzaam gedrag wordt afgestraft. 21 fractieleden die anti brexit waren werden ontslagen. Topambtenaren de laan uitgestuurd. De leider van een machtige vaste kamercommissie die tegen de wens van Johnson voorzitter werd, is uit de fractie gezet. Zeggenschap van het parlement is gereduceerd ten gunste van die van ongekozen politieke adviseurs. De rol van de opperste rechtbank om regeringsbesluiten tegen het licht te houden, wordt door Downing Street aangevochten. In de oorlog tussen een populistische leider en een vastgeroeste bureaucratie, is de eerste ronde voor Johnson.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
