Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben een eerste akkoord bereikt over het statuut van Noord-Ierland in het kader van hun bilaterale relaties na de brexit. Het akkoord gaat over de toegang van de EU tot de Britse IT-systemen, wat als een cruciale stap gezien wordt in de zoektocht naar een fundamentele oplossing voor de Brits-Europese problemen.
De doorbraak kwam er na een ontmoeting van Europees commissaris Maros Sefcovic met de Britse buitenlandminister James Cleverly en diens staatssecretaris voor Noord-Ierland Chris Heaton-Harris.
Volgende week maandag 16 januari ontmoeten ze elkaar opnieuw, en tegen die tijd moeten hun technische medewerkers klaarheid kunnen scheppen over de oplossingen die de nu gemaakte afspraken in verschillende domeinen kunnen bieden.
Zoals bekend heeft de brexit vooral in Noord-Ierland voor praktische problemen gezorgd. De regio heeft met de rest van het VK de Europese Unie verlaten, maar is wel deel blijven uitmaken van de Europese douane-unie. Om de Europese interne markt te beschermen, zijn daarom controles nodig van de goederen die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland verscheept worden.
Van het optrekken van een ‘harde’ grens met de Ierse republiek – een EU-lidstaat – kan vanwege het Goede Vrijdagvredesakkoord geen sprake zijn. Die regeling leidt tot felle kritiek bij de handelaars in Noord-Ierland en bij de unionisten.
Het principeakkoord dat nu gevonden is, moet het onderling vertrouwen herstellen en voor ‘een nieuwe basis’ voor de onderhandelingen tussen de EU en het VK zorgen, luidt het in de mededeling van Sefcovic, Cleverly en Heaton-Harris. Londen wil maar wat graag het Noord-Ierse protocol, met de afspraken over de regio, heronderhandelen, maar zover wil de EU niet gaan.
