De wake-up call van de Islamitische Staat

‘Wat schort er aan onze samenleving, dat zo veel jongeren denken te moeten gaan strijden voor een islamitisch kalifaat, een oorlog waar ze niets mee te maken hebben?’ Groen-politicus Bruno De Lille roept op om de juiste conclusies te trekken uit de IS-wake-up-call.

Filmpjes van IS-strijders met een West-Vlaams of een Antwerps accent, we kijken er al lang niet vreemd meer van op. Als je kijkt waar de buitenlandse IS-strijders vandaan komen, dan spant België namelijk de kroon. Wat is er met onze samenleving aan de hand dat zo veel jongeren denken dat ze moeten gaan strijden voor een islamitisch kalifaat dat zich totaal van de vrije wereld wil afzonderen? Hoe komt het dat ze zich aangetrokken voelen tot een oorlog waar ze eigenlijk niets maar dan ook niets mee te maken hebben?

Mensen denken dat het vooral om zogenaamd ‘verloren jongeren’ gaat: jongeren die zich buiten de maatschappij hebben gezet, wellicht met een verleden in de criminaliteit, jongeren aan wie ook de ouders al jaren niets meer te zeggen hebben. Schouderophalend hoor je dan de reactie dat we dat soort lastpakken liever kwijt dan rijk zijn.

Intussen blijkt echter dat IS en de strijd in Syrië ook een grote aantrekking uitoefenen op jongeren die niet aan die clichés beantwoorden. Er zijn ook jongeren bij die wel gestudeerd hebben, die wel goed Nederlands of Frans spreken… Wat bezielt hen? Zijn de fundamentalistische netwerken zo alomtegenwoordig in ons land? Is het dan echt onmogelijk om te ontsnappen aan de verziekende invloed van die extremistische groeperingen dat ze een mooie toekomst in ons land willen inruilen voor de gruwelen van oorlog en geweld, voor een Islamitische Staat die een hele regio terug naar de middeleeuwen wil brengen?

Ik vrees dat wij het die netwerken en groeperingen vooral erg makkelijk gemaakt hebben, wij hebben het terrein voorbereid, hun bedje gespreid. Onze angst en onze achterdocht voor de islam en de moslims is zo groot geworden, dat we in België steeds verder afglijden naar een islamofobe samenleving: een die volgens de wet elke godsdienst respecteert maar dat in de praktijk niet doet. Die ‘mooie toekomst in ons land’ bestaat dus voor heel veel jongeren helemaal niet.

Stel je eens voor hoe het moet zijn om je constant te moeten verantwoorden, zelfs over de manier waarop je je kleedt. Ik heb het dan niet alleen over de hoofddoek maar ook over de kledij die mensen dragen als ze naar de moskee gaan, of over de kleren die geïnspireerd zijn op meer traditionele Marokkaanse mode. Hoe iemand gekleed gaat, heeft bij mijn weten geen invloed op zijn of haar functioneren. En toch worden moslimmannen en -vrouwen daar voortdurend op aangesproken. Je hoort zelfs steeds vaker verhalen over mensen die de hoofddoek afrukken. Waarom? Omdat we blijkbaar niet geconfronteerd willen worden met de islam. Men mag wel moslim zijn, maar men mag het niet laten zien.

Ik hoor jonge vrouwen dromen over een verhuis naar de Verenigde Staten omdat ze tijdens hun studies al geen enkele stageplaats konden vinden. Ja, ze dragen een hoofddoek. Maar de overgrote meerderheid ervan probeert niemand te bekeren, vraagt geen gebedspauzes en praat en maakt plezier samen met hun mannelijke klasgenoten. Maar dat kunnen ze niet bewijzen want ze geraken niet eens over de drempel. Waarom kunnen wij ons niet voorstellen dat de meeste mensen geen missionarissen zijn en zien we elke moslim als de voorhoede van een moslimleger dat onze contreien op een slinkse manier wil overnemen?

Ik praatte enkele weken geleden met een jongen met een Arabisch klinkende naam die aan zijn derde studie begonnen was. Ik maakte een grapje over ‘eeuwige studenten’ maar hij vroeg me schamper wat hij anders moest? Hij had geen zin om werkloos thuis te zitten maar op al zijn sollicitatiebrieven (en het waren er veel) had hij geen enkel antwoord gekregen. Geen enkele keer had hij zichzelf kunnen verdedigen, nooit had hij zijn capaciteiten en talenten kunnen toelichten.

Elke keer als een of andere terrorist een aanslag pleegt, wordt aan de moslimgemeenschap in België (als die ‘gemeenschap’ al zou bestaan) gevraagd om afstand te nemen van de terreurdaad. Hoe beledigd zou ik zelf niet zijn mocht ik me moeten excuseren elke keer een Brusselaar iemand omver rijdt, een moord pleegt of zijn vrouw slaat? Waarom gaan we ervan uit dat elke moslim een potentiële terrorist is en dat alleen herhaaldelijke publieke zelfkastijding hem zal tegenhouden om de stap naar de terreur ook echt te zetten?

Ik ben geen moslim, ik ben zelfs niet eens gelovig en ik gruw van een maatschappij waarin godsdienst en religie de wet zouden uitmaken. Maar waarom zou ik de moslims die mij respecteren, zelf niet moeten respecteren? De manier waarop we de moslims vandaag behandelen, sluit hen uit van onze maatschappij. Dat kan dan ook niet positief aflopen. Laten we de juiste conclusies trekken uit de IS-wake-up-call die we net gekregen hebben. Laten we ervoor zorgen dat de Belgische moslims zich opnieuw thuis gaan voelen in ons land. Het is de hoogste tijd.

Bruno De Lille

Brussels volksvertegenwoordiger (Groen)

Gewezen Staatssecretaris voor Gelijke Kansen BHG