Een brexitruzie over braadworsten, schrijft Lia van Bekhoven, trok het ambitieuze programma van de G7 van het spoor.
Als het aan de Britten ligt, wordt het congres van de G7, gehouden aan Cornwalls wild-romantische kust, het toneel van de herlancering van Global Britain. De top biedt Londen een gouden kans te laten zien dat het internationaal gericht is en minstens even invloedrijk als toen het nog lid was van de EU. Of, zoals deDaily Express, nooit vies van een patriottische hyperbool, van de voorpagina schetterde, ‘Groot-Brittannië gaat de wereld leiden’.
Aan de timing ligt het niet. Het is de eerste internationale bijeenkomst sinds de covidpandemie. ‘We zijn weer terug’, zei de Amerikaanse president, die met ‘we’ evengoed de politieke als de fysieke come-back bedoelde. De VS van Biden doen internationaal weer mee. Ze staan, post-Trump, niet langer spelbrekend aan de kant. Autoritaire gezaghebbers die de afgelopen vijf, zes jaar het politieke veld domineerden, mogen opnieuw rekenen op weerstand. In Cornwall komt de democratische wereld, onder leiding van het VK en de VS, met opgestroopte mouwen samen om de overige democratieën te begeleiden ‘voor de uitdagingen van dit nieuwe tijdperk’. (Overeenkomsten met de Atlantische alliantie van Roosevelt en Churchill zijn niet toevallig)
‘De G7, Britse ambities, een lege citroen en braadworsten’
De agenda van de exclusieve zeven is even omvangrijk als het weer in Engelands uiterste zuidwesten wisselvallig is: covid, economische heropbouw, klimaatwijziging en China. Maar wat niemand verwacht had, was dat een brexitruzie over braadworsten erin zou slagen het ambitieuze programma van het spoor te trekken. Alsof de scenarioschrijvers van de komedie serie Yes Minister de agenda’s van de wereldleiders hadden gekaapt.
Het was nooit de bedoeling dat brexit een prominente plaats kreeg op de top. Als de uittreding ter sprake kwam dan moest het terloops zijn. De Britse regeringsleider doet graag voorkomen alsof brexit, op wat luttele details na, is afgewerkt. ‘Leeggezogen als een citroen’, zei Johnson kortgeleden tegen The Atlantic.
Joe Biden denkt er anders over. De Amerikaanse president, die geen gelegenheid voorbij laat gaan om zich te beroepen op zijn Ierse wortels, ziet brexit als een strategische fout. Dat de ruzie tussen Brussel en Londen over de Ierse grens, een gevolg van Johnsons brexitakkoord, het Noord-Ierse vredesakkoord kan doen ontsporen, is meer dan hij verdragen kan. Nog voordat Biden in Engeland landde, had hij Londen gewaarschuwd op te houden ‘met stoken’ in de grenskwestie.
‘Hoe is het mogelijk dat je worsten niet van het ene deel van het land naar het andere mag vervoeren?’
Nu is niemand gelukkig met de grens die sinds begin dit jaar tussen Noord-Ierland en Groot Brittannië loopt. Vooral de Noord-Ierse Britten of Unionisten niet. Zij voelen zich nog meer verwijderd van het land waar ze zich mee identificeren. Extra kosten en oponthoud hebben in Noord-Ierse supermarkten geleid tot schaarste van sommige goederen uit Engeland en prijsstijgingen van andere. Daar komt over enkele weken nog een verbod bij op gekoeld vlees. Europese regels gebieden dat hamburgers en braadworsten vanaf 1 juli niet langer mogen worden ingevoerd uit Groot-Brittannië.
Europese context
Het is in Johnsons belang de worstenoorlog op te voeren als een slag met Brussel tegen Europa’s rigide houding. ‘Hoe is het mogelijk dat je worsten niet van het ene deel van het land naar het andere mag vervoeren?’ In het narratief van de Britse regering, en van een groot deel van de pers, is het de ‘puriteinse’ naleving van de Europese regels die het Ierse protocol onuitvoerbaar maakt.
Johnsons brexitakkoord is bezig vast te lopen op zijn interne tegenstrijdigheden. Het is niet mogelijk een harde brexit uit te voeren en tegelijkertijd vrije handel te drijven op de Ierse Zee. Johnson tekende een deal die grensposten vereist aan Noord-Ierse havens. Waarna hij ontkende dat grenscontroles zouden plaatsvinden en zijn handen aftrok van de naleving daarvan. In Brussel vragen ze zich af of Johnson ooit van plan was zich te houden aan de regels van zijn eigen akkoord.
De Britse eerste minister wilde dit weekeinde niet aan brexit herinnerd worden. Het VK zou worden uitgestald als een internationale player, vrij van Europese banden.
Het is mogelijk dat, met of zonder Bidens bemiddeling, een oplossing op de korte termijn gevonden wordt voor de Ierse grens. Maar op de lange termijn kan brexit pas werken als Groot-Brittannië zichzelf ziet in zijn geografische en historische context – als een Europees land.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
