Vanaf volgend schooljaar moeten in alle klaslokalen van openbare scholen in de Amerikaanse staat Louisiana de tien geboden duidelijk zichtbaar worden opgehangen. Het initiatief leidt meteen tot juridische betwisting omdat het ‘indruist tegen de scheiding van kerk en staat’.
Jeff Landry (53), de Republikeinse gouverneur van Louisiana, ondertekende woensdag de wet. ‘Ik kan niet wachten om voor de rechter gedaagd te worden,’ zei hij. Zelfs als de wet door rechtbanken tot en met het Hooggerechtshof wordt afgewezen, is het een politieke winst voor de vorig jaar verkozen gouverneur. Verliest hij, dan heeft hij tenminste zijn conservatief-christelijke achterban tevreden gesteld. Wint hij, dan zullen andere conservatieve staten volgen en legt hij een basis voor zijn toekomstige politieke ambities.
Volgens de wet moeten alle klaslokalen in het staatsonderwijs van Louisiana, van kleuterklassen tot universiteiten, een poster ophangen met een zichtbare, leesbare versie van de tien geboden in groot lettertype. De poster zal ook paragrafen met ‘context’ bevatten, die aangeven dat ‘de tien geboden gedurende bijna drie eeuwen een prominent deel vormden van het openbaar onderwijs in de VS’. De overheid betaalt de posters niet, omdat dat als religieuze beïnvloeding met overheidsgeld gezien kan worden. In plaats daarvan worden ze gefinancierd uit privébronnen. De tien geboden zelf worden gezien als een ‘historisch document’, niet alleen als een religieuze tekst. Uiterlijk begin 2025 moeten alle lokalen van de posters voorzien zijn.
‘Ik ben niet begaan met een atheïst. Ik ben niet begaan met een moslim. Ik wil dat onze kinderen zien wat Gods wet is.’
De gouverneur is zelf katholiek, maar de te plaatsen tien geboden zijn van een protestantse versie. Deze is afkomstig van een monument bij het Capitool van de staat Texas.
Landry verdedigde de introductie van de tekst als volgt: ‘Als je de rechtsorde wilt respecteren, moet je beginnen met de oorspronkelijke wetgever, die Mozes was.’ In interviews wuifde hij de kritiek op het initiatief weg. ‘De staat gelooft in het tonen van belangrijke historische documenten’, zei hij, ‘dit land was gebaseerd op joods-christelijke principes, en elke keer als we afwijken van die principes komen we in de problemen. En dan is het slecht om de tien geboden in klassen te tonen?’
Dodie Horton, die het wetsvoorstel voor de tien geboden indiende, was tijdens het parlementsdebat minder omfloerst: ‘Ik ben niet begaan met een atheïst’, sprak ze, ‘ik ben niet begaan met een moslim. Ik wil dat onze kinderen zien wat Gods wet is.’
TRUMP IS WAT BLIJ
De reactie op de introductie van de wet was verdeeld. Een positief commentaar kwam er van ex-president Donald Trump, die enthousiast, of toch in hoofdletters, reageerde op zijn platform Truth Social. ‘IK HOUD VAN DE TIEN GEBODEN IN STAATSSCHOLEN, PRIVESCHOLEN, EN OVERIGENS VELE ANDERE PLAATSEN’. En hij ging verder: ‘DIT KAN DE EERSTE GROTE STAP BETEKENEN IN DE REVIVAL VAN RELIGIE, DIE ONS LAND VERSCHRIKKELIJK NODIG HEEFT.’
Een commentator stelde in de krant USA Today voor de posters te vervolledigen met noten bij de geboden die Republikeinse presidentskandidaat overtreden heeft.
Religieuze organisaties reageerden verdeeld, met niet-christenen over het algemeen negatief.
Het fundamentele verzet zal juridisch zijn. Enkele organisaties, waarbij rechtenorganisatie ACLU, hebben aangekondigd de nieuwe wet voor rechtbanken te betwisten. De ACLU stelde in een mededeling dat ‘de wet indruist tegen de scheiding van kerk en staat, en schaamteloos ongrondwettelijk’ is. ‘Het eerste amendement van de grondwet houdt voor dat we voor onszelf beslissen of en welk religieus geloof we hanteren en belijden, zonder druk van de overheid. Politici hebben geen religieuze doctrine van hun voorkeur op te leggen aan studenten en families in staatsonderwijs.’
Het beschot tussen kerk en staat, dat de oprichters van de VS hadden voorzien, bleek in de loop der tijden niet altijd waterdicht. Zo belandde ‘In God we Trust’ mettertijd op de dollarbiljetten. Dat ging via een heel geleidelijk proces dat in 1955 officieel werd. En er zijn lopende debatten over de ‘eigenlijke bedoelingen’ van de oprichters van het land. Wilden ze ten gronde een christennatie oprichten, of een lekenstaat? In het verleden was wel duidelijk dat de meest prominente figuren uit die vroege periode hun ideeën aan de Verlichting ontleenden, en de lekenstaat voor ogen hadden. Maar af en toe maakt de versie van de christenstaat weer opgang. Ook nu, met de opkomst van een christen nationalisme, zijn daar toenemende tekenen van te merken.
2,5 ton graniet
Het Hooggerechtshof, dat onder president Trump een zware conservatieve meerderheid kreeg (6 conservatieve rechters tegen 3 progressieve), schafte niet alleen het federaal recht op abortus af, maar nam ook de vrijheid van religie veel ruimer dan tot recent het geval was. Het Hof oordeelde enkele dagen voor de abortusbeslissing dat een coach van een schoolteam in zijn recht was toen hij na de wedstrijd op het veld zijn ploeg voorging in specifiek christelijk gebed. Zijn schooldistrict had hem ontslagen omdat hij de neutraliteitsregels van het onderwijs had overtreden. Het argument was onder meer dat de leerlingen religieuze druk konden voelen van hun biddende coach. De rechtbank vond – 6 tegen 3 – dat dit soort gebeden de leerlingen juist voorbereidt op het leven in een pluralistische samenleving. Nog in diezelfde periode besliste het Hof ook dat de staat Maine niet het recht had om overheidsgeld te weigeren aan privéscholen die religieus onderricht voorzien.
Dit soort beslissingen liet voorspellen dat meer betwistingen rond de scheiding van kerk en staat voor het Hooggerechtshof zouden belanden.
Dat is de weg die Jeff Landry en Louisiana nu bewandelen.
In 1980 had het Hooggerechtshof in een gelijkaardige betwisting geoordeeld dat de tien geboden uit de klas verwijderd moesten worden. In de vroege jaren 2000 werden in de staat Kentucky tien geboden verwijderd uit twee rechtszalen, maar de tien geboden voor het Capitool van Texas ( die de tekst leverden voor de posters in Louisiana) mochten wel blijven.
In diezelfde periode liet de beruchte Roy Moore, rechter bij het Hooggerechtshof van de staat Alabama, een granieten monument van 2,5 ton met de tien geboden in het Justitiegebouw in hoofdstad Montgomery installeren. Hij werd geroyeerd als rechter en het monument werd weer verwijderd (en ging op rondreis door dertien staten).
Maar de tijden veranderen. In meerdere staten wordt meer en meer overheidsgeld versast van staatsscholen naar ‘charter schools’, die vaak religieus onderricht bieden. In Alabama vond het plaatselijk Hooggerechtshof dat IVF indruist tegen christelijke principes. Rechter Clarence Thomas van het federaal Hooggerechtshof liet in de marge van de abortusbeslissing al weten dat op termijn ook voorbehoedsmiddelen ter discussie zullen staan.
Het land is, zoals over andere thema’s, verdeeld, met een grote portie (37 procent volgens een peiling) die vindt dat staatsscholen religie te weinig aan bod laten komen, tegen 31 procent die vindt dat er te veel religie op school is.
Er is een stellingenoorlog aan de gang, die al naargelang de staat, andere uitkomsten kan geven. Maar dat deel van de politieke wereld dat een christen natie voorstaat is duidelijk in het offensief.
‘Dit is allemaal het gevolg van de linkse cultuuroorlog die het weefsel van dit land aantast’, zegt Jason Rapert aan The New York Times. Rapert is de oprichter van de Nationale Vereniging van Christelijke Wetgevers. Zijn antwoord op wat hij de linkse cultuuroorlog noemt: ‘We zeggen: genoeg! We zullen proberen de fundamenten van dit land herop te bouwen.’ Te beginnen met de tien geboden in Louisiana.
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier