Zweden is in de ban van een mysterieuze duikboot. Helikopters en boten van de marine speuren al dagen nabij Stockholm naar een onderzeeër, die volgens de Zweedse media Russisch is.
Tussen de eilandjes voor de Zweedse hoofdstad Stockholm spelen zich taferelen af die aan de Koude Oorlog herinneren. Helikopters en marineschepen speuren het water af, met de sonar zoeken ze naar een buitenlands onderwatervaartuig. Dat er wat is, daar is het leger zeker van. Drie ooggetuigen hebben de voorbije dagen een verdacht object op en onder zien duiken, de laatste keer zondagmorgen.
Bewijzen dat een buitenlandse onderzeeër met bemanning zich daadwerkelijk zonder toelating in Zweedse wateren ophoudt, zijn er niet. Toch schrijven de Zweedse media over een duikbotenjacht met het vermoeden dat de Russen erachter schuilgaan.
Russische olietanker
De Russische president Vladimir Poetin rolt sinds het begin van de crisis in Oekraïne met zijn spierballen, waar en wanneer hij kan. Op de Noordpool bouwt hij militaire bases, Russische gevechtsvliegtuigen schenden steeds weer het Finse en Zweedse luchtruim. Waarom zouden het dan de Russen niet zijn, die de Zweedse kustlijn bespioneren? De voedingsbodem voor deze theorie werd zaterdag geleverd door Svenska Dagbladet dat berichtte dat de controlediensten twee radioberichten hadden onderschept die gericht waren aan een militaire post in Kaliningrad. Een zou versleuteld geweest zijn, het andere was blijkbaar een noodsignaal in het Russisch. Het Zweedse leger ontkent dat het een dergelijk SOS-signaal ook gehoord heeft, maar de media maakten van het verhaal gebruik om nieuwe aanwijzingen te zoeken.
Een Russische olietanker onder Liberiaanse vlag, die op het ogenblik van de zogenaamde noodoproep de zee voor de Zweedse kust doorkruiste, werd als moederschip van de duikboot bestempeld. Zelfs nadat de eigenaar maandag had meegedeeld dat de tanker in geen geval een spionageschip was en enkel op zijn ladingsbericht wachtte, gaven de media geen krimp. Een in het zwart geklede man, die op de rotsen aan de kust gefotografeerd werd, werd ervan verdacht dat hij een contact onderhield met de geheimzinnige onderzeeër. Het bleek om een visser te gaan, die die dag niets gevangen had.
Invasie
Na vijf dagen zoeken vond de Zweedse marine eindelijk iets. In de baai van Ingarö viste de marine een Russische zender uit het water, schreven journalisten. Is dat nu het bewijs dat de Russen Zweden bespioneren? Opperbevelhebber Sverker Göranson maakte duidelijk dat “het enkel om een boei ging”.
Dat de Zweedse media zo graag de theorie van de boze Russen willen geloven, is begrijpelijk. In de jaren tachtig waren de spanningen tussen de Zweden en de Sovjetunie enorm. Nadat in 1981 een Russische duikboot tussen de eilandjes voor Stockholm aan de grond was gelopen, groeide de angst dat de Sovjets een invasie planden. De jaren daarop werden bij de Zweedse marine 6.000 meldingen gemaakt van vreemde duikboten, slechts negen daarvan konden een schending van de territoriale wateren genoemd worden.
In 2000 gaf de vroegere Amerikaanse minister van Defensie Caspar Weinberger toe dat onderzeeërs van de NAVO in Zweedse wateren geopereerd hadden.
Zweden vertrouwen Russen voor geen cent
En toch vertrouwen de Zweden de Russen voor geen cent. De net afgetreden minister van Buitenlandse Zaken Carl Bildt, een overtuigd Atlantist, was zeer open met zijn kritiek op de Russische annexatie van de Krim.
Ook de nieuwe regering onder de sociaaldemocraat Stefan Löfven treedt Poetin niet echt met uitgestoken hand tegemoet. Zweden zal ook onder zijn leiding geen lid worden van de NAVO, zei hij. Maar er zal wel een nauwe samenwerking met de militaire alliantie onderhouden worden.
De Russen zelf proberen het hele incident als bespottelijk af te schilderen. Eerder zei een woordvoerder van Defensie in Moskou, dat een Nederlandse duikboot de Zweedse veiligheid in het gedrang had gebracht. De Nederlanders ontkenden. Duidelijk is dat enkel de Zweedse regering zich geprovoceerd voelt. Minister van Defensie Peter Hultqvist verklaarde dat de Zweedse reactie een “belangrijk signaal” aan het buitenland is. (Belga/AVE)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier