‘Wie kan schreeuwen van de pijn, die redt het nog wel even. Wie geen woord meer kan uitbrengen, is er erg aan toe.’ Knack ging een dag op stap met de immer alerte reddingsploeg van de legerbasis in Koksijde.
Na 41 jaar nadert de iconische Seaking zijn pensioenleeftijd. Daarom rukt de NH90-helikopter steeds vaker uit. Voor boordcommandant Jo Cappelle was vliegen met die helikopters geen jongensdroom. ‘Ik was opgeleid als gevechtspiloot, ik wilde met F16’s vliegen. Ik stond niet meteen te springen om naar de helikopterbasis van Koksijde te komen’, zegt Capelle.
Maar voor we verder kunnen vragen, veert hij plots recht en snelt de deur uit. Ter hoogte van Cadzand is een kind in zee vermist. De spoedverpleger snelt met zijn loodzware uitrusting naar de helikopter, de duiker hijst zich in zijn pak. Op amper twee minuten zit iedereen in het toestel. Een laatste veiligheidscheck lijkt vreselijk lang te duren, we stijgen op.
Plots wordt de reddingsactie afgeblazen omdat het kind gevonden is. Twintig minuten na de oproep zouden we ter plaatse zijn geweest. ‘Dat is snel, maar in zo’n situatie duurt alles lang’, zegt operator Aziz Vanderghiste. ‘Er is veel veranderd na een dramatisch incident van enkele jaren geleden. Er werd twee uur gewacht voor we werden opgeroepen voor een vermist kind. De helikopter vond het kindje vrijwel meteen, maar het was te laat. Toen is beslist om ons sneller in te schakelen. Een goede zaak, alleen werd er daarna te snel alarm geslagen. Nu roepen de redders op het strand ons pas op nadat ze zelf 45 minuten hebben gezocht.’
De Seaking pikte in 40 jaar 1741 mensen in nood op, de NH90 tot nu toe 52. Vaak gaat het om schepen die in de problemen zitten. Reddersduikers als Johan Rycx en Jurrie Mulier moeten op zo’n moment snel inschatten hoeveel mensen er aan boord zijn en hoeveel potentiële overlevenden er zijn.
‘Eerst zoek je op de brug, daarna in de slaapruimtes’, vertelt Rycx. ‘Soms zitten mensen vast in een luchtbel. Dan vragen we een tweede helikopter om te helpen.’ Wie red je het eerst? Rycx: ‘Na enkele jaren ervaring weet je: wie kan schreeuwen van de pijn, die redt het nog even. Wie geen woord meer kan uitbrengen door de pijn, de koude of de schok is er vaak erger aan toe. Wie dit werk doet, moet zijn emoties opzij kunnen schuiven.’
Mulier had amper zijn brevet behaald, toen in 2007 The Baltic Ace leksloeg voor de kust. Een kwartier later was Mulier ter plaatse, maar het gevaarte van 125 meter was al gezonken. ‘De meeste mensen waren in T-shirt en korte broek over boord gesprongen. Ze waren ernstig onderkoeld. Ik heb zeven drenkelingen gered.’ Dat lukt niet altijd. Vorig jaar met kerst kwam alle hulp te laat voor een vissersschip. Mulier: ‘We hebben het schip doorzocht, in elk compartiment gedoken op zoek naar overlevenden. Ik heb niemand gevonden. Tragisch, maar meer konden we niet doen.’
‘We zoeken sterke persoonlijkheden, geen cowboys’, vertelt Rycx. ‘Procedures zijn er om een reden. We mogen ons eigen leven niet in gevaar brengen. Maar ook als de kans dat we iemand vinden quasi nihil is, moeten we ervoor gaan. In nood kunnen mensen ontzettend sterk zijn.’
Een helikopterteam met duiker-redders is vrij uniek. De ploeg wordt op handen gedragen. ‘Mensen verwelkomen ons bij demonstraties altijd met een brede glimlach, dat is heel fijn. Zeker boven zee zijn wij de enige redding’, glimlacht spoedverpleegkundige Jacques Delchef. ‘We zijn bekend door onze reddingen op zee, maar ik moet vooral patiënten aan boord van een schip oppikken die een hartaanval hebben gekregen of hun been hebben gebroken.’
Na de aanslagen van 22 maart moest Delchef drie zwaargewonde kinderen naar het brandwondencentrum begeleiden. ‘De oudste vroeg voortdurend: “Is mama dood?”‘, vertelt Delchef. ‘Gelukkig wist ik het niet, waardoor ik niet moest liegen. Een kindje was zwaar verbrand. Om het wat af te leiden, vertelde ik over de helikopter.’ Hij haalt een clownsneus uit zijn zak. ‘Dit heb ik altijd bij, om kinderen toch een beetje te laten lachen.’
Weken later vroeg de vader van de kinderen Delchef om op bezoek te komen. ‘Dat jongetje sprak voortdurend over de helikopter. Telkens als het een pijnlijke behandeling moest ondergaan, rakelde zijn vader die herinnering weer op.’
–
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
