‘Het instituut zal overeind blijven, ook al lieten de Windsors de beste kans schieten het te moderniseren’, schrijft Lia Van Bekhoven vanuit Londen over de recente beslissing van de Britse prins Harry en Meghan Markle om afstand te doen van the Royal Family.
‘We hebben een haat – liefde verhouding met de royals’, zei eens Arthur Edwards, seniore fotograaf van schandaalblad The Sun tegen mij. ‘Wij zijn dol op ze. Zij hebben een bloedhekel aan ons’. Dat was in het voorjaar van 1997. Diana was gescheiden en woonde alleen in Kensington Palace. Enkele maanden later overleed ze. Doodgereden door haar dronken chauffeur die, achterna gezeten door paparazzi, zijn auto tegen de dertiende pilaar van de Parijse Alma-tunnel knalde.
De pers hield van Diana. Maar de liefde zat nooit zo diep dat de tabloids haar in leven wilden houden. Diana, in de begrafenistoespraak van haar broer omschreven als ‘de meest achtervolgde vrouw in de moderne tijd’, was mediagoud. Een foto van Di op de voorpagina garandeerde een forse stijging in de oplagen. Haar zonen hebben het de media nooit vergeven. In hun versie heeft de pers hun moeder eerst gek gemaakt en later vermoord.
De Windsors zullen het allemaal overleven. Maar het moet wel bij Harry blijven.
In The Lure of Greatness schrijft Anthony Barnett dat Diana een van de eersten was die modern populisme echt begreep. Ze wilde geen koningin zijn in Buckingham Palace, maar ‘koningin van de harten van de mensen’. Ze werd de vrouw die, geboren, getogen en getrouwd in de Britse upper class, zich tegen haar milieu afzette.
Meghan Markle kiest de koers die Diana voor zichzelf had uitgestippeld. Waarom wegzinken van verveling in de firma met zijn 19de-eeuwse protocol en opgejaagd worden door hitserige bullebakken van de pers, als je kunt kiezen voor een leven van baanbrekende humanitaire projecten en internationale, jetsettende filantropen? Geen wonder dat mensen zeggen dat Harry zijn moeder getrouwd heeft.
Markle wordt beschouwd als een indringer in de Engelse elite. Zoals Kate Middleton dat ook was. Voor haar huwelijk met prins William mocht de tabloidpers de wereld er graag aan herinneren dat Kate’s moeder ooit nog, shock horror, luchtvaartstewardess geweest was. Maar Kate bleef zitten, huilde – vermoedelijk – in stilte, deed nooit openlijk haar beklag en was buiten de poorten van Kensington Palace permanent zonnig.
Traditie gebiedt dat de Britse pers maar twee manieren kent het wel en wee van de Windsors te verslaan. Het is of kritiekloze hielenlikkerij, of een hetze waarbij verhalen uitgemolken of verzonnen worden over koninklijke geldverspilling, luiheid en domheid. Dat Harry en Meghan weigerden verslaggevers toe te laten voor de doop van zoon Archie kan jarenlang de toon in de kranten en online bepalen.
Kate Middleton had weinig keuze. Zij is getrouwd met een troonopvolger. Ze zweeg en wachtte totdat de bui zou overdrijven. Markle, uitgesproken, geëngageerd en vol Amerikaans zelfvertrouwen sloeg terug. Zij en Harry bepaalden wat verslaggevers wel en niet konden doen. De hertog en hertogin van Sussex zetten de agenda. ‘Waar ik bang voor ben’, zei Harry in het najaar van de pers, ‘is dat ik mijn vrouw niet kan beschermen’. Zijn angst, terecht of onterecht, is dat Meghan hetzelfde zal overkomen als zijn moeder. Waar de huidige paleiscrisis op neer komt is Harry en Meghan die een streep in het zand trekken.
De media negeren voor het doopfeest van hun zoon was het begin. Markle waagde het ook de Mail on Sunday voor de rechtbank te dagen wegens publicatie van een privé-brief. Sindsdien is het oorlog. Brian Cathcart, professor in de journalistiek, gelooft dat de Britse bladen niet zullen rusten totdat het huwelijk van de Sussexen op de klippen gelopen is. De toon van de verslaggeving zal alleen wijzigen als lezers laten blijken er genoeg van hebben.
De wens van Harry en Meghan te gaan freelancen is geen constitutionele crisis. De opvolging van de Britse monarchie is gegarandeerd. Daar is Harry niet voor nodig. Met de dood van Elizabeth zal ook de notie van plichtsbesef-boven-alles afsterven. Koning Charles zal de monarchie op zijn manier vorm geven. Het instituut zal overeind blijven, ook al lieten de Windsors de beste kans schieten het te moderniseren. De Sussexen, het gezicht van een jonge, progressieve, multiculturele demografie, waren bedoeld de monarchie te verjongen. Ze appelleerden aan Britten die zich, dankzij Meghan, voor het eerst met de royals en met Brits-zijn identificeerden.
De Windsors zullen het allemaal overleven. Maar het moet wel bij Harry blijven. Als ook andere royals het instituut niet meer de moeite waard vinden om bij te blijven, zouden de onderdanen zich wel eens kunnen afvragen waarom zij er nog wel in geloven.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
