‘Er heerst heel wat hypocrisie bij sommige Belgische politici van buitenlandse afkomst’

Vandaag wonen er in Antwerpen zo’n 7000 mensen van Sub-Saharaans Afrikaanse afkomst. Dat zijn er ongeveer zeventig procent meer dan vijftien jaar geleden. Stilaan vinden ook zij de weg naar de lokale politiek. De 22-jarige Randy Kalemba met Congolese roots koos voor N-VA: ‘Je kan niet conservatief en nationalistisch zijn ten aanzien van je land van herkomst en dan in België de progressieveling komen uithangen.’

Ben je al een bounty, coon of house negro (termen overgewaaid uit de Verenigde Staten die gebruikt worden binnen de zwarte gemeenschap om zwarte mensen die hun wortels in het buitenland verloochenen te beledigen, nvdr.) genoemd door anderen uit de Afrikaanse diaspora?

RANDY KALEMBA:(schaterlacht) Nee, nog niet. Ze hebben het alleszins nog niet persoonlijk tegen mij gezegd. Toch niet in die bewoordingen. Ik kan me voorstellen dat velen uit de community de wenkbrauwen hebben gefronst, toen ik bekendmaakte dat ik voor N-VA heb gekozen. Er is onrechtstreeks wel kritiek gekomen. Ik begrijp het ergens wel, maar ik sta sowieso altijd open voor een dialoog.

Toch waren de meeste mensen in mijn directe omgeving vooral nieuwsgierig. Uiteindelijk steunen ze mij omdat iedereen vindt dat de vertegenwoordiging van de Afrikaanse diaspora, in elke sector, dus ook de politieke, belangrijk is. Het is een goede zaak dat we actief zijn in zo veel mogelijke partijen en dat we niet enkel in het linkse spectrum aanwezig zijn.

Waarom dan N-VA en niet pakweg CD&V of Open VLD?

KALEMBA: Het is allemaal begonnen tijdens de bijeenkomst tussen burgemeester Bart De Wever (N-VA) en de Congolese gemeenschap van Antwerpen. Ik werd uitgenodigd door Laurent Mutambayi (partijlid van N-VA en adviseur van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA), nvdr.).

Ik heb de burgemeester vragen gesteld over de ongelijkheid in Antwerpen en waarom er zoveel gediplomeerden van Afrikaanse afkomst zijn die toch moeilijk aan werk geraken. Ik heb er met hem een lang gesprek over gehad. Hij was direct, maar eerlijk. Dat apprecieerde ik toen al aan hem. Nadien heeft Mutambayi me prompt gevraagd of ik me wilde aansluiten bij de partij. Natuurlijk heb ik er eerst heel lang over nagedacht.

Uiteindelijk heeft mijn vader me overtuigd. Hij was adviseur van Etienne Tshisekedi (ex-eerste minister van toenmalig Zaïre en oppositiekandidaat bij de Congolese presidentsverkiezingen van 2011, overleden in 2017, nvdr.). Mijn vader vindt N-VA een logische keuze. Hij maakt de parallel met hoe hij of ik in Congo aan politiek zouden doen. Hij vindt dat we in het rechtse spectrum zitten. Dan is het dus logisch om hier in België ook voor een rechtse partij te gaan.

Er heerst trouwens heel wat hypocrisie bij sommige Belgische politici van buitenlandse afkomst. Hier in België zijn ze lid van progressieve partijen, terwijl ze in hun landen van herkomst extreem conservatief zijn. Die fout wil ik niet maken. Je kan niet conservatief en nationalistisch zijn ten aanzien van je land van herkomst en dan hier de progressieveling komen uithangen.

Ik zit vooral bij N-VA omwille van hun binnenlands beleid. Ik ben hier niet om Congo, maar om Vlaanderen te vertegenwoordigen.

Op je Facebookpagina zeg je steun te genieten van de Congolese gemeenschap in Antwerpen. Hoe groot is die steun?

KALEMBA: Best wel groot. En internationaal, want zelfs de familie van Felix Tshisekedi, huidig presidentskandidaat in Congo, heeft mij gefeliciteerd. (lacht) Heel wat Belgen met Congolese roots stemmen al conversatief. Dat heeft grotendeels te maken met hun teleurstelling in de socialisten.

België heeft een groot aandeel in de huidige omstandigheden in Congo, zoals corruptie, ondermijning van persvrijheid en massaverkrachtingen. Die omstandigheden zijn ook één van de redenen waarom Congolezen naar België vluchten.

Vind je dan niet dat België, en dan vooral Theo Francken (N-VA) als staatssecretaris voor Asiel en Migratie, meer kan doen dan enkel hier een migratiebeleid voeren? Zoals opvang in de regio voorzien zodat asielzoekers niet tot hier moeten vluchten.

KALEMBA: België moet zich niet meer bemoeien in Congo. Elio Di Rupo (PS), Didier Reynders (MR) en Alexander De Croo (Open VLD) hebben zich al te veel gemoeid. En het was hen niet te doen om de Congolezen, maar om de grondstoffen die Congo rijk was. Ik kan niet in een partij zitten die het land van mijn voorouders heeft geplunderd.

Kan N-VA het dan niet anders en beter doen door te zorgen voor een duurzame oplossing?

KALEMBA: Ik vind het net goed dat N-VA zich vooral focust op Vlaanderen. Ze gaan zich niet moeien in Europa, maar ook niet in Afrika. Uiteindelijk is het aan de Afrikaanse diaspora wereldwijd om het heft in eigen handen te nemen. Het Westen moet zich vooral niet meer mengen in Afrika.

Ik zit dan ook vooral bij N-VA omwille van hun binnenlands beleid. Ik ben hier niet om Congo, maar om Vlaanderen te vertegenwoordigen. Ik woon in Vlaanderen en wil graag hier in dit land mijn stempel drukken.

Sta je achter de recente uitspraken van kopstuk Theo Francken? Hij liet zich homofoob uit en bleef Nick Peeters, een belangrijk lid van Schild en Vrienden die op zijn lijst stond, verdedigen.

KALEMBA: De negatieve commentaren en percepties schrikken mij niet af. N-VA heeft al bewezen geen homofobe partij te zijn. De partij heeft bijgedragen aan de versoepeling van de transgenderwet. Wat Francken zegt, is zijn mening en niet noodzakelijk die van de N-VA. Het is toch ook niet omdat één Afrikaan iets zegt, dat de hele Afrikaanse gemeenschap die mening deelt?

Wat de Panoreportage over Schild en Vrienden betreft: hoe onthullend ze ook was, het blijft toch merkwaardig dat die reportage juist een maand voor de verkiezingen wordt uitgezonden. Bovendien wordt niet enkel N-VA gelinkt aan Schild en Vrienden, ook CD&V en Open VLD hebben kandidaten in hun rangen met een verleden bij Schild en Vrienden.

Is er veel racisme in Antwerpen?

KALEMBA: Discriminatie bestaat, overal. Maar ik wil me niet enkel wentelen in een slachtofferrol. Het woord racisme wordt ook te snel gebruik. Ik maak alleszins gebruik van de rechten en kansen die ik heb om racisme te bestrijden. Racisme bestaat in Antwerpen, zoals in elk land en elke stad. Er is trouwens ook racisme onder verschillende allochtone groepen.

Je zou kunnen stellen dat partijgenoten Liesbeth Homans en Zuhal Demir geen echt anti-racismebeleid voeren, eerder een non-actief beleid. Demir stelt voor om de racistische koorzangers op Pukkelpop naar het AfricaMuseum te sturen en Homans relativeerde de hetze rond Schild en Vrienden.

KALEMBA: Dat is jullie interpretatie. N-VA is geen racistische partij. Ik ga ook niet spreken over anderen. Ik maak deel uit van deze samenleving en ik zal altijd met racisme te maken hebben. Net daarom wil ik mijn stem laten gelden binnen N-VA. Geen enkele partij is perfect. Ik besef dat er nog veel werk aan de winkel is. Ik wil in een partij zitten die tenminste kan zeggen dat ze toch iets gedaan krijgt.

Het is ook aan de burgers om racisme te bestrijden, niet enkel aan de politiek. De Afrikaanse diaspora laat zijn stem nog te weinig horen. Soms moeten we zelf de politiek tot maatregelen dwingen. Enkel onze verontwaardiging via sociale media uiten, is niet voldoende.

Zoals toen er werd betoogd voor een Lumumbastraat in ’t Stad? Er was een twintigtal mensen aanwezig. Samen met jou waren er slechts twee andere Afro-Antwerpen aanwezig.

KALEMBA: Ik was toen razend. Wat verwacht je dan? De fout ligt vooral bij onze gemeenschap. Er waren meer blanken dan zwarten. Het ligt aan ons. Mochten we daar met veel meer staan, dan hadden we veel meer impact gehad. Nu wordt alles weer op de lange baan geschoven, al heeft burgemeester De Wever gezegd er wel voor open te staan.

Wat wil je als jonge Afro-Antwerpenaar veranderen in Antwerpen?

KALEMBA: Ten eerste wil ik blijven inzetten op de goede veiligheidsmaatregelen die al genomen zijn. Daarnaast ben ik ook voorstander van het ‘groener maken’ van de stad. Tot slot wil ik een bijdrage leveren aan de mobiliteit. Ik vind dat het mobiliteitsplan van Patrick Janssens (SP.A-burgemeester van Antwerpen van 2003 tot 2012, nvdr.) niet zo goed was. Deurne, de plek waar ik woon, is daar het grootste slachtoffer van geworden.

Wat wil je nog kwijt?

KALEMBA: Ik wil jongeren motiveren om meer de touwtjes in handen te nemen. Ik maak deel uit van een generatie die durft en initiatief neemt. Het is goed dat we ons steeds meer maatschappelijk en politiek gaan engageren.

De Afrikaanse gemeenschap van België moet ook meer in actie schieten. We moeten echt iets doen met onze collectieve sterkte. De Congolese gemeenschap komt bijvoorbeeld enkel samen voor sport en muziek. Dat stereotiepe beeld moet weg. We hebben zoveel meer talenten dan enkel dat.

Tot slot wil ik ook zeggen dat ik fier ben op mijn dubbele identiteit. Ik ben dus helemaal geen bounty die zijn roots zou verloochenen. Integendeel, ik zit net in het bestuur van de studentenvereniging AYO om die roots met trots uit te dragen. In België vertegenwoordig ik de Afrikaanse gemeenschap en in het buitenland zal ik mezelf als een fiere vertegenwoordiger van België beschouwen.

© Anouk Torbeyns & Lieven Miguel Kandolo / StampMedia