Waarom blijft Donald Trump, tegen alle bewijs in, de verkiezingsuitslag aanvechten? ‘Hij wil zijn beloning opstrijken.’
De klachten die president Donald Trump laat indienen wegens onregelmatigheden bij de stembusgang zijn vaak zo weinig onderbouwd dat rechters ze onontvankelijk verklaren. Het ministerie van Binnenlandse Veiligheid stuurde ondertussen een mededeling uit dat deze presidentsverkiezingen ‘de veiligste in de Amerikaanse geschiedenis geweest zijn. Er is geen bewijs dat een kiessysteem stemmen verloor, vernietigde of veranderde, of op welke manier ook gecompromitteerd was.’
Tot nu toe heeft de Trumpcampagne één betwisting gewonnen: in Pennsylvania wordt een gering aantal stemmen met gebrekkige identificatiegegevens niet geteld. Ook is er kans dat in die staat 10.000 poststemmen die na verkiezingsdag arriveerden ongeldig worden verklaard. Dat zou nog niet zoveel uitmaken, aangezien de Democraat Joe Biden in Pennsylvania ruim 65.000 stemmen voorligt.
Onder specialisten is er een bijna algemene consensus dat de legale bezwaren tegen de – in de termen van de president en zijn volgelingen – ‘gestolen’ verkiezing op niets zullen uitdraaien. ‘Misschien’, zegt professor Richard L. Pacelle, hoofd van de afdeling politieke wetenschappen van de University of Tennessee in Knoxville, ‘is er ergens een door Trump aangestelde rechter die een uitslag ongeldig verklaart, maar dat zal nog niet veel uithalen, want in hoger beroep wordt zo’n vonnis wellicht herroepen. Nergens zijn er bij benadering genoeg onregelmatigheden gevonden om de uitslag in twijfel te trekken. Een hertelling maakte in het verleden hooguit 300 à 400 stemmen verschil. In geen enkele staat die de president betwist, is het stemmenverschil kleiner dan 10.000 stemmen.’
Op Twitter heeft hij bijna 90 miljoen volgers. Als 50 miljoen van hen zich voor één dollar per maand abonneren op zijn tv-kanaal, rijft hij 600 miljoen dollar per jaar binnen.
In de media laten anoniem blijvende medewerkers van de president weten dat er geen groot plan achter de betwistingen zit. De president probeert dag na dag de nieuwscyclus te overleven, tijd te winnen en zijn achterban warm te houden, zo berichtte Witte Huis- corresponden Maggie Haberman in The New York Times.
Professor Pacelle, een specialist van het Hooggerechtshof, die doceert in een staat die fors aan de kant van Trump blijft, ziet wel enige logica in het gedrag van de president. ‘Op persoonlijk vlak: hij heeft tijd nodig om de klap te verwerken. Verliezen is voor hem zowat het ergste wat je kan overkomen. Dit geeft hem wat respijt. Breder denk ik dat de Senaatsrace in Georgia speelt.’
De twee verkiezingen voor de Senaat in Georgia gaan in januari naar een tweede ronde. Als de Democraten winnen, halen ze nipt de bovenhand in de Senaat, zo niet behouden de Republikeinen hun meerderheid en wordt de actieradius van een regering-Biden kleiner. ‘De president speelt op gevoelens die de Republikeinse kiezers in Georgia moeten mobiliseren om het vermeende onrecht te corrigeren. Het kan natuurlijk averechts werken, en juist de Democraten motiveren.’
Blijft natuurlijk de vraag waarom zo veel toppolitici van de Republikeinse Partij meegaan in het fraudeverhaal van Trump. ‘Dat is simpel’, antwoordt Pacelle. ‘De Republikeinen hebben deze verkiezingen gewonnen, op het presidentschap na. Trump behaalde ruim 70 miljoen stemmen, en de Republikeinen hebben daarvan geprofiteerd om hun positie in het Huis van Afgevaardigden te verstevigen en de verliezen in de Senaat te beperken. Dat deden ze in overgrote mate met Trumpstemmen. Dit is Trumps partij geworden. Wie hem iets in de weg legt, wordt door zijn achterban uitgespuwd.’
Pacelle denkt dat Trump nog een weekje blijft mopperen en zich dan bij de situatie zal neerlegen. ‘Uit peilingen blijkt dat 80 procent van de Amerikanen Biden als de president elect beschouwt. Zelfs in een Trumpgezinde staat als Tennessee hoor je dat Republikeinen het een beetje moe worden. Ze zijn wel voor het behandelen van de klachten, maar hebben geen illusie dat het iets oplevert. Wat kan Trump nog doen? Hij zal misschien niet opdagen voor de eedaflegging van Biden, maar eerlijk gezegd, who cares?’
Michael D’Antonio schreef onder meer op basis van uitvoerige interviews een toonaangevende biografie van toen nog zakenman Donald Trump, Never Enough (2015), die in vertaling verscheen als Nooit genoeg. De sleutel om de houding van Trump te begrijpen, is dat hij nooit de bedoeling had om president te worden, stelt D’Antonio. ‘Zijn verkiezingscampagne in 2016 was bedoeld om de merknaam in de verf te zetten, beter te verkopen, beroemder te worden, meer fans te krijgen. Trump werd tegen zijn eigen verwachting in en bijna per ongeluk verkozen. Het presidentschap was voor hem een martelgang. Hij zal wel sommige elementen ervan geapprecieerd hebben: rondvliegen met Air Force One, de ceremonies en parades, de grote kiesmeetings. Maar dagelijks functioneren als president, dat interesseerde hem geen moer.’
Trump zal in eerste instantie beloven dat hij zelf terugkeert. Ik denk niet dat hij dat echt van plan is, maar dat wordt de verhaallijn. Daarna wordt het misschien zijn zoon of dochter.
Volgens D’Antonio kan Trump nu eindelijk de beloning opstrijken die hij al in 2016 zocht. ‘Hij wil nog altijd een media-imperium uitbouwen. Dat komt nu binnen handbereik. Zijn fanbasis omvat 70 miljoen kiezers. Op Twitter heeft hij bijna 90 miljoen volgers. Stel dat 50 miljoen van hen zich abonneren op zijn digitale tv-kanaal. Hij laat ze één dollar per maand betalen. Dan rijft hij 600 miljoen dollar per jaar binnen.’
Kopie van het Witte Huis
Dat media-imperium, vermoedt D’Antonio, zal Trump vestigen in Florida, wellicht in de buurt van Disney World. ‘Daar kan hij ook een kopie van het Witte Huis laten optrekken. Zijn aanhangers zullen de studio’s kunnen bezoeken, en misschien kunnen logeren in een hotel waar elke slaapkamer eruitziet als de Lincoln-slaapkamer in het Witte Huis. Reken erop dat Ivanka een talkshow heeft in de namiddag. Donald junior kan een uur per dag over zijn vader vertellen… Wat ik nu als invulling geef, is mijn fantasie, maar dat hij een digitaal tv-station wil beginnen, klopt wel. En nu meer dan ooit. Hij voelt zich verraden door Fox News.’
De zender liet volgens Trump te veel Democraten aan het woord. Fox verklaarde als eerste, met dagen voorsprong, dat de staat Arizona naar Biden zou gaan. Trump zint op wraak. Chris Ruddy, ceo van Newsmax, een conservatief nieuwskanaal dat vanuit Florida concurreert met Fox News, en nogal tuk is op samenzweringstheorieën, praat volgens D’Antonio al over Trump als een toekomstige zakenpartner.
De fraudeclaims geven Trump ondertussen een thema waarop hij kan bouwen. Hij kan zich nu opwerpen als de enige president in de geschiedenis die van herverkiezing werd weggehouden door fraude. Door de swamp. ‘Een gestolen verkiezing is een beter verhaal dan een verloren verkiezing’, stelt D’Antonio. ‘Hij wordt de geslachtofferde leider, rein van inborst, die een kruistocht begint met het oog op de verkiezingen van 2024. Hij zal in eerste instantie beloven dat hij zelf terugkeert. Ik denk niet dat hij dat echt van plan is, maar dat wordt de verhaallijn. Daarna wordt het misschien zijn zoon of dochter. En dat kan lang doorgaan.’
Maar zal hij ooit toegeven dat Joe Biden echt gewonnen heeft? ‘Dat denk ik niet’, besluit D’Antonio.
Alles over de Amerikaanse verkiezingen 2020
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
