‘De Britten hoeven zich geen zorgen te maken over het behoud van hun ontbijt en vibrators’

De Britse tabloids trokken jarenlang ten strijde tegen onbestaande vijanden, schrijft Lia Van Bekhoven, correspondente in het Verenigd Koninkrijk. ‘Waarom zouden de Britten, die in twee wereldoorlogen vochten en cricket uitvonden, in een club blijven die hen de omvang van tropisch fruit voorschrijft?’

Vorige week keek ik weer eens naar Question Time. Het wekelijkse BBC-programma overschrijdt zelden de grenzen van de betamelijkheid, maar wordt door mensen met een hoge bloeddruk het beste van achter de bank bekeken. De formule zal u bekend zijn. Een presentator, tevens nationaal icoon, bespreekt met vijf gasten nieuwswaardige onderwerpen. Een studiopubliek mag de tevoren uitgekozen vragen stellen. Gelukkig voor de kijkcijfers zit er op de publieke tribune altijd wel een vragensteller die als een bloedhond wekenlang opgesloten moet hebben gezeten, zonder eten en met hooguit een halve bak water, en die nu klaar zit om een rib uit het lijf van een politieke gast te bijten. Question Time vermag niet de nationale vrolijkheid te bevorderen.

Als je de reacties op Twitter volgt, gaat na afloop de ene helft van de natie depressief naar bed, terwijl de andere helft genoeg boosheid in zich heeft om de depressieven met een kussen te smoren.

Het hoogte- of dieptepunt van de laatste uitzending kwam op naam van een vrouw uit het publiek die onthulde waarom ze tijdens het referendum vorig jaar op het laatste moment voor de brexit gestemd had. De reden was een rechte banaan geweest. Onderweg naar de stembus was ze in de supermarkt een banaan tegengekomen waar je een potlood naast kon leggen. ‘Zo idioot dat we van de EU alleen rechte bananen mogen eten’, had ze gedacht. En ze zette in het stemhokje een kruisje naast no. Want waarom zouden de Britten, die in twee wereldoorlogen vochten en cricket uitvonden, in een club blijven die hen de omvang van tropisch fruit voorschrijft?

Dat er een Europees verbod is op de afwijkende vorm van vruchten, is onzin. Er zijn wel specificaties voor diverse categorieën banaan, afhankelijk, inderdaad, van hoe recht of krom ze zijn. In het Verenigd Koninkrijk, echter, werd het bananenverbod synoniem voor humorloze, Europese betweters die puur om bureaucratische redenen de Britten willen beroven van de lol van hun bestaan.

Britse kwantiteitskranten hebben een flexibele omgang met de waarheid. Maar in tegenstelling tot fake news zijn de verhalen in de roddelbladen niet allemaal verzonnen. Volgens een onderzoek van BuzzFeed slaan daarom valse nieuwssites niet aan in het VK. De populaire pers zou die markt verpest hebben. Britten zouden de halve waarheid prefereren boven geen waarheid. Kranten als The Sun en The Daily Mail hebben het altijd als hun taak gezien om die halve waarheid zo creatief mogelijk op te dienen. Jarenlang heb ik gelezen van Brusselse plannen om Engelands traditionele ontbijt af te schaffen, vissersboten te verplichten condooms aan boord te hebben, vrouwen te verplichten hun oude vibrator te recyclen voordat ze een nieuwe kopen en de oorlog te verklaren aan chips met de smaak van gerookte bacon. Om sommige verzinsels heb ik hard gelachen. Ik bedoel: Engelsen die in de fish and chips zaak voortaan hippoglossus hippoglossus moeten bestellen omdat de namen van vissen gestandaardiseerd gaan worden? Maar hoe geestig de krantenkop, de intentie was haat en verwarring te zaaien. Wat lukte: een kwart van de Britse bevolking gelooft oprecht dat er een bananenverbod is.

Dertig jaar lang vonden de tabloids vijanden die niet bestonden. Dertig jaar lang kraakten ze alles fabulerend af wat een glorieuze terugkeer naar ruling the waves in de weg stond. En met succes. De kans dat het brexitexperiment op de klippen loopt, de economie vastroest en de Britse status in de wereld afneemt, is groot, maar hé , Britten hoeven zich tenminste geen zorgen meer te maken over het behoud van hun chips, ontbijt en oude vibrators.