Vicepresident Mike Pence en senator Kamala Harris, de ‘running mates‘ van presidentskandidaten Donald Trump en Joe Biden, zijn woensdagavond op veel kalmere toon met elkaar in debat gegaan dan Trump en Biden vorige week. Geen van beide debaters maakte grote fouten, maar discussies over het coronavirus en het Hooggerechtshof waren bij vlagen wel fel.
Het debat begon met een scherpe discussie over het coronavirus. Harris sprak van ‘de grootste misstap van een regering in de geschiedenis van ons land’, wijzend op de dodentol van meer dan 200.000 Amerikanen. Ze richtte zich meermaals rechtstreeks tot de kijkers als ze over de in haar ogen zwakke respons van de regering-Trump sprak: ‘Zij wisten wat er aan de hand was, en hebben het u niet verteld. Ze wisten ervan en staken het in de doofpot.’
Pence erkende dat de Verenigde Staten een ‘lastige tijd’ achter de rug hebben, maar focuste vooral op de toekomst. Volgens Pence zal een vaccin nog voor het eind van het jaar beschikbaar zijn en worden dan meteen tientallen miljoenen dosissen uitgedeeld. De plannen van een eventuele regering-Biden om de pandemie onder controle te krijgen ‘lijken erg op de onze’, zei hij.
Het debat werd verder vooral gekenmerkt door de vragen die níet werden beantwoord. Toen Harris en Pence allebei werden geconfronteerd met het gebrek aan transparantie over de gezondheidstoestand van de presidentskandidaten, kozen ze er allebei voor om over andere zaken te praten. Pence bedankte het Amerikaanse volk – inclusief Biden en Harris – voor hun beterschapswensen aan Trump en zijn vrouw. Harris vroeg zich af waarom Trump niet transparant is over zijn belastingaangiftes.
Later zou Pence ook geen direct antwoord geven toen hij werd gevraagd of hij, net als president Trump eerder, geen vreedzame overdracht van de macht zou garanderen. ‘Ik denk dat wij deze verkiezingen gaan winnen’, zei hij, voordat hij de regering-Obama en Hillary Clinton beschuldigde van het bespioneren van de Trump-campagne in 2016.
Het debat werd geleid door USA Today-journaliste Susan Page, die nauwelijks doorvroeg als haar vragen niet werden beantwoord. Het debat verliep wel een stuk inhoudelijker dan de chaotische ontmoeting tussen Biden en Trump van vorige week, al ging met name Pence regelmatig over de tijdslimieten. Page probeerde herhaaldelijk om hem te onderbreken, met weinig succes.
Het is niet ondenkbaar dat het debat over enkele jaren vooral nog zal worden herinnerd vanwege de vlieg die halverwege in het haar van Mike Pence landde en daar enkele minuten doorbracht. Kort na afloop van het debat verkocht de Biden-campagne al een vliegenmepper met de tekst ‘Truth Over Flies‘ erop gedrukt.
‘Kiezer moet beslissen over Hooggerechtshof’
Harris en Pence gingen onder meer in discussie over de economie, klimaatverandering, de verhoudingen met China en de benoeming van een nieuwe hoge rechter. Daarbij probeerde Harris vaak de link te leggen met de uit de hand gelopen coronapandemie, terwijl Pence keer op keer het leiderschap van president Trump prees.
Net als Biden vorige week, zei Harris dat de Senaat tot na de verkiezingen moet wachten met het aanstellen van een nieuw lid van het Hooggerechtshof. ‘Amerikanen gaan nu al naar de stembus, en dit moet hun beslissing zijn.’ Volgens Harris zou Amy Coney Barrett, de rechter die Trump heeft genomineerd voor de rol, een einde maken aan het zorgstelsel dat werd ingevoerd onder president Barack Obama.
Pence claimde dat juist Biden ondemocratich zou handelen door het aantal leden van het Hooggerechtshof uit te breiden als hij wordt verkozen. ‘Dat is een klassiek geval van: als je niet volgens de regels kan winnen, verander je de regels.’ Harris ging net als Biden in de afgelopen weken niet in op de vraag of ze inderdaad een voorstander is van ‘court packing‘, zoals deze praktijk wordt genoemd.
Op uitnodiging van Pence waren de ouders van Kayla Mueller, een vermoorde IS-gijzelaar, aanwezig bij het debat. Pence noemde het terugdringen van de IS één van de belangrijkste prestaties van de regering-Trump. Harris richtte zich rechtstreeks tot de ouders van Mueller en sprak haar medeleven uit. Volgens haar heeft Trump juist niet voldoende gedaan om Amerikaanse troepen te beschermen. Ze wees op berichtgeving over de premies die Rusland zou hebben geboden voor het doden van Amerikaanse soldaten in Afghanistan. ‘Donald Trump sprak minstens zes maal met Vladimir Poetin en bracht dat onderwerp nooit ter sprake.’
Plexiglasschermen tussen kandidaten
Vooraf was er al veel te doen om het debat, omdat de campagneteams van Pence en Harris het niet eens konden worden over de coronamaatregelen die getroffen zouden worden. Pence was in eerste instantie tegenstander van het installeren van plexiglasschermen tussen beide kandidaten, maar stemde daar later toch mee in. Nochtans hadden de kleine schotjes volgens experts weinig nut, aangezien Pence en Harris al meer dan drie meter uit elkaar zaten. Om het risico van besmetting te verlagen was goede ventilatie belangrijker geweest, aldus diverse experts tegen de New York Times.
Doorgaans hebben vicepresidentiële debatten weinig invloed op de stembusgang in de Verenigde Staten, maar dit debat stond extra onder de aandacht vanwege de leeftijd van beide presidentskandidaten. Biden is 77 jaar oud, Donald Trump is 74. Tijdens campagnebijeenkomsten doet Trump zijn rivaal vaak af als seniel, en zegt hij dat Harris achter de schermen de echte president zou zijn bij een verkiezingswinst van Biden. Door de besmetting van Trump met covid-19 is nu juist zijn gezondheid onder een loep komen te liggen.
Pence en Harris gingen met elkaar in debat terwijl Biden op een flinke voorsprong in de peilingen staat. In een nationaal gemiddelde van Real Clear Politics staat Biden nu op 51,6 procent en Trump op 41,9 procent. Dat is een verschuiving van een paar procentpunt in het voordeel van Biden sinds het debat tussen de twee presidentskandidaten en de coronadiagnose van de president. Ook in verschillende sleutelstaten lijkt Biden iets uit te lopen.
Het tweede debat tussen Trump en Biden moet normaal gesproken op dinsdag 13 oktober plaatsvinden, al is nog onduidelijk of de covid-19-besmetting van de president daar verandering in zal brengen.
Alles over de Amerikaanse verkiezingen 2020
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
