‘Chinese intimidatie? Waarom Europese landen een voorbeeld moeten nemen aan Australië’

Wie zich niet voegt naar Pekings wensen, krijgt straf. Zo denkt China internationaal zijn zin te krijgen. Europa zal dat de komende jaren merken. Willen Europese landen succesvol zijn in een economische confrontatie, dan kunnen zij een voorbeeld nemen aan Australië, schrijft Robbert de Witt (EW).

Zouden Chinese politici met afgrijzen of handenwrijvend hebben gekeken naar de verstoorde ceremonie onlangs in Canberra? De Britse koning Charles, nog altijd ook het staatshoofd van Australië, was er op bezoek in het parlement toen een senator van Aboriginal-afkomst plots begon te schreeuwen over de historische Engelse misdaden tegen de oorspronkelijke bevolking. ‘U bent niet onze koning! U hebt genocide gepleegd tegen ons!’ riep Lidia Thorpe. ‘Geef het land terug dat jullie van ons hebben gestolen!’ gilde zij, tot ze zachtjes de zaal werd uitgeduwd. Vervolgens werden de plechtig­heden rustig hervat.

Lees verder onder de video.

Enerzijds moet zulke openlijke kritiek voor de communistische leiders in China een gruwel zijn. Maar het gebeurde in een ander land, een westers land bovendien, en dan kan zo’n incident Chinese diplomaten nog weleens van pas komen.

Juist tussen China en Australië botert het al jaren niet. Daarbij laten de Australiërs zien dat het van groot belang is om kalm en standvastig te blijven als boze Chinese diplomaten steeds harder gaan schreeuwen, in de hoop dat intimidatie werkt.

De vorige regering, onder leiding van conservatief Scott Morrison, trok een streep. Zijn regering (2018-2022) nam een wet aan die buitenlandse beïnvloeding van de Australische politiek strafbaar stelt en ‘spionnen’ tot tien jaar de cel in kan sturen. Verscheidene Australische politici bleken namelijk flink onder druk gezet door Chinezen, of was veel geld geboden.

Australië keihard geraakt door importtarieven China

Morrisons regering weerde Chinese telecombedrijven bij het aanleggen van het 5G-netwerk in Australië. Te gevaarlijk, vonden de Australiërs. Schandalig, vond China. De druppel voor Peking was de roep om een onafhankelijk ­onderzoek naar het ontstaan van het coronavirus in Wuhan. Volgens de regering in Canberra is het, om herhaling te voor­komen, noodzakelijk om uit te zoeken hoe dat precies kon gebeuren.

Een grondig en transparant onderzoek kwam er nooit, de Chinese regering reageerde furieus toen Australië erom vroeg. Peking strafte de Australiërs onmiddellijk met een arsenaal aan hoge importtarieven: op wijn, kreeft, graan, rundvlees en hout. Allemaal goederen die Chinezen ook elders kunnen kopen, maar waarmee Australische bedrijven wel keihard werden geraakt omdat China hun vrijwel exclusieve afnemer was. Tachtig procent van de Australische kreeft bijvoorbeeld ging tot 2020 naar Chinese restaurants. Het jaar erop was dat praktisch nihil.

De Chinese importtarieven kostten Australië omgerekend zo’n 12 miljard euro. Toch bogen de Australiërs niet. De regering hielp de getroffen sectoren met succes andere afzetmarkten te vinden. En de omgang met China bleef als voorheen: ferm en beleefd, maar zeker niet kruiperig.

Frankrijk kreeg al straf van China

Dat veranderde niet toen de rechtse Morrison werd opgevolgd door de linkse premier Anthony Albanese. Die beloofde weliswaar weer toenadering te zoeken tot Peking, wat leidde tot een einde aan de torenhoge Chinese importtarieven. Chinese rijken eten weer dure Australische kreeft en spoelen die weer weg met exclusieve Australische wijn.

Maar ook premier Albanese schuwt stevige kritiek niet. ­Onder leiding van Australië verklaarden veertien landen bij de Verenigde Naties onlangs dat ze bezorgd zijn over het lot van de Oeigoerse minderheid in China. Als door een wesp gestoken sloeg Peking terug (vier dagen nadat koning Charles was beschuldigd in het parlement in Canberra): ‘Australië wordt al heel lang geplaagd door institutioneel racisme en ­discriminatie en kan zich beter richten op het oplossen van de eigen problemen.’

Wie zich niet voegt naar Pekings wensen, krijgt straf. Zo werkt dat in China, en zo denkt Xi Jinping ook internationaal zijn zin te krijgen. Met de steeds kritischer benadering van China, zal Europa dat nog wel gaan merken de komende jaren. Het gebeurt al, op kleine schaal. Toen sommige Fransen vóór heffingen op Chinese elektrische auto’s waren, kondigde Peking zware heffingen aan op Hennessy en Rémy Martin, cognacs die de Chinezen graag drinken. Een opzichtige poging dus om de Fransen pijn te doen en te disciplineren.

Willen Europese landen succesvol zijn in een economische confrontatie met Peking, en ook hun waardigheid behouden, dan kunnen zij een voorbeeld nemen aan Australië.