De exodus uit Afrin, de Koerdische enclave in Noord-Syrië die werd aangevallen door Turkije, begint door te sijpelen naar Europa. De legale opties om veiligheid te vinden zijn geen competitie voor de mensensmokkelaars in Istanboel en Athene, stelt MO* Magazine ter plaatse vast.
De Griekse regering bevestigde het donderdag: de exodus uit de Noord-Syrische regio Afrin sijpelt kort na de Turkse operatie al door naar Europa.
Het gaat zowel om inwoners van Afrin die al sinds 2014 in Turkije woonden als om mensen die recht uit Afrin gevlucht zijn tijdens de recente Turkse militaire operatie en wiens huizen tot vandaag geplunderd worden door islamistische milities.
Tempo
Staatssecretaris Theo Francken (N-VA) herhaalde vorige week een controversieel voorstel van de Europese Commissie: mensen die asiel aanvragen nadat ze België binnenkwamen via illegale migratie, zouden ‘onmiddellijk teruggedreven’ worden. Er zou alleen nog maar ‘legale asielmigratie’ zijn: de staat kiest zelf asielzoekers uit die naar België mogen komen, aan een tempo dat rekening houdt met de draagkracht van de staat en met voorrang aan vervolgde minderheden.
Asiel verlenen aan het ’tempo van de staat’ houdt echter geen rekening met het tempo van geopolitieke ontwikkelingen – zelfs bondgenoten starten militaire operaties waarop wij geen invloed kunnen of willen uitoefenen, maar die wel vluchtelingenbewegingen op gang brengen.
Smokkelaars
Er zijn vluchtelingen die niet lang kunnen wachten op een onzekere afloop, zoals de Syrische Koerden die door de recente gebeurtenissen verdreven zijn uit hun huizen in Syrië en ook niet meer welkom zijn in Turkije – de conflictregio die ‘geholpen moet worden om vluchtelingen op te vangen’. Voor die vluchtelingen is de smokkelaarsmaffia het enige alternatief.
‘In Turkije blijven ging niet meer. Sinds de Turkse operatie in Afrin is het maatschappelijke klimaat voor Syrisch-Koerdische vluchtelingen in Turkije verhard. We zijn het slachtoffer geworden van intimidaties’, zeggen Syrisch-Koerdische vluchtelingen in Athene aan MO*.
‘Meer en betere opvang in de regio’, wat de Belgische regering tot vandaag als oplossing voorstelt, is voor die groep vluchtelingen moeilijk omdat het land waar zij naartoe gaan, Turkije, ook de agressor is die van hen vluchtelingen maakt en hen niet langer verwelkomt.
‘Terugkeren naar Afrin gaat ook niet meer,’ zeggen de vluchtelingen. ‘Zojuist kregen we het nieuws dat ons huis in Afrin ingenomen werd door islamistische milities die na de overwinning van Assad en Rusland geëvacueerd werden vanuit Ghouta. Er moet een akkoord geweest zijn tussen Rusland en Turkije. Overal worden we weggejaagd.’
De NAVO ‘steunt Turkije in de strijd tegen terrorisme’, maar die strijd duwt nieuwe vluchtelingen naar Griekenland, tot grote onvrede van dat NAVO-lid.
Geen grenzen
De Turks-Griekse grensrivier Evros is ondanks de EU-Turkije-deal en de aanwezigheid van Frontex geen ‘waterdichte grens’: de afgelopen twee weken staken honderden vluchtelingen ongemerkt over en reisden zij van Istanboel tot Athene zonder één politieagent te zien. Ze verblijven zonder papieren in Athene waar ze in de smokkelnetwerken belanden. Grenscontroles houden vluchtelingen in nood niet tegen, ze verhogen enkel de prijs en de omkoopbedragen. Athene is een hub voor paspoortvervalsing. Smokkelaars lokken vluchtelingen van Turkije naar Griekenland met een lagere prijs dan de prijs die het uiteindelijk wordt: tot 6000 euro per persoon.
Omkopen
MO* stelde in Athene vast dat vluchtelingen in een acute noodsituatie zich desnoods voor tien jaar in de schulden steken om aan die situatie te ontsnappen. En dat de smokkelmaffia de gestegen kosten voor omkoping van de Griekse grenspolitie probleemloos op de vluchtelingen afwimpelt.
‘Hoe strikter de grenscontroles, hoe meer geld ik nodig heb om grenspolitie om te kopen. Zeker twee derden van de prijs gaat naar omkoping van grenspolitie’, zegt één van de smokkelaars tegen vluchtelingen tijdens een gesprek waarbij MO* aanwezig was. Nu een Griekse rechtbank afgelopen dinsdag heeft beslist dat ook nieuwe vluchtelingen op de Griekse eilanden zouden kunnen doorstromen naar het vasteland zal de smokkelaarsmaffia in Athene nog grotere winsten maken. Die juridische beslissing gaat immers niet gepaard met een politieke beslissing die de legale uitwegen uit Griekenland versoepelt: procedures voor gezinshereniging en humanitaire visa vanuit Griekenland duren meer dan een jaar en kennen zelden een positieve uitkomst. Lidstaten blijven relocatie vanuit Griekenland blokkeren. Het Europese vluchtelingenbeleid geeft andermaal blijk niet in staat te zijn snel te kunnen reageren op nieuwe reële crisissituaties. En vormt geen competitie voor het aanbod van de smokkelaarsmaffia.
Griekenland vraagt steeds meer aan andere EU-lidstaten om de asielaanvraag te behandelen: in 2014 1126 keer en in 2017 al 9748 keer. Dat gebeurt op basis van de aanwezigheid van familieleden in die andere EU-lidstaat. Of op basis van ‘humanitaire redenen’, de zogenaamde humanitaire clausule in de Dublin-verordening. De andere EU-lidstaat weigert in de helft van de gevallen. EU-lidstaten zetten de Griekse overheid zelfs onder druk om het criterium “kwetsbaarheid” minder ruim toe te passen, in plaats van ruimer. In 2017 kreeg de Griekse asielinstantie 245 aanvragen tot gezinsherenigingnaar een andere EU-lidstaat. De meeste werden geweigerd of hebben nog altijd geen uitkomst. De relocatie vanuit Griekenland is gestopt in september vorig jaar. Zelfs het zeer beperkte doel van 66.400 werd niet gehaald: tot januari 2018 ging het slechts om 21.731 asielzoekers vanuit Griekenland. (Bron: AIDA Landenrapport Griekenland 2017 en Grieks ministerie van Migratiebeleid)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier