Eerste dagen in Trumpland: wraak van de schoonzoon, de opmars van de grijze, witte mannen en een vroege kerst voor Wall Street

In het drama rond de regeringsvorming van Donald Trump speelt schoonzoon Jared Kushner een cruciale rol. Hij zoekt rehabilitatie, en allicht wraak, nadat zijn vader tot 2 jaar gevangenis werd veroordeeld. In Wall Street daarentegen wordt de champagne ontkurkt.

Een overgang tussen presidenten verloopt wel vaker moeizaam. De ploeg van Bill Clinton plunderde begin 2001 de kantoren in het Witte Huis, en liet toetsenborden achter waaruit de W verwijderd was. Dat was de karakteristieke letter van de volgende bewoner: George W. Bush.

Een nieuwe president moet binnen het tijdsbestek van enkele weken 4.000 politieke banen vullen, terwijl veel meer duizenden gegadigden staan te dringen, die allemaal reden zien om uitverkoren te worden.

Conflict is dan te verwachten, en mensen met geschuurde ellebogen willen wel eens lekken naar de pers.

Maar dit keer kwam het drama snel en fel.

De twee grote campagnes hadden elk een ploeg klaar om de overgang in banen te leiden.

Maar enkele dagen na zijn verkiezing zette Donald Trump het hoofd van zijn overgangsteam, Chris Christie, op een zijspoor. En niet alleen Christie moest eraan geloven. Ook enkele topaanstellingen die hij had gedaan, waaronder de verantwoordelijken voor buitenlands beleid en justitie in de overgangsploeg, werden geweerd. Anonieme bronnen binnen het Trump-team gewaagden van een Shakespeariaans drama, van Stalinistische zuiveringen, of van een nacht van lange messen.

Er was ook wel wat meewarigheid te merken over het lot van Christie, de tegenwoordig weinig populaire gouverneur van New Jersey, die zelf een tijdlang kandidaat was voor het presidentschap en die nu als een trouwe hond van Trump bedelt om een bot.

Als presidentskandidaat leverde Christie nochtans een cruciale bijdrage aan de verkiezing van Trump. Hij maakte tijdens een debat voor de voorverkiezing in New Hampshire brandhout van Marco Rubio, die na een onverwacht goed resultaat in Iowa momentum leek te hebben en die zich leek te ontpoppen tot de meest te duchten Republikeinse rivaal van Trump. Christie verweet hem te praten in korte, door zijn medewerkers voorbereide soundbites. En tijdens dat debat, gejend door Christie, herhaalde Rubio inderdaad keer op keer dezelfde uitspraken. Na die gênante bolwassing zakte Rubio tijdelijk weg in de peilingen, en hij was zijn momentum voorgoed kwijt.

Christie werd er zelf niet beter van, zijn debatprestatie leverde hem geen stemmen op. Korte tijd later beëindigde hij zijn eigen campagne en werd hij een vrij slaafse supporter van Donald Trump – als een van de eerste zwaargewichten binnen de partij.

Christie dacht dat het zou lonen, dat er voor hem een prominenten rol in een kabinet Trump zou weggelegd zijn. Op een moment dat de kansen slecht lagen voor Trump, kreeg hij de belangrijke post van Hoofd Overgang. Dat leek zijn hoop te wettigen.

Maar kort na de onverwachte overwinning van Trump werd Christie opzijgeschoven ten voordele van vicepresident Mike Pence (Christie blijft wel lid van het 16-koppig team, dat de overgang begeleidt).

De Trumpcampagne ontkende dat Trumps schoonzoon Jared Kushner (35) achter de degradatie van Christie zat. Dat “kan niet verder van de waarheid zijn”, aldus zegsman Jason Miller, die wel toevoegde dat “de president-in-wording uiteraard zijn (Kushners) raad heel hard zoekt en respecteert”.

Dit is, zoals CNN titelde, de eerste regel voor wie wil slagen in Trumpland: “Krijg geen ruzie met Jared Kushner”.

Kushner werd eerder de beslissende stem genoemd toen Trump twijfelde tussen kandidaten voor het vicepresidentschap. Trump neigde naar Christie, Kushner pleitte voor Mike Pence.

10.000 dollar voor een blowjob

De speculatie over animositeit tussen Kushner en Christie heeft een evidente reden.

Charles Kushner, de nu 62-jarige vader van Jared, werd in de vroege jaren 2000 onder impuls van de toenmalige procureur Chris Christie beboet en veroordeeld tot 2 jaar gevangenis wegens 18 gevallen van belastingontduiking, illegale politieke bijdragen en poging tot omkoping van getuigen.

Jared Kushner noemde naderhand de straf onrechtvaardig, en beweerde zelfs dat hij na rechtenstudies niet langer procureur wilde worden omdat hij uit de zaak had geleerd dat vervolging vaak leidt tot onrechtvaardige vonnissen.

Charles Kushner, de zoon van ouders die de Holocaust overleefden, kwam rond zijn dertigste aan het hoofd te staan van het immobiliënbedrijf van de familie in New Jersey en werd snel miljardair.

Hij beschouwde zichzelf volgens een relaas in New York Magazine als ‘de Don Corleone‘ van zijn buurt in New Jersey (een verwijzing naar The Godfather), maar ook als de ‘joodse Kennedy’.

Charles gooide met geld ten voordele van Democratische kandidaten – daarbij Hillary Clinton, maar ook Jim McGreevey, die mede met Kushners geld gouverneur van New Jersey werd enn die pa Kushner wilde belonen met een prestigieuze post. (de gouverneur moest later aftreden na een seksschandaal).

Kushner was niet alleen in politieke middens vrijgevig, hij schonk ook 2,5 miljoen dollar aan Harvard, de universiteit waar zoon Jared even later rechten zou studeren. Om zich ervan te verzekeren dat zoonlief, die niet zo’n beste cijfers had in het middelbaar, in een goede universiteit zou terechtkomen, gaf pa Kushner ook miljoenen aan andere topuniversiteiten. Maar Harvard droeg zijn voorkeur weg en volgens bepaalde bronnen schakelde hij ook senator Ted Kennedy in om het universitair pad voor zijn zoon te effenen.

Binnen de familie speelden al enige tijd geschillen. Charles vond dat hij de andere familieleden betaalde om niets te doen. De anderen vonden dat hun deel van de koek te klein was.

? ” Charles Kushner, prosecuted and sent to prison by Chris Christie.” by @XotiMuseDiva Family Scandal.https://t.co/GmY5cBv69f

— Kate (@XotiMuseDiva) November 14, 2016

Toen er een onderzoek geopend werd naar illegale partijfinanciering en belastingontduiking door Charles, besloten zijn zus Esther en schoonbroer Billy Schulder tegen hem te getuigen. Charles, in zijn wiek geschoten over het verraad van familieleden, en overtuigd dat zij aan de basis lagen van het onderzoek, besloot tot een drastische actie. Hij schakelde een prostituee in, die zich in het restaurant waar Billy Schulder lunchte, voordeed als een automobiliste met motorpech. Billy Schulder voerde de vrouw netjes naar haar motel. Hij ging tijdens die eerste ontmoeting niet in op haar avances, maar noteerde wel haar telefoonnummer, en stond kort daarna opnieuw aan haar deur. Charles had camera’s laten installeren en hij stuurde de film, vergezeld van foto’s van de blowjob, naar zijn zus, in de veronderstelling dat dit hen zou weerhouden van te getuigen. Esther en haar echtgenoot deden echter het tegenovergestelde. Ze brachten de video naar de politie, die de prostituee, die voor haar diensten 10.000 dollar had ontvangen, vrij snel kon overtuigen om haar opdrachtgever te verklikken.

Na het vonnis verklaarde een jubelende Christie: “De rechtspraak was de grote gelijkmaker voor meneer Kusher, die er zichzelf klaarblijkelijk van had overtuigd dat zijn macht, invloed en immense welvaart hem boven de wet plaatsten. We zijn heel tevreden dat gerechtigheid is geschied”. Christie, die politiek garen probeerde te spinnen uit de veroordeling, en die zich kon opwerpen als de man van het gewone volk, gewaagde van misdaden van “hebzucht, macht en overdaad”.

Zoon Jared zag dat helemaal anders. Voor hem was onrecht geschied, was een uit de hand gelopen actie die bedoeld was om leeglopers van familiegenoten een lesje te leren buiten alle proportie bestraft en was de man die hij meer dan wie ook respecteerde gebroken uit het proces gekomen.

Het schandaal bleef grotendeels lokaal al had het voor de familie vernederende gevolgen. Zo speelde een sportclub die gesponsord werd door de Kushners met overplakte truitjes – zodat de naam van schande niet te zien was.

Een nieuw begin in Manhattan

Door de veroordeling van zijn vader kwam Jared op zijn 24^ste aan het hoofd van een vastgoedimperium. Hij deed, met wat variaties, wat zijn latere schoonvader Donald Trump hem voordeed: hij verlegde zijn terrein naar Manhattan. Hij kocht een tijdschrift (The New York Observer) dat veelgelezen werd in de vastgoedsector. Hij deed spectaculaire, geriskeerde aankopen. Hij werd lid van een ander establishment, met grote mentoren zoals persmagnaat Rupert Murdoch. Hij verloofde zich en trouwde met Ivanka Trump. Hij leidde het familieverhaal weg van het schandaal en weg van de vader met wie hij dweept richting een nieuw soort respectabiliteit. De vader kwam nadat hij 14 maanden straf had uitgezeten weer vrij, hij werkt weer voor het bedrijf, maar met zijn strafblad is zijn actieradius beperkter dan voordien.

Toen Jared wilde trouwen met Ivanka Trump vormde religie het grootste obstakel. De familie van Kushner, en hijzelf, zijn orthodox-joods. Ivanka werd aan een streng overgangsproces onderworpen alvorens ze als bekeerling met Jared kon trouwen.

Jared is, zegden vrienden, die spraken met The New Yorker, zoals schoonvader Trump gefocust op familie en loyauteit. Hij is in tegenstelling tot Trump, en in tegenstelling tot zijn eigen vader, niet iemand die in de kijker wil lopen. Hij is eerder schuw, bedeesd.

In het begin van Trumps campagne was Jared vooral betrokken bij de onlineactiviteiten, en informatiegaring, maar gaandeweg groeide zijn rol, werd hij “de feitelijke manager” van de campagne, werd hij go-between tussen Trump en figuren als speaker Paul Ryan, Rupert Murdoch en Henry Kissinger. Zijn hand wordt gezien (samen met die van Ivanka) achter het ontslag van Corey Lewandowski, de onbehouwen eerste campagneleider van Trump. Tegen dan was ook Chris Christie deel gaan uitmaken van Trumps team. Christie werd om Trump heen gedoogd, maar Kushner vond zijn oor. Trump vroeg zelf dat Kushner in zijn buurt zou blijven. Hij had liefst dat zijn schoonzoon naast hem zat op het vliegtuig, schreef The New York Times. Doorgaans praat Trump de tijd vol, maar af en toe luistert hij ook.

Cocktail van belangenvermenging

Kushner komt uit een Democratische familie en was altijd voor holebirechten. Hij is, zoals Ivanka, op een aantal punten duidelijk minder conservatief dan Trumps programma. Zijn jongere broer verdient geld aan Obamacare. Jared en Ivanka zijn of waren goed bevriend met Chelsea Clinton en haar echtgenoot. Maar gaandeweg vond hij zijn draai in de campagne. Loyauteit, aldus vrienden, was voor hem altijd belangrijker dan programma of een opinie.

Jared verdedigde zijn schoonvader in een brief tegen beschuldigingen van antisemitisme. En hij zei volgens vrienden dat Trump zijn inreisverbod voor moslims nooit echt had gemeend – dat hij zijn voorstel slechts deed omdat het hem hielp om verkozen te worden.

Hij heeft de smaak van de politiek duidelijk te pakken. Onder meer Vanity Fair suggereert dat hij misschien via de politiek een kwijtschelding van straf voor zijn vader zoekt, zodat die zonder strafblad verder zaken zou kunnen doen.

De New York Times berichtte deze week dat Kushner door advocaten laat uitzoeken hoe hij de nepotismewetgeving kan omzeilen en toch deel kan gaan uitmaken van Trumps ploeg in het Witte Huis. Trump is de demarche genegen, schrijft de krant.

Sinds 1967 verbiedt de wet dat een president familieleden in zijn regering of in hoge overheidsposten opneemt (schoonzonen inbegrepen), maar als Jared zich niet laat betalen, vallen de wettelijke bezwaren volgens zijn advocaten weg.

Trump noemde de strijd tegen corruptie als een van zijn programmapunten, maar zijn eigen situatie is op dit ogenblik allesbehalve corruptiewerend.

Deze week begeleidde Ivanka haar vader tijdens diens ontmoeting met de Japanse eerste minister. Op dit ogenblik valt dat buiten de protocollen, maar zal Ivanka tegelijk zakendoen voor haar vader en hem als president begeleiden en adviseren?

Ivanka Trump uses “60 Minutes” appearance with the President-elect to hawk her $10,800 bracelet. https://t.co/RFXICkXEZ7 pic.twitter.com/sbatodRgYJ

— Jim Roberts (@nycjim) November 15, 2016

Dit is maar een van de elementen in een cocktail van potentiële belangenvermenging.

Kort na het familie-interview in het actualiteitsprogramma ’60 minutes’, dat zondag uitgezonden werd, maakte een bedrijf van Ivanka publiciteit voor de armband (10.800 dollar!) die ze tijdens de uitzending had gedragen en die te koop is via haar website. Eerder maakte ze publiciteit voor de outfit die ze droeg tijdens haar Conventietoespraak.

Nadat er kritiek kwam op de publiciteit voor de armband, gaf Ivanka de schuld aan een medewerker. “Dit bericht werd verstuurd door een goedbedoelende marketingmedewerker in een van onze bedrijven, die het protocol volgde, en die zich, zoals velen van ons, nog moet aanpassen aan de situatie na de verkiezingen”.

Maar op hoger niveau, bij vastgoedtransacties en problemen met bouwvergunningen, zullen “protocollen” evenmin altijd duidelijk zijn. Journalisten zullen overuren maken om de zakelijke belangen van Trump en zijn familieleden af te wegen aan de acties die zijn regering onderneemt.

In principe zou Trump na zijn uitverkiezing zijn bedrijven in handen geven van een ‘blind trust’, waarbij mensen die losstaan van de familie zich over de zaken zouden ontfermen. Op andere momenten in de campagne verklaarde hij dat zijn kinderen de zaken zouden overnemen., en dat is nu wat zijn medewerkers aangeven.

Maar in de overgangsfase doen ze alles tegelijk: de oudste kinderen (en de schoonzoon) maken deel uit van het overgangsteam en ze behartigen tegelijk zaken. De beslissingen van het overgangsteam kunnen al gevolgen hebben voor de bedrijven.

‘Kerstmis komt vroeg voor Wall Street’

Een van de meer onverwachte aspecten aan de eerste week van Trump was de opmars van Wall Street. Wall Street had op Clinton gegokt. Het geld van de beursmensen ging overdonderend naar haar campagne en niet naar Trump. Trump was door vele bankiers en beleggers voorgesteld als een ongeleid projectiel, slecht voor de markten, met economische voorstellen die naar de afgrond leiden. Trump daarentegen had Clinton “een marionet van de grote banken” genoemd. Maar wat deed de beurs nadat de eerste schok van de uitslag was verwerkt? Ze steeg. Bankaandelen stegen met 10 procent. De dollar steeg zienderogen in waarde tegenover de euro.

In nieuwssite Politico gaven enkele beursjongens en bankiers uitleg.

Trump had zich een tegenstander getoond van Wall Street, maar alle geruchten over zijn benoemingen op Financiën gaan in de richting van deregulering. Bij een overwinning van Clinton zouden Democraten als senator Elizabeth Warren geijverd hebben voor een hervorming van de bank- en beurssector, met meer beperkingen, met commissies en straffen. Wat de bankiers tot dusver na de verkiezingszege van kamp Trump horen, is dat de belastingen op hoge inkomens omlaag zullen gaan en dat er in de regels gesnoeid zal worden. Men zou bijvoorbeeld de onder Obama opgelegde regels afschaffen waardoor bankiers niets mogen aanraden wat meer in hun belang is dan in het belang van hun klanten.

“Er doet een grap de ronde”, aldus een anoniem getuigende topman van Goldman Sachs, de Wall Street-bank die Hillary Clinton 675.000 dollar betaalde voor drie toespraken: “‘Als ik geweten had hoe goed Trump zou zijn voor Wall Street, dan had ik campagne voor hem gevoerd’. Mensen reageren op deze ongelofelijke verschuiving in de cultuur. Ze dachten dat het 10 tot 15 jaar zou kunnen duren eer de regulatoren zouden ophouden met te eisen dat koppen rollen. Maar nu lijkt dat ineens onmiddellijk mogelijk”.

De CEO van Goldman Sachs, Lloyd Blankfein, verklaarde deze week ineens dat Trump “goed” was voor de beurs. “Zijn politiek ondersteunt de markt”.

Een rijke vriend van Trump kondigde aan dat Steven Mnuchin volgens hem op weg was om minister van Financiën te worden. Mnuchin, een gewezen bankier bij Goldman Sachs, werd inderdaad in Trump Tower gesignaleerd. Voor de post van minister van Handel is zeker miljardair Wilbur Ross in de running, ook een Wall Street figuur. “Je moet teruggaan tot de jaren 1920 om zoveel invloed van Wall Street in Washington te zien”, aldus historicus Charles Geisst, geciteerd in Politico. Geisst baseert zich op namen van mensen die nu al ingeschakeld zijn als adviseurs voor Trump. “Dit is de meest dramatische ommezwaai die je je kunt inbeelden. Dat is het verbazingswekkende”.

Conclusie van Politico: ‘Kerstmis komt vroeg voor Wall Street’.

‘Ik was voor de Ku Klux Klan tot ik ontdekte dat ze weed rookten’

Het is ook een vroege kerst voor hardliners binnen het kamp Trump. En voor degenen die macht willen zien uitoefenen door witte mannen van een zekere leeftijd. Trump benoemde tot dusver 5 mensen, partijvoorzitter Reince Priebus wordt zijn stafchef en is met 44 bij verre de jongste van de vijf, en de minst controversiële. Steve Bannon, hoofdstrateeg, is 62 en is de held van racistisch rechts. De door Trump voorgestelde minister van Justitie Jeff Sessions is 69, en werd net als Bannon beschuldigd van racisme. Hij moet onder meer Trumps plannen inzake de muur met Mexico en deportatie van illegalen uitvoeren. Hij kan al dan niet een crimineel onderzoek naar Hillary Clinton en haar gebruik van een privéserver stimuleren. Als senator was Sessions twintig jaar lang een hardliner inzake migratie, en hij stond op de harde lijn van Trump tijdens de campagne. Hij was de eerste senator die Trump ondersteunde. CIA-directeur wordt Mike Pompeo, 52, een lid van het Huis van Afgevaardigden, die notoir voorstander is van waterboarding en van de gevangenis in Guantanamo Bay. Hij was een aanhanger van presidentskandidaat Marco Rubio. En Nationaal Veiligheidsadviseur wordt generaal Michael Flynn (58), die als koleriek wordt omschreven en die onder meer bekendheid verwierf met uitspraken die hem op ramkoers plaatsen met de moslimgemeenschap, zoals: “Het is islamitisch geloof is een van de kernoorzaken van islamitisch terrorisme” of “Angst voor moslims is rationeel”. Hij zei ook dat islam een “politieke ideologie” is, en “een kanker”. Flynn verdedigde, zolang Trump dat zelf deed, het inreisverbod voor moslims.

Van de vijf witte mannen wacht Sessions misschien de moeilijkste weg. De aanstelling van Flynn, Priebus en Bannon moet niet goedgekeurd worden door het parlement, en Pompeo wordt door sommige Democraten gesteund. Sessions heeft het voordeel dat hij al 20 jaar senator is, en dat parlementsleden zelden moeilijk doen over wie uit hun kring komt. Daar staat tegenover dat de man al minstens 30 jaar achtervolgd wordt door beschuldigingen van racisme.

In 1986 werd hij door president Reagan voorgedragen als rechter, maar hij werd door het parlement tegengehouden omwille van een serie uitspraken. Hij had volgens getuigen burgerrechtengroepen en groepen die rechten van zwarten behartigen “on-Amerikaans” genoemd. Een zwarte procureur verklaarde dat Sessions hem aansprak als “boy”. De latere senator zei ooit dat hij de Ku Klux Klan genegen was “tot ik ontdekte dat ze weed rookten”. Die verklaring was bedoeld als grap, zei hij naderhand. Hij zou ook aan zwarten gezegd hebben dat ze zich moesten gedragen in aanwezigheid van een blanke.

Sessions ontkende een aantal van de uitspraken (“boy”), of gaf aan dat hij ze zich niet meer herinnerde. Of het was als grap bedoeld. Voor de toenmalige Senaat was het bewijs geleverd dat hij maar beter geen rechter kon worden.

Sinds hij senator is, zeggen zijn verdedigers, heeft hij onder meer gestemd voor verlenging van de burgerrechtenwetten, en voor de benoeming van Obama’s eerste (en zwarte) minister van Justitie, Eric Holder.

Maar de reactie bij vele Democraten en mensenrechtenorganisatie was afwijzend.

De NAACP, de zwarte burgerrechterorganisatie, meldde via Twitter dat de nominatie van Sessions “heel verontrustend is, en een oude, gruwelijke geschiedenis ondersteunt waar burgerrechten niet als kernwaarden van het land beschouwd werden”.

Luis Gutiérrez, een Democratisch lid van het Huis van Afgevaardigden, schref in een mededeling: “Als je nostalgie hebt naar de dagen dat zwarten hun mond hielden, homo’s in de kast zaten, migranten onzichtbaar waren en vrouwen in de keuken bleven, dan is senator Jefferson Beauregard Sessions je man”.

Rep. Luis Gutiérrez says Jeff Sessions has “nostalgia for the days when blacks kept quiet” https://t.co/0QshU7YPUq via @Mic

— Michael F Ozaki MD (@brontyman) November 19, 2016

Alweer volgens interne bronnen, die breed aan bod komen in de Amerikaan pers, houdt Trump ervan de verschillende fracties om zich heen – de ideologen, de nationalisten, de vrije marktfanaten, de principeloze opportunisten – onderling te laten bekvechten en te laten maneuvreren om posities in te nemen, om dan uiteindelijk zelf de kaarten te schikken. Maar voor degenen die verwachtten dat hij op vele terreinen anders zal regeren dan hij campagne voerde, bijvoorbeeld inzake migratie, zijn de initiële benoemingen een koude douche. Zeker met Bannon, Sessions en Flynn heeft hij figuren aangeduid die meenden wat hij zei.