‘De VS en China beschouwen elkaar dan wel als grote rivalen, ze blijven met elkaar verbonden’

De leiders van de twee machtigste landen ter wereld ontmoeten elkaar deze week. Amerika en China hebben ook iets te bespreken.

Een jaar geleden keken Joe Biden en Xi Jinping elkaar op een top van de G20 op het Indonesische eiland Bali voor het eerst in de ogen. Deze week woensdag spreken de Amerikaanse en de Chinese president elkaar opnieuw. Dat gebeurt in de marge van een bijeenkomst in San Francisco van de Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC), een groep van 21 landen die aan de Stille Oceaan grenzen. Net als vorig jaar werd de ontmoeting voorbereid met druk diplomatiek verkeer tussen de hoofdsteden.

Dat was ook nodig, want de kou tussen de VS en de Volksrepubliek is wel zeer ijzig geworden. In februari schoten de Amerikanen nog een verdwaalde Chinese spionageballon neer en in juni noemde Biden zijn collega zonder meer ‘een dictator’. Maar daarna gingen de ministers van Buitenlandse Zaken Antony Blinken en Wang Yi bij elkaar op bezoek. Vervolgens werden minister van Financiën Janet Yellen en gouverneur van Californië Gavin Newsom uitermate warm ontvangen in China. De stafchef van het Amerikaanse leger vroeg zijn Chinese collega om ook de militaire dialoog tussen de twee landen te hervatten.

Een grote doorbraak hoeven we niet meteen te verwachten. Daarvoor liep de spanning recent te hoog op. Biden en Xi zoeken vooral een nieuw evenwicht in de relatie tussen de twee economische en geopolitieke grootmachten. Volgens een medewerker van Biden ligt woensdag alles op tafel. Denk aan fairdere handels- en economische relaties, het Amerikaanse exportverbod op hoogontwikkelde microchips naar China, de gevoelige relaties met Taiwan, de Chinese houding tegenover de oorlog in Oekraïne en zeker ook het conflict in het Midden-Oosten. Amerika heeft China daar nodig om Iran in toom te houden.

Een grote doorbraak hoeven we niet meteen te verwachten. Daarvoor liep de spanning recent te hoog op.

De VS en China beschouwen elkaar dan wel als grote rivalen, ze blijven economisch op veel vlakken met elkaar verbonden. Xi wil van zijn passage in Californië overigens gebruikmaken om Amerikaanse industriebonzen ervan te overtuigen dat ze in China nog altijd zaken kunnen doen. Tegelijk spendeerde Washington de voorbije tijd veel energie aan de uitbouw van zijn politieke en militaire netwerk in de regio, van Australië tot Zuid-Korea. De bedoeling daarvan is ook duidelijk: een dam opwerpen tegen verdere Chinese expansie. Toch meende onder meer Janet Yellen na haar terugkeer uit Peking dat een oplopend dispuut voor niemand goed is. Niet voor de VS, niet voor China en niet voor de wereld in haar geheel.