‘Europa heeft na het vertrek van Trump bitter weinig gedaan om op eigen benen te staan’

Donald Trump werkt zich weer in het voetlicht. Vandaag is Trump bij de Amerikaanse bevolking bijna even populair als zijn Democratische opvolger Joe Biden. In de Republikeinse Partij ligt hij nog steeds ver voor op presidentskandidaat Ron DeSantis. Trump die volgend jaar opnieuw zijn intrek neemt in het Witte Huis: begin maar al te wennen aan die gedachte.

In Europa gaan de alarmbellen af. Overal pleiten politici ervoor dat Europa nu snel minder afhankelijk moet worden van de Verenigde Staten op het vlak van veiligheid, energie en technologie. De realiteit is echter dat Europa helemaal niet op weg is om zijn afhankelijkheid af te bouwen.

De oorlog in Oekraïne blijft de militaire zwakte van Europa bevestigen. De VS hebben vandaag 100.000 gevechtsklare soldaten in onze regio. De vuurkracht van Amerikaanse oorlogsschepen nabij Europa blijven een factor die het Kremlin aanzet tot enige terughoudendheid. De Europeanen beloven wel om meer aan defensie te spenderen, maar de kloof wordt alleen maar groter.

De VS geven vandaag ruim twee keer zoveel uit aan defensie als Europa en ongeveer vijf keer meer aan militair materieel.

De komende jaren zal Europa ook afhankelijk blijven van Amerikaanse energie. Nu al is Amerika de op een na grootste aardolieleverancier. De Amerikanen zullen honderden miljoenen investeren in de binnenlandse ontginning van mineralen die cruciaal zijn voor de opwekking van hernieuwbare energie. Europa lijkt trager uit de startblokken te schieten.

Hetzelfde geldt voor technologie. Europa heeft een aantal belangrijke spelers, zoals ASML en IMEC. Toch blijven de Amerikanen de dienst uitmaken. Amerikaanse bedrijven vertegenwoordigen nog steeds 56 procent van de wereldwijde uitgaven aan onderzoek naar computerchips, Europa 8 procent. De grootste Europese chipproducent wordt wellicht een Amerikaans bedrijf: Intel. In de top 50 van internetbedrijven vinden we welgeteld 3 Europese firma’s, tegenover 26 Amerikaanse en 12 Chinese.

In de machtspolitiek is autonomie steevast een belangrijk streefdoel. Europese autonomie ten aanzien van de Verenigde Staten blijft evenwel een waanbeeld. De afhankelijkheid van de Amerikanen wordt steeds groter, net zoals de afhankelijkheid van de Chinezen. Het is niet anders.

Vandaag probeert Joe Biden daar enigszins diplomatisch mee om te gaan. Maar als Donald Trump in 2024 terug zou keren naar het Witte Huis, zal Europa vaststellen dat het vier jaar na zijn vertrek bitter weinig heeft gedaan om op eigen benen te staan.

Jonathan Holslag is politoloog en publicist.