‘Het is in het belang van de hele wereld dat India zich ontwikkelt’, schrijft Jonathan Holslag (VUB).
Een reis naar de Indiase stad Haiderabad leverde me enkele jaren geleden een schokkende ervaring op. ’s Ochtends bevond ik me op een glimmende technologiecampus, luisterend naar de enthousiaste verhalen over de Indiase verovering van de wereldwijde telecommarkt. Vanaf het terras van The Glass Onion keken we uit over een frisgroene golfbaan. ’s Middags sprak ik, amper een uurtje verwijderd van die weelde, via een tolk met enkele straatarme boeren. Die boeren zijn nu massaal aan het betogen, en dat geeft te denken over de stand van India.
India is een cruciaal land. Het telt weldra 1,4 miljard inwoners en haalt daarmee China bijna in. Het blijft het grootste democratische experiment ter wereld. Het succes van dat experiment zal bepalend zijn voor het machtsevenwicht met China. Als China en India zich allebei kunnen blijven ontwikkelen, zal China de Euraziatische landmassa veel minder gemakkelijk kunnen domineren. Een sterk India verzekert de hele wereldorde tegen Chinese dominantie.
Een sterk India verzekert de hele wereldorde tegen Chinese dominantie
Maar de toekomst van India blijft onzeker. De boeren die nu in het verweer komen tegen plannen om de landbouw te hervormen, tonen hoe afhankelijk het land is van de tientallen miljoenen kleine landerijen waarop honderden miljoenen boeren proberen te overleven. Meer dan 60 procent van de Indiërs hangt rechtstreeks af van die sector. Daarbovenop verkoopt nog eens een groot aantal mensen de pepers, kolen, uien en busseltjes kruiden van de veldjes op de kleurrijke markten in de steden.
De werkgelegenheid in andere sectoren blijft beperkt. Zelfs in de IT, een sector die volgens een aantal van mijn gesprekspartners onder de luifels van The Glass Onion een gouden toekomst had, zijn de voorbije jaren tienduizenden werknemers op straat gezet. De industrie groeit moeizaam. Ze blijft tien keer kleiner dan de Chinese en trekt nog altijd veel minder buitenlandse investeringen aan. Tegenover de gigantische, snel aangroeiende bevolking van het land staan amper 65 miljoen betaalde banen. En dat aantal neemt ook nauwelijks toe.
Ondanks de boerenprotesten, de tegenvallende economische resultaten en zijn moeizame optreden tegen het coronavirus boet premier Narendra Modi, die in 2014 aantrad, amper aan populariteit in. Zijn partij won de recente verkiezingen in Bihar, de op een na grootste deelstaat, goed voor 105 miljoen inwoners. 2 miljoen banen beloofde Modi er. Niemand die er wat van geloofde – en toch overtuigde hij de kiezers.
De identiteitspolitiek waarvoor premier Modi kiest, is een fuik: zodra je erin zwemt, is er geen weg terug.
Modi’s populariteit heeft een aantal verklaringen. Sowieso kan hij rekenen op de steun van de hindoemeerderheid. Almaar meer bespeelt hij via identiteitspolitiek de hindoetrots. Zijn regering pompte flink meer geld in binnenlandse veiligheid en veel minder in domeinen als onderwijs. Hij profileert zich als een sterke, kordate leider – hij laat zich graag chowkidar of ‘wachter’ noemen. Charisma, authenticiteit, een almaar groter bereik via de media: het speelt allemaal mee.
Nu de boerenbevolking begint te morren en mensen zich beginnen af te vragen of Modi zijn economische beloftes wel zal inlossen, gebruikt de premier identiteitspolitiek en hindoenationalisme als dé bronnen om zijn beleid te legitimeren. Maar identiteitspolitiek is een fuik: zodra je erin zwemt, is er geen weg terug. De ruimte om pragmatisch te zijn wordt kleiner en kleiner. Vooral het mogelijke onheil van populisme verontrust buitenlandse investeerders.
Modi heeft al geopperd dat hij in 2024 een gooi zal doen naar een derde ambtstermijn. Vandaag behaalt zijn partij 56 procent van de zetels in het Indiase Lagerhuis, de Lok Sabha, met 37 procent van de stemmen. Die derde termijn zit er zeker in. Maar als de regering-Modi uitdraait op symboolpolitiek zonder economische resultaten, kan dat de stabiliteit van het land én de wereldwijde machtsbalans ondermijnen. India is een behoeftige democratie en daardoor niet zo standvastig als het autoritaire China. Het is in het belang van de hele wereld dat het land zich ontwikkelt. Om dat mogelijk te maken, zijn meer inspanningen nodig.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
