‘Duitse diesel Olaf Scholz maakt eindelijk vaart met hulp aan Oekraïne’

Het gevit tussen de Fransen en Duitsers over meer steun aan Oekraïne, maakt duidelijk dat bondskanselier Olaf Scholz van uitsteller voortrekker is geworden. Als Europa – met het oog op de terugkeer van Donald Trump – zichzelf wil kunnen verdedigen, dan zal grootmacht Duitsland een grote rol moeten gaan spelen, schrijft Robbert de Witt (EW).

Zonder dat we het echt doorhadden, zijn gedurende de Oekraïne-oorlog de rollen omgedraaid. Niet aan het front – ook al keren daar de kansen ook geregeld – maar wat betreft de steun voor Volodymyr Zelensky en zijn uitgeputte leger

Dankzij snelle militaire hulp van de Britten en Amerikanen wisten de Oekraïners die eerste, onverwachte Russische aanvalsgolven vanaf 24 februari 2022 te weerstaan. Maar gaandeweg begon het grote vingerwijzen. Welk westers land deed een stap naar voren en stak zijn nek uit om Oekraïne langdurig te helpen? Duitsland niet in elk geval.

Duitsers hebben een enorme sprong gemaakt

Het rijkste land van Europa maakte zichzelf belachelijk door aan te kondigen vijfduizend helmen te sturen. ‘Een grap,’ reageerde de burgemeester van Kiev, Vitali Klitschko. Terwijl de Britten cruciale raketten leverden, waartegen de logge Russische tanks weerloos waren. In het eerste jaar kon geen enkel land tippen aan de Amerikaanse militaire steun, ook Europa als geheel niet.

Bijna twee jaar later liggen de zaken anders. Al afgelopen zomer haalden de EU-landen Amerika in als het gaat om financiële steun voor Oekraïne. Onderzoekers van het Duitse Kiel Instituut houden de toegezegde hulp nauwkeurig bij, en constateerden in augustus dat vooral de Duitsers een enorme sprong hadden gemaakt.

Scholz: ‘De toekomst van Europa hangt hier vanaf’

Vorige week publiceerde de Financial Times een noodkreet van Scholz en vier andere Europese regeringsleiders – onder wie Mark Rutte – over de opdrogende stroom hulp voor Oekraïne. Duitsland, Nederland, Denemarken, Tsjechië en Estland vinden dat er veel meer moet worden gedaan. Zeker omdat die beloofde 1 miljoen granaten voor Oekraïne maar niet worden geproduceerd, ondanks mooie beloftes.

‘Rusland wacht op niemand en dus moeten we nu handelen. Als Oekraïne verliest, zijn de consequenties en dus de kosten voor ons veel hoger. De toekomst van Europa hangt hiervan af,’ aldus Scholz en zijn gelijkgestemde Noord-Europese vrienden.

Als het niet zo’n serieus onderwerp was, zou het grappig zijn: vijf Noord-Europese landen roepen Zuid-Europa op om méér uit te geven. En die traditioneel spilzieke zuidelijke landen houden liever hun bankkaart op zak en hun wapens in de depots.

(Lees verder onder de preview.)

Scholz vindt de meeste van zijn collega’s te slaap

Volgens het Kiel Instituut heeft Duitsland voor ruim 17 miljard euro aan militaire hulp gegeven aan Oekraïne. De Britten voor 6,6 miljard, Polen voor 3 miljard en Nederland voor 2,5 miljard euro. In Zuid-Europa zijn ze zuiniger. Frankrijk, dat zichzelf ziet als militaire grootmacht, leverde voor een magere 500 miljoen euro, Italië 700 miljoen en Spanje 338 miljoen.

Alle reden voor Scholz om zijn collega’s hierop aan te spreken. ‘In veel hoofdsteden moet de vraag eens worden gesteld of we wel genoeg doen voor Oekraïne.’ De vraag stellen, is hem beantwoorden: Scholz vindt de meeste van zijn collega’s te slap.

In Madrid en Rome bleef het stil, maar de Fransen waren gekrenkt. Volgens de regering-Macron kloppen de cijfers van het Kiel Instituut niet en geeft Frankrijk stiekem veel meer dan officieel bekend is. Ook omdat het gaat om militaire hulp waarvan het beter is dat Poetin er geen weet van heeft.

De voorzitter van de defensiecommissie in het Assemblée Nationale, het Franse parlement, reageerde fel en cynisch in een interview met de Duitse krant Die Welt. ‘Als Fransman ben ik erg blij als de lastenverdeling in Europa eens aan de orde komt,’ sneerde Thomas Gassilloud. Frankrijk, zei hij, beschermt Europa al decennia door elk jaar miljarden te steken in het Franse kernwapenarsenaal. Bovendien stak Frankrijk de afgelopen jaren 10 miljard euro in een militaire missie in de Sahel, om zo de zuidgrens van Europa veilig te houden. Met andere woorden: goed dat de Duitsers eindelijk ook eens wat doen, maar het is ongepast om Parijs te kapittelen.

De Frans-Duitse woordenwisseling maakt duidelijk dat Scholz van uitsteller een voortrekker is geworden. Als Europa – met het oog op de terugkeer van Trump – zichzelf wil kunnen verdedigen, dan zal grootmacht Duitsland een grote rol moeten gaan spelen. Olaf Scholz blijkt een Duitse diesel: het duurde even voordat hij op gang kwam, maar nu ligt hij op snelheid.