Met 98,4 procent van de stemmen geteld, claimt de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de overwinning. Hij feliciteert de leiders van partijen die tijdens referendum campagne voerden voor “ja”-stem met “overwinning”.
Volgens Anadolu heeft het “ja”-kamp, met 98,4 procent van de stemmen geteld, 51,3 procent van de stemmen. Het “nee”-kamp staat op 48,7 procent. Maar leden van de kiescommissie die behoren tot de oppositie weigeren die cijfers te bevestigen. Het Turkse volk moest zich uitspreken over een grondwetsherziening waardoor Turkije zou evolueren van een parlementair naar een presidentieel bestuurssysteem.
De stemming eindigde zondag om 17 uur (16 uur in België) met de sluiting van stemlokalen in het westen van het land. Onmiddellijk erna begon de telling van de stemmen. Peilingen hadden een nek-aan-nek-race voorspeld. Het presidentieel systeem zou Erdogan duidelijk meer macht geven.
De oppositie betwist wel een beslissing van de kiescommissie, toen het referendum nog volop aan de gang was, om bepaalde stembrieven zonder officiële stempel goed te keuren. Volgens de oppositie zou die beslissing de balans van het referendum laten overhellen naar het “ja”-kamp
De oppositie waarschuwde al voor een eenmansheerschappij. Erdogan beloofde stabiliteit en veiligheid als het presidentieel systeem zou ingevoerd worden. Ook beloofde hij in het geval van een overwinning de doodstraf herin te voeren. Als de oppositie daar verzet tegen biedt, is Erdogan van opnieuw een referendum te organiseren.
In totaal waren er 58,2 miljoen stemgerechtigden opgeroepen om te stemmen: 55,3 miljoen in Turkije en 2,9 miljoen in het buitenland. Die laatsten hadden tot vorige zondag de mogelijkheid om hun stem uit te brengen in eigen land.
Meeste ja-stemmers in België
Nergens ter wereld werd zo uitgesproken ‘ja’ gestemd tijdens het Turkse referendum als in België. Dat blijkt uit cijfers van het Turkse persagentschap Anadolu, op een moment dat meer dan 98 procent van de stemmen is geteld. Terwijl het ja-kamp in Turkije zelf afklopte op 51,2 procent, liep dat in België op tot 77,1 procent. Jordanië volgt wel op de voet met 75,8 procent (560 stemmen).
Ook in sommige andere West-Europese landen boekte het ja-kamp een klinkende overwinning. Na Oostenrijk (71%) en Nederland (69%) volgen Frankrijk (64,5%), Duitsland (62,8%) en Denemarken (57,1%). Elders op het Oude Continent wonnen de neen-stemmers het pleit. Uitschieters zijn onder meer het Verenigd Koninkrijk (82,2%) en Spanje (81,3).
In de Verenigde Staten en Canada bleek de tegenstand zoals verwacht eveneens groot. Op een kleine 18.000 VS-stemmen waren er meer dan 14.900 negatief (83%), in Canada stemde zowat driekwart van de ruim vijfduizend kiezers tegen. Gelijkaardige cijfers vielen te noteren in Rusland en China.
In Saoedi-Arabië stemde 58,3 procent van de 2.700 referendumkiezers tegen, in Irak 65,4 procent en in Algerije 57 procent. Uit landen als Egypte, Iran en Soedan zijn voorlopig geen cijfers beschikbaar.
Een overwinning van Erdogan zal ook een impact hebben op de Europese Unie. Vandaag noemt Erdogan Europa nog een verrot continent, dat zijn fascistisch, xenofoob en islamofoob gezicht laat zien. Hij verwijst daarmee onder meer naar de kritiek van het Westen op het monddood maken van de oppositie na de mislukte staatsgreep van 15 juli 2016, het verbod op verkiezingscampagnes van zijn AKP-partij in verschillende landen en de kritiek op zijn grondwetswijziging om van Turkije een presidentieel systeem te maken.
