Een van de belangrijkste stemmingen in het Brits parlement vandaag, gaat over wie het laatste woord heeft over de uittreding uit de EU. Ligt het zeggenschap bij de regering of bij het parlement? En wat als Kamerleden tegen de overeenkomst met Brussel stemmen?
In het drama over de Britse loskoppeling van de Europese Unie (EU), staan de schijnwerpers vandaag en morgen op het parlement in Londen. 650 Kamerleden stemmen over de nieuwe verhouding met de EU. Wordt het een harde, alles of niets breuk? Of winnen de pragmatisten? En kan premier Theresa May bij verlies aanblijven?
De strijd om brexit: wie krijgt het laatste woord?
Tijdens een volle, zweterige bijeenkomst hoorden Conservatieve parlementariërs maandagavond May opnieuw pleiten voor eensgezindheid. ‘De kiezers verwachten dat we brexit uitvoeren en controle terugnemen over ons geld, onze wetten en onze grenzen.’ De toekomst van het Verenigd Koninkrijk hangt af van vijftien amendementen die het Hogerhuis aan de brexit-wet heeft gehangen. Bijna alle voorgestelde wijzigingen zijn bedoeld een harde brexit te verzachten of zelfs de hele uittreding af te blazen. May hoopt ze allemaal te schrappen.
Een van de belangrijkste stemmingen gaat over wie het laatste woord heeft over de uittreding. Ligt het zeggenschap bij de regering of bij het parlement? Het parlement moet, volgens het amendement, het uiteindelijke brexit-akkoord goedkeuren. Maar stel dat de Kamerleden tegen de overeenkomst, gesloten met Brussel, stemmen. Nemen de volksvertegenwoordigers dan de touwtjes in handen? Of blijven die bij de premier? Volgens sommigen is deze voorgestelde wijziging de meest ingrijpende, omdat ‘de Kamerleden besluiten wat er gaat gebeuren aan het einde van de onderhandelingen’. Een ander heet hangijzer geldt de douane-unie. May wil haar eigen versie van een geïntegreerd douanesysteem. De Labourpartij wil in de bestaande blijven. Ten minste twaalf Conservatieven moeten met de oppositie mee stemmen om het VK in de douane-unie te houden.
De angst is dat verlies de permanent wankele positie van Theresa May verder ondermijnt en de deur openzet voor een coup van de brextremisten
‘Britse partijfunctionarissen volgen een procedure waar de maffia een punt aan kan zuigen’
Conservatieve Kamerleden is de duimschroeven aangedraaid om tegen de wijzigingen te stemmen. Het is een taak waar Britse parlementaire partijfunctionarissen – niet voor niets whips (zwepen) geheten – in uitblinken. Ze volgen een procedure waar de maffia een punt aan kan zuigen. Weken geleden zijn de eerste rebellen op het matje geroepen. Ze zijn verteld dat de amendementen hun doel voorbij schieten en dat er absoluut geen meerderheid voor is. Of dat de premier wel anders wil, maar geen kant op kan nu de brextremisten haar op de huid zitten.
Bij de volgende stap komen de dreigementen. Je bent afvallig als je de premier, in het uur van haar hoogste nood, niet bijstaat. De kiezers uit je district zullen het niet waarderen. Bovendien zet een verlies de deur open voor nieuwe landsverkiezingen en stel dat Labour die wint. Dan ben jij mede verantwoordelijk als straks een marxist Downing Street 10 betrekt. En dat wil niemand op zijn geweten hebben. Dan maar een harde brexit. De weinigen die na zo’n les toch voet bij stuk houden, wordt verstaan gegeven dat ze promotie wel kunnen vergeten.
Een coup van brextremisten
De Conservatieve whips zijn vrij zeker dat Theresa May zonder al te veel kleerscheuren de parlementaire veldslag van de komende twee dagen door zal komen. Veel voorstanders van een zachte brexit, en dat zijn de meeste parlementariërs, geloven dat het beter is hun kruid droog te houden. Ze denken dat de premier doende is hun kant op te schuiven. Zeker is dat het momentum bij diegenen ligt die een zo hecht mogelijke verhouding met de EU nastreven. Hun angst is dat verlies May’s permanent wankele positie verder ondermijnt en de deur openzet voor een coup van de brextremisten.
Zoals een anonieme staatssecretaris aan The Observer vertelde: ‘Het is een politieke berekening. Als we May een nederlaag toebrengen, verzwakt dat dan haar imago en vergroot dat de kans voor de brexiteers haar neer te steken?’
De stemmingen van de komende dagen zijn niet de laatste in de politieke martelgang van het brexit-proces. Maar ze zijn de belangrijkste omdat ze het oorlogsterrein bepalen waar de volgende slagen op plaatsvinden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
