Wat hebben F1-piloot Lewis Hamilton, de Nederlandse vastgoedkoning Frank Zweegers, suikerbaron Guy Ullens de Schooten en een Britse miljonair uit Brussel gemeen? Hun yachts, privéjets en andere luxevoertuigen werden geregistreerd op belastingparadijzen. Vier cases met een directe link naar ons land. De Belgische fiscus volgt de problematiek op.
Eerder onthulden we in de Paradise Papers al het verhaal van de Brit Lewis Hamilton, viervoudig wereldkampioen Formule 1. In 2013 kon Hamilton via een constructie op het eiland Man en de Britse Maagdeneilanden 5 miljoen dollar aan btw uitsparen op de aankoop van zijn privévliegtuig, een rode Bombardier Challenger 605 mét Armani-gordijntjes. Hamiltons advocaten zien geen wettelijk probleem in het leasingcontract dat daarmee gemoeid was.
De hele setup staat beschreven in de gelekte documenten van het Bermudaanse advocatenkantoor Appleby, die in handen kwamen van Süddeutsche Zeitung en het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ). Maar in diezelfde documenten vinden we nog een Hamilton-verhaal, eentje dat gaat over België. Want twee jaar na de truc-met-de-jet deed Hamilton nogmaals een beroep op het eiland Man.
Met de campingcar naar Spa
Op 23 augustus 2015 vond in Spa-Francorchamps de Grand Prix Formule 1 van België plaats. Louis Hamilton reed van het begin tot het einde op kop. Het was meteen de tweede overwinning in Francorchamps die hij op zijn palmares kon schrijven.
Elf dagen voor de wedstrijd werd op het eiland Man het bedrijfje Stealth Transportation (IOM) Limited opgericht, nota bene op hetzelfde adres als het lokale Appleby-kantoor. Uit het gelekte e-mailverkeer tussen Appleby, accountingfirma Ernst & Young en een fiduciaire op belastingparadijs Guernsey blijkt duidelijk met welk doel Stealth Transportation (IOM) Limited is opgezet. Dat heeft alles te maken met een gloednieuwe motorhome, een luxecampingcar zeg maar, waarmee Hamilton tijdens het F1-seizoen van de ene Europese grandprix-stad naar de andere kon reizen.
‘Onze motorhome zal bijna geleverd worden’, klinkt het in een van de mails die eind juli 2015 zijn verstuurd. ‘Gelet op de aankoopprijs van 1,7 miljoen euro en het feit dat hij enkel voor beroepsdoeleinden zal worden gebruikt, vragen we ons af of we iets kunnen doen via het eiland Man?’
Blijkt dat de nieuwe motorhome van Hamilton in Duitsland gebouwd werd en in België zou geleverd worden, naar aanleiding van de Grand Prix in Spa. Normaalgezien betaal je daar dan in België btw op, bevestigt de fiscus aan Knack, De Tijd en Le Soir. Maar in het gelekte mailverkeer werd een ander plan uitgedokterd. De details besparen we u, maar het komt neer op de oprichting van een bedrijf op het eiland Man als eigenaar van de motorhome ‘om de btw-kosten te kunnen recupereren’.
Een dag nadat Stealth Transportation (IOM) werd opgericht, vroeg het bedrijf op het eiland Man alvast een btw-nummer aan. In het aangiftedocument staat ook dat het bedrijf de motorhome vervolgens zou doorverhuren. We vroegen zowel aan Ernst & Young en aan Hamilton of er uiteindelijk in België btw werd betaald op de aankoop van de motorhome. ‘Wij geven geen commentaar over individuele klanten’, klinkt het bij het accountancykantoor. Hamiltons antwoord bereikte ons via een pr-consultant. ‘Als sportman die overal ter wereld actief is en belastingen betaalt in tal van landen doet Lewis een beroep op een team van professionele adviseurs, die zijn zaken beheren. Die adviseurs hebben Lewis verzekerd dat alles “above board” is. De zaak is momenteel in handen van Hamiltons advocaten.’
De Cessna van de vastgoedkoning
Een andere bekende naam die opduikt in de Paradise Papers is de steenrijke Nederlandse zakenman Frank Zweegers van vastgoedontwikkelaar Breevast. Begin augustus 2017 werd hij op het eiland Capri nog van zijn luxeyacht Unicorn geplukt, in het Belgische corruptieonderzoek tegen voormalig politiebaas Glenn Audenaert. Het parket van Dendermonde onderzoekt of Audenaert tegen betaling heeft gelobbyd in het voordeel van Zweegers of Breevast. Audenaert zelf had in 2012 immers aan het Comité P verteld dat Zweegers een som geld op zijn rekening had gestort, een ‘persoonlijk cadeau’. Zweegers zelf heeft dat altijd ontkend.
Het is echter niet Zweegers luxeyacht die we aantreffen in de gelekte documenten van het Bermudaanse advocatenkantoor Appleby, maar wel een Cessna Citation X-privéjet. Het verhaal begint in 2006 met High Ten Limited, een offshore op de Kaaimaneilanden. De eilanden ten zuiden van Cuba in de Caribische zee tellen amper 57.000 inwoners en staan bekend als een van de belangrijkste belastingparadijzen ter wereld. Of, in de woorden van Appleby, een van ’s werelds ’toonaangevende financiële centra’.
High Ten Limited kocht in 2006 een privéjet met twee Rolls Royce motoren bij vliegtuigbouwer Cessna. Voor die aankoop kreeg het Kaaimanbedrijfje een lening van 12,6 miljoen euro van GE Capital in Brussel, de financiële dienstverleningsdivisie van de Amerikaanse multinational General Electric.
Het plaatselijke kantoor van Appleby op de Kaaimaneilanden faciliteerde de aankoop van het vliegtuig. Op 22 november 2006 registreerde Appleby de hypotheek op het vliegtuig bij de Civil Aviation Authority van de eilandengroep. Diezelfde dag sloot High Ten Limited een charteragreement af met… Frank Zweegers. De Nederlandse vastgoedkoning huurde met andere woorden een vliegtuig van de Kaaiman-offshore, een vliegtuig dat betaald werd met een lening verstrekt vanuit België.
Eveneens op diezelfde dag sloot de offshore, samen met kredietverstrekker GE Capital, ook nog een aankooprecht-overeenkomst af, met ZBG Services NV in Diegem. Die laatste is een Belgisch filiaal van een gelijknamig bedrijf op Curaçao, in de Nederlandse Antillen. Interessant is dat het filiaal sinds 2016 een nieuw adres heeft in België, namelijk de Van Putlei 18 in Antwerpen. Daar is ook Breevast Development Belgium, het bedrijf van Zweegers, gevestigd.
Wat is er aan de hand? We leggen de situatie voor aan een fiscaal topexpert. ‘Door een vliegtuig te charteren, maak je kosten die je hier kan aftrekken. Tegelijkertijd komt in de Kaaimanvennootschap het chartergeld binnen, dat daar niet belast wordt.’
Op websites van vliegtuigspotters staan foto’s van het glimmende luxe-interieur van de privéjet, die op 24 november 2006 al gespot werd in Antwerpen. In de daaropvolgende jaren duikt het vliegtuig onder meer op in Londen, Genève en Antwerpen.
In het vliegtuigregister van het eiland Man stellen we vast dat de Cessna-privéjet van mei 2014 tot februari 2015 in dat belastingparadijs geregistreerd stond, om vervolgens de registratie over te brengen naar de Verenigde Staten.
Was Frank Zweegers ook de eigenaar van High Ten Limited op de Kaaimaneilanden? We contacteerden hem om toelichting te geven over de offshore, maar ontvingen geen reactie.
De rode draak van de suikerbaron
Baron Guy Ullens de Schooten is een Belgische multimiljonair die in het Zwitserse Verbier woont. Zijn familie vergaarde fortuin met Tiense Suiker en Weightwatchers. Drie jaar geleden dook zijn naam ook al op in LuxLeaks. Toen bleek dat de Artal-groep van Guy Ullens de Schooten zes confidentiële belastingafspraken had afgesloten met de Luxemburgse belastingadministratie.
Nu vinden we zijn naam opnieuw in de Paradise Papers. De gelekte documenten gaan over de Red Dragon, een luxeyacht van ruim 51 meter, met accomodatie voor negen gasten en een gym. Op het zeil staat een opvallend Chinees teken.
Het yacht werd in 2005 gebouwd in Nieuw-Zeeland en gefinancierd door miljoenenleningen van de bank Kauphting Singer & Friedland Limited in Londen. Die leningen werden toegekend aan twee bedrijven op de Britse Maagdeneilanden: Red Dragon Maritime Limited en Red Dragon Maritime II Limited. Het adres van die offshores? Een PO-box bij Craigmuir Chambers in hoofdstad Tortola, waar nog tal van andere offshores geregistreerd staan. In de gelekte Appleby-documenten lezen we ook wie de aandeelhouders waren van die twee offshores op de Maagdeneilanden: Guy Ullens de Schooten en zijn echtgenote. In 2008 assisteerde Appleby bij het registreren van de yacht op de Kaaimaneilanden.
Vervolgens zien we op gespecialiseerde websites dat de Red Dragon tussen 2012 en 2014 kon gechartered worden in de Caraïben en de Seychellen, voor 175.000 tot 200.000 euro per week. In 2015 ten slotte werd de yacht verkocht. We vroegen Guy Ullens de Schooten of fiscale motieven een rol speelden bij de hele setup op de Maagdeneilanden maar kregen van zijn persoonlijke assistente enkel het antwoord dat hij in het buitenland verblijft en daardoor niet tijdig op onze vragen kon reageren.
De luchtkoning van de Britse miljonair
Een vierde case met linken naar ons land gaat over een Britse miljonair die sinds 2012 gedomicilieerd is in Brussel. Omdat hij geen publieke figuur is, vermelden we hier zijn naam niet. De man kocht in 2013 een tweedehands King Air 350i-privéjet van een Brits bedrijf. Het vliegtuig, ‘in Manhattan wit met bruine strepen’, biedt plaats aan negen passagiers.
Ook over de aankoop van dit vliegtuig lekte e-mailverkeer via de Appleby-documenten. Daarin staat het plan om de btw van het vliegtuig te recupereren via een bedrijf op het Eiland Man (Gresley Aviation Limited), dat op zijn beurt eigendom is van een trust op het belastingparadijs Guernsey. De begunstigde van die trust is de rijke Brit uit Brussel. En het bedrijf op het eiland Man zou vervolgens de privéjet gaan doorverhuren (voor 500.000 dollar per jaar) aan nog een ander bedrijf in Guernsey (Gresley Aircraft Services Limited). Het gelekte e-mailverkeer eindigt met een mailtje van Appleby, met als bijlage een kopie van de btw-teruggave. Het gaat om een som van 514.227,84 Britse pond. Handig uitgespaard dankzij het eiland Man.
In het kader van wederhoor lieten we herhaaldelijk boodschappen achter op het Brusselse antwoordapparaat van de Britse miljonair, maar kregen geen antwoord.
Belgische fiscus volgt ‘vreemde vlaggen’ op
Onderzoekt de Belgische fiscus Belgen of Belgische bedrijven die hun yacht, privéjet of andere luxevoertuig laten registreren via een vennootschap in een belastingparadijs? Francis Adyns, woordvoerder van de FOD Financiën, zegt dat de problematiek bekend is. ‘De Bijzondere Belastinginspectie (BBI) werkt mee aan een Europese werkgroep gespecialiseerd in systemen van BTW-ontwijking bij de aankoop van luxeyachts. De problematiek in enkele woorden uitgelegd: zeer rijke mensen zetten ontwijkingsmechanismen op van BTW bij de aankoop van luxeboten. Ze gebruiken de zwakke punten in de wetgeving en “vreemde vlaggen” om te doen alsof de jacht door een offshorebedrijf gekocht werd dat aan leasing doet. In de praktijk wordt de boot minstens gedeeltelijk bezet door zijn echte eigenaar, vaak in de Middellandse zee.’
De strijd tegen dat soort fraude is volgens Adyns zeer moeilijk omwille van twee redenen. ‘Ten eerste door het profiel van de eigenaars: superrijken, zoals Russische of Kazachse oligarchen, die vaak van gunsten van derde staten genieten, of die eenvoudigweg in fiscale paradijzen verblijven. Ten tweede door de zeer vage wetgeving met betrekking tot de scheepvaart en de import en export van die yachts.’
De BBI heeft volgens Adyns al verschillende cases onderzocht. ‘Maar het gaat om bescheiden gevallen, vergeleken met de belastingheffingen die zijn gebeurd in andere Europese landen zoals Spanje, Nederland, Griekenland en Frankrijk. De reden is eenvoudigweg dat er zeer weinig grote luxeyachts in de Belgische havens aangemeerd liggen en wij geen nationale scheepsbouwers hebben.’
‘Wat het eiland Man betreft, heeft de administratie geen kennis van dossiers in België. Maar voor onze collega’s in andere landen heeft het eiland wel al problemen opgeleverd, met name wat privéjets betreft.’
Paradise Papers
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
