Ondanks de steun van grote sterren als Taylor Swift en Beyoncé, heeft Kamala Harris de Amerikaanse verkiezingen verloren. Helpt steun van celebrity’s? Of branden zij hun vingers aan publieke politieke voorkeuren?
Na de overwinning van Donald Trump in de Amerikaanse presidentsverkiezingen verkneukelen diens fans zich online over de vele beroemdheden die hun steun hadden uitgesproken voor zijn Democratische rivale Kamala Harris – van popster Taylor Swift en Beyoncé tot basketballer LeBron James en tv-icoon Oprah Winfrey. ‘Al die verwende woke Hollywoodsterren zijn geen maat voor het echte Amerikaanse volk’, klinkt het. Bijzondere hoon was er voor celebrity’s die hadden aangekondigd het land te verlaten als Trump een tweede keer zou winnen.
De trend dat grote beroemdheden zich overweldigend achter Democratische kandidaten scharen, zette zich deze keer voort. Donald Trump had ook beroemde fans, al waren ze wat van tweede garnituur – rapper Kid Rock, acteurs als Rob Schneider en Dennis Quaid, de voormalige showworstelaar Hulk Hogan. Trump kreeg wel de steun kreeg van beroemdheden met veel fans onder jonge mannen, zoals miljardair Elon Musk, YouTuber Jake Paul en podcaster Joe Rogan.
Donald Trump en Elon Musk verbroederen op X
Voor de verkiezingen werd geregeld verwezen naar de potentiële impact van stemadviezen van wereldsterren als Taylor Swift. Maar, nu Trump gewonnen heeft, kun je de vraag stellen: heeft dat eigenlijk effect, beroemdheden die zich achter een politieke kandidaat scharen?
Taylor Swift steunt Kamala Harris: helpt het Harris, schaadt het Swift?
Obama rapt
Muziek speelde een belangrijke rol in de campagnes van Trump en Harris. Op sommige rally’s stond Trump meer dan een halfuur te wiegen terwijl op de achtergrond een playlist speelde die nummers bevatte van Andrea Bocelli en Village People en nostalgische klassiekers uit de jaren 70 en 80.
Harris adopteerde dan weer – met toestemming – Freedom van Beyoncé als een soort onofficiële campagnehymne. Haar team speelde ook in op de hype en de felgroene esthetiek rond ‘brat’, de succesplaat van Charli XCX. Rapper Eminem stond vorige maand op het podium bij een Harris-evenement in Detroit, waar ex-president Barack Obama zelfs enkele regels rapte uit diens Lose Yourself.
Bijzondere hoon was er voor celebrity’s die hadden aangekondigd het land te verlaten als Trump een tweede keer zou winnen.
Een stilaan klassiek fenomeen is ook dat artiesten hun afschuw uitspreken of zelfs naar de rechter stappen omdat Donald Trump hun muziek gebruikt in spotjes of tijdens bijeenkomsten. Er bestaat ondertussen een ellenlang Wikipedia-artikel dat opsomt welke muzikanten de voorbije drie verkiezingen boze brieven stuurden naar de Trumpcampagne met het dringende verzoek hun nummers niet meer te gebruiken.
Die vervlechting van muziek en politiek is allesbehalve nieuw. Rapper will.i.am van de Black Eyed Peas maakte in 2008 Yes We Can, een nummer opgebouwd rond fragmenten uit een Obama-speech. In 1959 gaf Frank Sinatra zijn liedje High Hopes een nieuwe tekst die aanspoorde om te stemmen voor John F. Kennedy. En al in de jaren 1920 zong Al Jolson – de grootste Hollywoodster van dat moment – liedjes als Harding, You’re The Man For Us en Keep Cool With Coolidge voor de presidentiële campagnes van de gelijknamige Republikeinse kandidaten.
Mijnenveld
Voor artiesten is een politiek profiel een mijnenveld. Zangeres Chappell Roan, die haar populariteit dit jaar zag exploderen, kreeg veel kritiek van fans toen ze niet expliciet een kant koos vanwege de standpunten van Harris en de regering-Biden rond transrechten en de oorlog in Gaza. Rapper 50 Cent, die eerder al sympathie voor Trump getoond had, liet dan weer weten dat hij een acte de présence geweigerd had, ook al wilde de Trumpcampagne daar 3 miljoen dollar voor geven. ‘Ik ben bang van politiek’, zo motiveerde hij die beslissing.
Waarom nemen beroemdheden het risico om een bepaalde politieke kandidaat te ondersteunen? De facto vervreemden ze daarmee potentieel de helft van het publiek.
Want je steun uitspreken voor een politicus heeft in het verleden al repercussies gehad – zeker voor zwarte beroemdheden die Republikeinen steunden. Rapper Kanye West, die zich in een vorige cyclus uitsprak als pro-Trump, kreeg daar heel wat kritiek voor. Maar de weerslag daarvan op zijn carrière is moeilijk te onderscheiden van de vele andere excentrieke stunts die Ye de voorbije jaren uithaalde. Ook zanger en acteur Sammy Davis jr. kreeg in 1972 scheldpartijen en zelfs doodsbedreigingen nadat hij tijdens een partijfeest de Republikeinse president Richard Nixon had geknuffeld op het podium.
Misschien speelde bij deze verkiezing de vrees voor vergelding door de notoir lichtgeraakte Trump, die niet terugdeinst voor vetes met beroemdheden. Toen Taylor Swift eerder dit jaar haar langverwachte steunbetuiging voor Kamala Harris op Instagram plaatste, reageerde Trump op sociale media bijvoorbeeld met de boodschap ‘I HATE TAYLOR SWIFT’.
Omgekeerd kunnen beroemdheden ook de politici in verlegenheid brengen. Trump zag zich genoodzaakt afstand te nemen van stand-upcomedian Tony Hinchcliffe. Hij maakte in zijn act op een grote Trumprally in New York een grap over Puerto Rico dat een ‘afvaleiland’ zou zijn. In 2012, bij de strijd tussen de toenmalige president Barack Obama en zijn Republikeinse uitdager Mitt Romney, gaf Clint Eastwood – een van de weinige Republikeinse filmsterren – een bizarre tirade tegen een lege stoel die meer vragen opriep dan kiezers overtuigde.
Taylor Swift steunt Kamala Harris: helpt het Harris, schaadt het Swift?
Sneakers
Je kunt je afvragen waarom beroemdheden het risico nemen om een bepaalde politieke kandidaat te ondersteunen. De facto vervreemden ze daarmee potentieel de helft van het publiek. Uit een studie van de Harvard Kennedy School blijkt dat artiesten dat meestal om principiële redenen doen en dat ze ook werkelijk menen dat hun steun invloed kan hebben. Toch blijkt die invloed moeilijk kwantificeerbaar. De enige uitzondering, volgens een eerder onderzoek van Northwestern University, was toen Oprah Winfrey in 2008 haar steun uitsprak voor Barack Obama in de Democratische voorverkiezingen. Obama versloeg daarin niet alleen Hillary Clinton maar won vervolgens ook twee termijnen als president.
Maar de verkiezingen van George W. Bush (twee maal) en Donald Trump (nu ook voor een tweede maal) tonen aan dat de sterrenstatus van je supporters duidelijk niet doorslaggevend is. Misschien is het nieuwe er wat af – dat Oprah en Beyoncé de Democraten steunen, weet iedereen ondertussen wel. Zelfs Swift had ook in 2020 al haar steun betuigd aan Biden. Misschien werken de stemtips van beroemdheden averechts wanneer kiezers zich willen afzetten tegen ‘de elite’? Of misschien werkt het gewoon niet bij presidentsverkiezingen waaraan Donald Trump meedoet: die was het grootste deel van zijn leven geen politicus maar net zélf een celebrity.
Als de inschatting doordringt dat publieke steunbetuigingen niet zo veel verschil maken, valt het te bezien of artiesten sneller geneigd zijn om stil te blijven over hun politieke voorkeur. Want zoals basketbalspeler Michael Jordan zich ooit lachend liet ontvallen in 1990, toen hij weigerde zich uit te spreken in een politieke race in zijn thuisstaat North Carolina: ‘Republikeinen kopen ook sneakers.’
Déjà-vu kijkt naar de geschiedenis om de actualiteit te verhelderen.
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
