Ex-president Donald Trump hield welbewust vertrouwelijke documenten achter. Hij verplaatste ze, hield ze slordig bij in onder meer zijn balzaal waar evenementen werden gehouden. Hij loog tegen de autoriteiten en tegen zijn eigen advocaten, liet een medewerker dozen verplaatsen zodat bepaalde documenten niet gevonden zouden worden.
Dat is maar een kleine greep uit de gedetailleerde aanklacht tegen Donald Trump die het VS-ministerie van Justitie vrijdag publiek maakte. Het 44 pagina’s tellend document somt 37 aanklachten op tegen de gewezen president (en niet zeven, zoals de diensten van Trump donderdag beweerden). Bij de aanklachten zijn: het moedwillig achterhouden van informatie over defensie, het afleggen van valse verklaringen en samenzwering om het onderzoek te belemmeren en documenten achter te kunnen houden.
In die samenzwering werkte hij volgens de aanklacht samen met zijn persoonlijke bediende Walt Nauta, die ook wordt aangeklaagd, onder meer omdat hij valse verklaringen zou hebben afgelegd. Nauta verplaatste op vraag van Trump dozen, die hiermee verborgen bleven voor zowel de onderzoekers van de FBI als voor zijn eigen advocaten. Die advocaten hadden aan de archiefdiensten beloofd dat ze Mar-a-Lago zouden doorzoeken op resterende documenten. Eén van die advocaten rapporteerde vervolgens dat er na grondig onderzoek geen vertrouwelijk document meer te vinden was.
Van de balzaal naar de douche
De aanklacht, die nog wel Trumps verdediging moet doorstaan tijdens een proces, is opvallend leesvriendelijk en werd bovendien rijkelijk geïllustreerd.
Ze start om 12 uur op 20 januari 2021, het moment dat Trump ophield president te zijn, en het Witte Huis moest verlaten. Er waren memorabilia van de president ingepakt. In de dozen die richting Mar-a-Lago gingen, zaten ook honderden vertrouwelijke documenten. In Mar-a-Lago, Trumps club en verblijf in Florida, werden de dozen weer uitgeladen en tijdelijk gestockeerd. Een groot deel kwam terecht in een van de twee balzalen van de club, waar ze bijna twee maanden open en bloot te kijk stonden in een zaal die in gebruik was.
Half maart 2021 werden de dozen uit de balzaal verhuisd naar het zakencentrum van de club. Een paar weken later hadden werknemers het zakencentrum nodig en zocht men een nieuwe plek. Men kwam uit bij een badkamer en douche. In mei 2021 werden ze weer verhuisd, na naar een opslagruimte, waar volgens de aanklacht ruim tachtig dozen belandden. Op 7 december 2021 werd vastgesteld dat enkele dozen omgevallen waren. Daarbij kwamen vertrouwelijke documenten open en bloot te liggen. Over de hele lijn, vanaf de balzaal, was er geen speciale beveiliging.
Intussen waren een aantal documenten ook verhuisd naar Bedminster, Trumps golfclub in New Jersey. Daar gaf hij een interview waarin hij zwaaide met een vertrouwelijk plan om Iran aan te vallen. ‘Ik zal je een voorbeeld tonen’, aldus Trump, volgens de bandopname. Ineens krabbelde hij terug. ‘Als president had ik dit document kunnen vrijgeven’ … ‘maar dit is nog altijd geheim’. Een paar maanden later liet hij, ook in Bedminster, een geheime kaart van een derde land zien. Hij maande zijn gesprekspartner om niet van te dichtbij te kijken, want dat de kaart niet vrijgegeven was. Dit zijn in de aanklacht de enige voorbeelden van informatie die Trump met onbevoegden deelde over geheime documenten. De passages moeten volgens de procureur bewijzen dat Trump wel degelijk besefte dat sommige documenten geheim waren. Dit in tegenstelling tot publieke verklaringen dat hij alle meegenomen documenten had vrijgegeven.
Trump loog tegen eigen advocaten
Sinds mei 2021 deden de archiefdiensten pogingen om de vertrouwelijke documenten die Trump ten onrechte had meegenomen terug te krijgen. Eind 2021 werden die pogingen dwingender. In die periode liet Trump Nauta en een andere medewerker dozen overbrengen van de opslagruimte naar zijn privéverblijf, zodat hij de inhoud kon onderzoeken.
Op 15 januari 2022 werden 15 dozen overgemaakt aan de archiefdiensten. Deze dozen bevatten 197 vertrouwelijke documenten. Op basis van die documenten opende de FBI een onderzoek. In mei werd een dagvaarding naar Trump gestuurd, met de eis alle vertrouwelijke documenten die nog in zijn bezit waren over te maken.
Dat leidde tot een bizarre vergadering tussen Trump en twee van zijn advocaten.
Trump zei onder meer:
‘Ik wil niet dat iemand mijn dozen doorzoekt. Dat wil ik echt niet’.
‘Wat gebeurt er als we niet ingaan op hun eis?’
‘Zou het niet beter zijn als we vertellen dat we niets hebben?’
‘Wel, is het niet beter als er geen documenten zijn?’
Daarna verwees hij naar Hillary Clintons advocaat die zou beweerd hebben dat hij haar 30.000 e-mails had vernietigd. Trump suggereerde dat zijn advocaten de verantwoordelijkheid zouden nemen voor het ontbreken van documenten, al zei hij het niet met zoveel woorden.
Er werd beslist dat de advocaten de dozen zouden onderzoeken op vertrouwelijk materiaal.
Na de vergadering met zijn advocaten liet Trump Nauta en een andere medewerker nog eens 64 dozen verwijderen uit de opslagruimte en transporteren naar zijn privéverblijf.
Toen een van de advocaten terugkeerde om de dozen in de opslagruimte te onderzoeken vond hij daar 38 vertrouwelijke documenten. Trump suggereerde dat de advocaat deze documenten zou meenemen naar zijn hotelkamer en daar zou verwijderen wat schadelijk lijkt. In plaats daarvan contacteerde de advocaat het ministerie van Justitie om de documenten snel over te dragen (en maakte hij opnames van zijn gesprekken met Trump om zich in te dekken).
Een derde advocaat, die zelf geen dozen had doorzocht, attesteerde op 3 juni dat de advocaten grondig de dozen hadden doorzocht en dat er geen vertrouwelijke documenten meer in Mar-a-Lago te vinden waren. Trump zelf woonde die bijeenkomst met de FBI bij en stelde daarbij dat hij een ‘open boek’ was. Zowel dat open boek als de verklaring van de advocaat waren gelogen, omdat Trump had verzwegen dat tientallen dozen waren weggehaald uit de opslagruimte.
Huiszoeking levert schatten op
Op diezelfde derde juni liet Trump vele van de resterende dozen in zijn vliegtuig laden om ze verplaatsen naar zijn zomerverblijf (allicht Bedminster; maar de aanklacht preciseert de bestemming niet). De onderzoekers vonden beelden van het transport. Daarna vond op 8 augustus een huiszoeking plaats in Mar-a-Lago. De FBI-onderzoekers vonden daar nog 102 vertrouwelijke documenten, waarvan 27 top secret. Onder meer materiaal met informatie over de nucleaire capaciteiten van een derde land (in vergelijking met die van de VS). En materiaal over de leider van een derde land (volgens eerdere berichten de Franse president Emmanuel Macron) zaten tussen deze documenten.
Op de aanklachten staan, bij veroordeling, aanzienlijke straffen en boetes. De aanklacht van samenzwering kan bijvoorbeeld uitmonden in 20 jaar gevangenis. Of het voor een ex-president die vaart kan lopen, valt te betwijfelen.
Maar het was geen goede dag voor Donald Trump. Nadat hij donderdag volop fondsen had geworven tegen de aanklacht, zat hij ondertussen in het defensief. Hijzelf en zijn medestanders gewaagden van een heksenjacht, en van twee maten en twee gewichten, waarbij aantijgingen rond Hillary Clinton en Joe/Hunter Biden niet leidden tot vervolging.
Trump maakte ook bekend dat zijn twee hoofdadvocaten in deze zaak vervangen worden. De advocaten beweren dat ze zelf ontslag namen, Trump suggereert dat hij hun ontslag heeft gevraagd.
Vriendelijke jury
Het is niet allemaal slecht voor de ex-president. De locatie voor het proces in Florida – de voorbereidende zitting gaat dinsdag door in Miami – betekent dat hij een vriendelijke jury kan verhopen. De rechter die bij het begin van de zaak aangesteld is, is door hem benoemd en oordeelde eerder in het voordeel van Trump.
En hij blijft tot dusver een groot deel van de Republikeinse Partij achter zich hebben.
Van de elf kandidaten samen met Trump dingen naar de Republikeinse nominatie voor het presidentschap zijn er slechts twee, Asa Hutchinson en Chris Christie, die echt kritisch zijn over het gedrag van Trump. Hutchinson eiste (niet voor het eerst) dat Trump zich terugtrekt als kandidaat in afwachting van zijn processen. Christie, zelf een gewezen procureur, noemde de aanklacht ‘vernietigend’. Een derde kandidaat, Trumps vicepresident Mike Pence, zit op de wip. Hij ‘vond het spijtig’ dat er een aanklacht moest komen, en zou dat zelf vermeden hebben, maar nu de aanklacht er is, vindt hij dat ‘iedereen gelijk moet zijn voor de wet’. Voor de hypervoorzichtige Pence is dat een aardverschuiving weg van Trump.
Maar bij de andere kandidaten waren er nog altijd grote steunbetuigingen, ook bij Trumps naaste rivaal, Ron DeSantis. De gouverneur van Florida noemde de aanklacht tegen Trump een politieke ingreep van het ministerie van Justitie, die ‘een doodsbedreiging inhoudt voor een vrije samenleving’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier