‘De UNRWA is de ruggengraat van alle humanitaire werk in Gaza’

Omdat UNRWA-medewerkers betrokken waren bij de terreur van Hamas in Israël bevriezen landen hun steun aan de organisatie.

Het United Relief and Works Agency (UNRWA) is een ongewone organisatie. Anders dan het meer algemene Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) bekommert ze zich als enige VN-agentschap alleen om een specifieke groep mensen op een specifieke plek.

De UNRWA werd in 1949 na de stichting van de staat ­Israël opgericht om zorg te dragen voor de toen 700.000 Palestijnen die voor het Israëlische leger en Joodse milities op de vlucht waren. Dat is wat Palestijnen de Nakba noemen, de catastrofe die hen overkwam. Vandaag werkt de UNRWA voor de ondertussen bijna zes miljoen na­komelingen van die vluchtelingen in de Gazastrook, op de Westelijke ­Jordaanoever en in Jordanië, Libanon en Syrië.

Omdat Palestijnen de terugkeer van de vluchtelingen naar hun oude land blijven vragen, ligt alles wat de ­UNRWA doet politiek uitermate gevoelig. De organisatie bevindt zich in het hart van het hele conflict. ­Alleen al door haar bestaan houdt ze, bij wijze van spreken, de gedachte in leven dat de vluchtelingen ooit kunnen terugkeren.

De ­UNRWA is zeker niet zonder zonden. Alleen kan de regio de organisatie nu niet missen.

Dat is tenminste zoals Israël het ziet en waarom dat land de UNRWA graag weg wil. De organisatie heeft van de Palestijnen in die visie permanente vluchtelingen gemaakt en verhindert dat ze zich integreren in de landen waar ze nu meer dan zeventig jaar geleden zijn beland. Een terugkeer is voor Israël hoe dan ook uit­gesloten.

Maar voor de Palestijnen blijft de UNRWA van levensbelang. De organisatie zorgt niet alleen in Gaza, maar ook op de Westoever en in drie buurlanden van Israël voor honderden scholen en ziekenhuizen. Ze levert de bloem waarmee brood wordt gebakken en de brandstof die nodig is om zeewater te ontzilten. Ze regelt de vrachtwagens waarmee hulp wordt aangevoerd en ze doet dat niet alleen voor zichzelf, maar ook voor andere humanitaire organisaties zoals Unicef. Tegelijk is ze ook een belangrijke werkgever in een omgeving waar werk schaars is.

De organisatie is zo alvast in ­Gaza de ruggengraat van alle humanitaire werk. Ze zegt dat haar raderwerk eind februari stilvalt als de geldkraan niet weer wordt opengedraaid. Dat zou de crisis daar alleen nog groter maken en voor meer instabiliteit zorgen in de hele regio. In Israël zouden daar op dit moment vooral de extremisten bij winnen. De ­UNRWA is zeker niet zonder zonden. Alleen kan de regio de organisatie nu niet missen. Of dat zo zal blijven, moet tijdens gesprekken over de toekomst bepaald worden.