De Turkse verkiezingen brengen niet enkel Turkse democratie, maar ook Belgische samenleving in gedrang

‘Deze zondag trekken de Turken naar de stembus voor de presidentsverkiezingen. Het staat in de sterren geschreven dat premier Recep Tayip Erdogan zal verkozen worden. Niet enkel de Turkse democratie staat op spel, maar ook de belangen van Belgische burgers, onze burgers.’

Deze zondag trekken de Turken naar de stembus voor de presidentsverkiezingen. Het staat in de sterren geschreven dat premier Recep Tayip Erdogan zal verkozen worden. Maar wat veel minder zeker is, is de democratische toekomst van het land. Konden we vorige jaar tijdens de Gezipark-protesten nog spreken over de ‘autoritaire trekjes’ van premier Erdogan, kunnen we nu vaststellen dat het land de afgelopen jaar is geëvolueerd richting de duistere pre-Erdogan periode, met Erdogan aan het roer weliswaar. Het gaat hier echter niet om het zoveelste ver-van-ons-bed, autoritair regime in het Midden-Oosten. De ontwikkelingen in Turkije hebben immers onmiddellijke gevolgen voor de miljoenen Turken in West-Europa. Vooral de door Erdogan aangekondigde heksenjacht tegen ‘landverraders’ binnen en buiten Turkije heeft ongunstige gevolgen voor de talrijke scholen, middenveldorganisaties en bedrijven opgericht door duizenden Belgen van Turkse afkomst. Niet enkel de Turkse democratie staat op spel, maar ook de belangen van Belgische burgers, onze burgers.

Over één ding valt er niet te discussiëren: de positieve ontwikkelingen op vlak van economie en mensenrechten in Turkije tussen 2001 en 2011 zijn de verdiensten van Erdogan en van zijn AK Partij (AKP). Maar de stagnatie en de achteruitgang daarna is dat eveneens. De Gezipark-protesten, die een uiting waren van bezorgdheden over milieu, minderhedenrechten en arbeidsomstandigheden, werden door het regime van Erdogan afgedaan als een internationaal complot. Een tijd later werd het met uitgelekte tapes duidelijk hoe groot de mediacensuur en corruptie in Turkije was én dat Erdogan hierbij persoonlijk betrokken was. Zonder schaamte werd het AKP-electoraat overtuigd dat een illuminati-achtige samenzwering deze tapes gefabriceerd zou hebben.

Wie werd er nog niet geviseerd tijdens het afgelopen jaar? Turkse Koerden, Alevieten, Armenen, Kemalisten, vakbonden, vrouwen die te luid lachen in het openbaar, vrouwen met minder dan drie kinderen, studenten die verblijven in gemengde studentenverblijven. Deze lijst is lang, maar de bottom-line is dat de polariseringspolitiek van Erdogan steeds zoekt naar nieuwe ‘verraders’ die de vooruitgang van het land saboteren.

De laatste in de rij van ‘verraders’ is de Hizmetbeweging, de religieuze beweging die prediker Fethullah Gülen als inspiratiebron beschouwt. De Hizmetbeweging is op vele vlakken vergelijkbaar met de katholieke zuil in België. Het bestaat uit een netwerk van scholen, ziekenhuizen, universiteiten, hulporganisaties, en dergelijke. We kunnen heel wat kritische vragen stellen over het verleden van deze beweging. Zo gaf Hizmet tot voor kort openlijk steun aan de AKP. De relatie tussen Erdogan en de Hizmet-zuil nam een andere wending nadat Gülen impliciet zijn steun heeft uitgesproken voor de Gezipark-protesten. Het kwam echter tot een volledige breuk na een grootschalig corruptieonderzoek waarbij de zonen van vier vooraanstaande AKP-ministers werden aangehouden. Tijdens huiszoekingen van het corruptieonderzoek zijn er miljoenen dollars gevonden die verstopt waren in schoendozen. Een afgetapt telefoongesprek maakt duidelijk hoe Erdogan bevelen gaf aan zijn zoon om een grote som te vernietigen. Maar volgens Erdogan was dit allemaal een complot, georkestreerd door de Hizmetbeweging.

Sindsdien gaat het zeer snel bergaf met de Turkse democratie en de Grote Meester (dat is hoe Erdogan zich vandaag de dag laat noemen). Het verbod op Twitter en Youtube hebben uitgebreid de westerse media gehaald, maar de toestand is erger dan dat. De Grote Meester wil de Hizmet-zuil een lesje leren en hij spreekt letterlijk over een heksenjacht. Niet alleen is het corruptieonderzoek in de doofpot gestoken, maar duizenden ambtenaren die verdacht werden linken te hebben met de Hizmetbeweging zijn hun job verloren of zijn verplaatst naar andere functies. Recentelijk heeft het Turkse justitieapparaat zijn grootste klap sinds de militaire coup van 1980 gekregen: alle politiecommissarissen die betrokken waren bij het onderzoek zijn nu zelf gearresteerd.

Onder Belgische politici heerst er vooralsnog een radiostilte rond deze zorgwekkende ontwikkelingen. Maar dit kan zo niet verder, al was het maar omdat Turkse Belgen en bij uitbreiding de Belgische samenleving zelf ook negatieve gevolgen ondervinden van deze heksenjacht. Wanneer Erdogan beveelt scholen van de Hizmet te boycotten, heeft dit gevolgen voor de Belgische Lucerna-scholen en raakt dit onze vrijheid van onderwijs. Wanneer Erdogan beveelt om de mediaorganen van de Hizmet te boycotten, heeft dit gevolgen voor de krant Zaman Vandaag, en raakt het dus onze vrijheid van pers. Wanneer Erdogan de talrijke imams die in dienst zijn van de Turkse staat in het buitenland gebruikt om te laten prediken voor zijn politieke doeleinden, heeft dit een gevolg voor onze democratie.

Daarom moeten onze politici, op nationaal en Europees vlak, dringend aan de alarmbel trekken om een duidelijk signaal te geven aan de toekomstige Turkse president. Want het gaat hier niet meer alleen om de Turkse democratie, maar ook om de harmonieuze samenleving in België die in gedrang komt.