‘Kan een conservatieve liberaal zoals Michel Barnier de Fransen hogere belastingen laten slikken?’

Premier Michel Barnier moet Frankrijk dringend financieel gezond maken. Niet simpel, met een minderheidsregering.

Toen Emmanuel Macron in 2017 aantrad, wilde hij Frankrijk met lagere belastingen en veel overheidssteun aantrekkelijker maken voor investeerders. Dat lukte aanvankelijk ook. Maar met de subsidiepolitiek tijdens en na corona en de energiecrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne liep de trein na 2020 toch geleidelijk uit de sporen. Het land stevent nu af op een begrotingstekort van 6 procent en een schuldgraad van 115 procent van het bruto binnenlands product. Met de hete adem van de kapitaalmarkten en de Europese Commissie in de nek moet Frankrijk dringend financieel gezond worden.

Dat is niet simpel, want na de vervroegde verkiezingen in het begin van de zomer is er geen duidelijke politieke meerderheid meer in het parlement. De centrumrechtse liberaal Michel Barnier leidt een kwetsbare minderheidsregering, die eigenlijk bestaat bij de gratie van extreemrechts en Marine Le Pen.

Barnier presenteerde vorige week zijn begroting voor 2025 en die breekt met wat in Parijs het macronisme wordt genoemd. Twee derde van de 60 miljard euro die hij bijeen wil schrapen, moet van besparingen komen. Een derde van nieuwe belastingen. Hij wil, onder meer, snijden in het ambtenarenbestand en in de genereuze bedrijfssubsidies. Vallen ook op: pensioenen worden bevroren en er komt een tijdelijke superbelasting voor grote bedrijven en rijke Fransen.

Als Barnier zijn begroting in december door het parlement wil krijgen, moet hij met de oppositie om de tafel. Van de linkerzijde hoeft hij geen cadeaus te verwachten. Die vindt dat ze de verkiezingen won en dat ze zelf aan zet moest zijn. De partij van Le Pen beschreef de voorstellen al als een spookhuis dat oudere Fransen het brood uit de mond wil stoten.

Het kamp van Macron heeft moeite met de hogere belastingen, die tot voor kort taboe waren. Het parlement omzeilen en de begroting als noodmaatregel doorvoeren, zou meteen tot een vertrouwensstemming in de Assemblée leiden die Barnier alleen kan verliezen.

Michel Barnier is dus nog niet thuis. De paradox is misschien wel dat uitgerekend een conservatieve liberaal zoals Barnier de Fransen hogere belastingen kan laten slikken. Maar ook: hoe meer hij de zaken in Parijs in handen neemt, hoe meer Macron zich op het buitenland zal richten. Als Europa strategisch autonoom moet worden, wacht hem daar werk. Het probleem is alleen dat hij om daar op beslissingen te wegen het politieke krediet nodig heeft, dat hij deze zomer voor een stuk is kwijtgeraakt.●