De massale uitstroom uit Oekraïne leidt tot lange wachtrijen aan enkele grenspunten, en spanningen. De afgelopen dagen kwamen verschillende meldingen van racisme aan de grens tussen Oekraïne en Polen.
Nu de situatie in Oekraïne verder escaleert neemt ook het aantal mensen die het land ontvluchten, toe. Volgens de Verenigde Naties (VN) zouden er ondertussen al zo’n 500.000 mensen de grens overgestoken hebben met buurlanden Hongarije, Slovakije, Polen, Roemenië en Moldavië. Het gros van die mensen wordt opgevangen in Polen. Daar worden momenteel 280.000 mensen opgevangen, de Poolse regering schat in dat er elke dag 25.000 tot 50.000 vluchtelingen bijkomen.
Na Polen vangt Hongarije het meeste vluchtelingen op, maar alle buurlanden houden rekening met een grote toename de komende dagen. Wie een blik werpt op het Russische konvooi dat momenteel richting Kiev trekt, verwacht niet dat de stroom van vluchtelingen snel zal verminderen. De EU schat dat tot 7 miljoen mensen op de vlucht zullen slaan in Oekraïne gedurende deze crisis.
De massale uitstroom leidt tot lange wachtrijen aan enkele grenspunten. Sommige vluchtelingen wachten zo al verscheidene dagen op een mogelijkheid om het land verlaten, bijvoorbeeld via een trein.
Dat leidt ook tot spanningen. De afgelopen dagen kwamen verschillende meldingen van racisme aan de grens tussen Oekraïne en Polen. In Polen zou de solidariteit met Oekraïense vluchtelingen groot zijn, gegeven de geschiedenis van de Polen en hun ervaring met Russische onderdrukking.
Die beeldvorming wordt enigszins onder druk gezet door getuigenissen over discriminatie en agressie aan de grens. Onder de hastags #africansinukraine en #blacksinukraine worden verschillende berichten en video’s gedeeld over de situatie aan de grens.
Uit deze beelden, die ook door nieuwszender BBC World zijn verspreid, moet blijken dat Afrikaanse vluchtelingen geweerd worden van treinen die hen uit het Oekraïne kunnen brengen. Vervolgens is in een volgende tweet te zien hoe Afrikanen, die eerst geweigerd werden op de Oekraïense treinen, ook worden tegengehouden aan de grens wanneer ze daar met de auto willen passeren.
Maar ook op andere beelden is te zien hoe witte vluchtelingen lijken voorrang te krijgen bij het opstappen van een trein.
Berichten over racisme bereiken ons niet enkel via Twitter. France 24 bracht gisteren een reportage uit waarin het spraken met enkele Afrikaanse studenten in Lviv. Net als vele Oekraïners waren zij gevlucht uit steden als Kharkiv van zodra de Russische invasie begon. Maar van zodra zij op een trein probeerden op te stappen werden ze tegengehouden, terwijl anderen wel door mochten. Verschillende studenten zeggen ook dat ze daarbij geconfronteerd werden met racistische taal zoals ‘geen zwarten toegestaan’.
BBC World en The Guardian brengen verhalen van Afrikaanse en Aziatische studenten die uren moesten wachten in de vrieskou. Tot alle Oekraïners weg waren en ze mochten vertrekken. In de Britse krant The Independent is een getuigenis te lezen van een man die geen toegang kreeg tot een bus die de grens zou oversteken omdat hij zwart is. Ook de Belgisch journalist Arnaud De Decker, aanwezig in Oekraïne, getuigde bij VRT NWS dat hij racistische incidenten heeft gezien. De Britse correspondente Stephanie Haggerty van BBC News noemt het aantal getuigenissen ‘too many to discount‘.
Afrikaanse leiders reageren
Verschillende Afrikaanse internationale instellingen hebben al gereageerd. Het Zuid-Afrikaanse hoofd voor diplomatie Clayson Monyela zei gisteren dat Zuid-Afrikaanse studenten die het land wilden ontvluchten, ‘slecht behandeld’ werden aan de grens met Polen. Via verdere berichtgeving op Twitter blijkt dat de studentes waarover hij sprak, nu wel veilig zijn.
Maar ook de Nigeriaanse president Muhammadu Buhari liet van zich horen. In een statement op Twitter zei hij via zijn woordvoerder: ‘Iedereen die een conflictsituatie ontvlucht heeft onder het internationaal recht hetzelfde recht op veilige doorgang ongeacht de kleur van zijn paspoort of huid.’ Daarbovenop vertelt hij over enkele Nigeriaanse studenten die de toegang tot Polen ontzegd werden en nu door het land moeten reizen in de hoop wel binnen te geraken in Hongarije.
Het Ghanese ministerie van Buitenlandse zaken liet enkele dagen geleden weten ernstig bezorgd te zijn over de meer dan 1000 Ghanese studenten in Oekraïne. De supranationale Afrikaanse Unie kwam ook met een statement: ‘Berichten dat Afrikanen te maken krijgen met onaanvaardbare ongelijke behandeling zijn shockerend racistisch en schenden het internationaal recht.’
De Poolse en Oekraïense autoriteiten ontkennen vooralsnog elke beschuldiging van racisme of discriminatie aan hun grenzen. Het Twitter-account van de Poolse Kanselarij van eerste minister Mateusz Morawiecki plaatste dinsdagmiddag een tweet waarin ze de berichtgeving afdoen als ‘fake news’ en wijzen op de 200.000 vluchtelingen die Polen opvangt.
Oorlog in Oekraïne: alles wat u moet weten
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
