Misschien wel het belangrijkste verschil tussen democraten en fascisten is dat democraten trouw zijn aan idealen, en fascisten trouw zijn aan een leider. Bij de nominaties van toekomstig Amerikaans president Donald Trump is er weinig idealisme mee gemoeid. Matt Gaetz is Trumps kandidaat voor ‘attorney general’, zeg maar de Amerikaanse minister van Justitie. Pete Hegseth staat klaar om begin volgend jaar minister van Defensie te worden. Beide mannen zijn uitstekende voorbeelden van het oude Vlaamse gezegde ‘wiens brood men eet, diens woord men spreekt’.
Hegseth is een oud-militair die al jaren een anker is van tv-zender Fox News. Hij heeft de rang van majoor in het Amerikaanse leger, een leger dat hij vandaag veel te ‘woke’ vindt. Onder meer vanwege tatoeages met verwijzingen naar de kruisvaarders en de leuze ‘Deus vult (‘God wil het’) wordt hij beschouwd als een wit-christelijke fundamentalist. Hij komt nu ook in opspraak omdat hij in 2017 een vrouw verkracht zou hebben, iets wat Hegseth ten stelligste ontkent. Maar ook: Hegseth heeft helemaal géén ervaring aan de top van het Pentagon.
Dat is geen ideaal cv om het grootste leger van de wereld te gaan leiden. Amerikaanse veteranenverenigingen noemen hem ‘volstrekt ongeschikt’ voor de job. Maar Hegseth heeft één grote troef: hij verdedigt Trump door dik en dun.
‘Als de nieuwe namen van Donald Trump voor diepe verontwaardiging zorgen: zoveel te beter.’
In 2017 snelde hij de toenmalige president te hulp toen die in een storm van protest terechtkwam. Na de wit-nationalistische moord op een betoger in Charlottesville zei Trump dat mensen ‘aan beide kanten’ verantwoordelijk waren, waarmee hij dus nadrukkelijk ook critici van neo-nazi’s mee in het bad sleurde. Zowel Democraten als Republikeinen waren geschandaliseerd, maar in zijn programma Fox & Friends noemde Hegseth de uitspraken van Trump ‘de spijker op de kop’.
Hegseth is ook een vurige verdediger van Trumps zogenaamde muslim ban, waarmee de president zo veel mogelijk buitenlandse moslims de toegang tot de Verenigde Staten ontzegde. Van diezelfde Trump vroeg en kreeg Hegseth gratie voor soldaten die veroordeeld werden voor oorlogsmisdaden.
Nog meer dan de nominatie van Hegseth veroorzaakte die van Matt Gaetz opschudding, onder meer omdat de man beschuldigd wordt van seks met minderjarigen. Dat zo iemand aan het hoofd van Justitie zou komen te staan, dat was zelfs in Washington, een stad die wel wat gewoon is, een schok. Als Gaetz attorney general wordt, dan zou een geheim en wellicht zeer belastend rapport van de Ethische Commissie van het Huis van Afgevaardigden zomaar in een kast kunnen verdwijnen.
Dan is trouw aan de leider goud waard. Gaetz is al jaren een van de meest loyale verdedigers van Trump en een zeer luide tegenstander van de vele rechtszaken tégen Trump. Die loyauteit begint nu te renderen. Aan het begin van zijn eerste termijn in 2017 heeft Trump, zo vindt hij zelf, te veel geluisterd naar enkele min of meer gematigde Republikeinen die vonden dat ervaring en dossierkennis toch een rol moesten spelen in de benoemingen. Maar die fout zal hij niet opnieuw maken. Als de nieuwe namen voor diepe verontwaardiging zorgen: zoveel te beter.
Uiteraard wil Trump daar iets voor terug. Op hun departementen, waar lang niet alle ambtenaren zomaar zullen uitvoeren wat de president wil, moeten Hegseth en Gaetz zo ‘disruptief’ mogelijk zijn. Met andere woorden: de nieuwe ministers van Trump moeten de boel zo snel mogelijk kapotmaken.
Dat is ook wat Elon Musk van plan is. Samen met Vivek Ramaswamy zou de Tesla-baas aan het hoofd komen te staan van een ‘Department of Government Efficiency’ , waarmee de twee superrijke ondernemers miljoenen weerbarstige ambtenaren aan de kant willen zetten. Dat wordt verkocht als een besparingsactie, maar de facto is het een zuiveringsoperatie: wie niet ja knikt, kan vertrekken.
De nominaties van Hegseth en Gaetz zijn de voorbode van vier jaar roofbouw op de machtigste democratie van de wereld. Met de nieuwe keuzes van Trump gaan de fundamenten van de Amerikaanse democratie eraan. Aanhangers van de democratie kunnen links of rechts zijn, maar blijven per definitie trouw aan een aantal grondregels. Daarvan is de belangrijkste misschien wel dat geen enkele persoon boven de wet staat. Het is precies dat principe dat Trump nu, nog veel meer dan tijdens zijn eerste termijn, aan het ondergraven is.
Maar aan de trouw van Hegseth en Gaetz twijfelt niemand.
