De gruwel in het Nabije Oosten leidt ook in Europa tot een fanatiek opbod tussen opiniemakers die vinden dat we resoluut voor de kant van het Israëlische licht moeten kiezen en anderen die eisen dat we vastberaden in het kamp van de Palestijnse martelaars moeten verzamelen. Je mag dit conflict blijkbaar niet ‘complex’ vinden, hoewel het voor de meeste toeschouwers, onder wie ikzelf, toch enorm ingewikkeld blijft.
Hamas heeft zijn aanslagen uitgevoerd om een totale oorlog te ontketenen die de emoties in de regio hoog zou doen oplaaien. Dat blijf ik geloven. Tezelfdertijd is de proportionaliteit in de Israëlische vergelding zoek, is elk bijkomend burgerslachtoffer een tragedie, hangt premier Benjamin Netanyahu al veel te lang het varken uit en nemen kolonisten op de Westelijke Jordaanoever de kans te baat om hun machtspositie te verstevigen.
Ik weiger mee te gaan in een verhaal van licht en duisternis, goed en kwaad, zwart en wit. Het is begrijpelijk dat mensen met familie in Israël of Gaza daar anders over denken. Dat zou ik in hun situatie ook doen. Maar als Europeanen mogen we niet meegaan in kleuterachtige voorstellingen van de geopolitiek. Dat heeft ons de afgelopen decennia al te veel miserie opgeleverd. Israël en de Palestijnen zitten vast in een eeuwenoude haatspiraal.
We hoeven er geen doekjes om te winden: Europa is vandaag allesbehalve consequent ten aanzien van de talrijke geweldhaarden.
Europa heeft duidelijk boter op het hoofd, het heeft te lang weggekeken. Maar de oorlog tussen Israël en de Palestijnen is echt niet het gevolg van Europese hypocrisie. De rivaliteit over de Levant, over strategische vlaktes en heuvels, over toegangspoorten – die rivaliteit was al zichtbaar in de diepe, diepe Oudheid, lang voordat Europa ook ook maar enigszins politiek relevant was. Veel van die krachten werken nog altijd door, weliswaar in een nieuwe realiteit van wereldwijde machtspolitiek en nucleaire afschrikking.
We hoeven er geen doekjes om te winden: Europa is vandaag allesbehalve consequent ten aanzien van de talrijke geweldhaarden. Het is belangrijk dat we dat erkennen, maar niet zonder het in een bredere context te plaatsen. Als één regio hypocriet is tegenover de Palestijnen, dan is het wel het Midden-Oosten. Zowat alle regimes daar hebben Gaza de rug toegekeerd. En dan hebben we het nog niet over het doodzwijgen van de oorlogsmisdaden van de Saudiërs in Jemen. Of over China, de grote nieuwe vriend in het Oosten, met zijn openluchtgevangenis waarin honderdduizenden Oeigoeren wegkwijnen.
Kom dus vooral niet vertellen dat we de situatie niet complex mogen noemen.
