‘De brextremisten zijn nostalgisch door een oeverloze mythologisering van de Britse geschiedenis’

De Britten hebben heel wat ervaring met heldhaftige mislukkingen. Vaak kan de meest banale gebeurtenis een hoop ellende veroorzaken. ‘Ditmaal mag je hopen dat het daarbij blijft’, schrijft Knack-corrpesondente in Londen Lia Van Bekhoven.

Hoe erg is het als het Verenigd Koninkrijk eind maart zonder parachute uit de Europese Unie valt? Gek genoeg is lang niet iedereen bang voor de pijnlijke gevolgen van een chaotische aftocht. Sommigen kijken er zelfs naar uit. Nou zou je wel gek zijn de Britse hang naar zelfkastijding te onderschatten. Maar hoe bestand is de moderne Brit, grootbracht met wifi en Deliveroo, tegen de ontberingen van Geen Akkoord?

De Britse geschiedenis ligt bezaaid met heldhaftige mislukkingen. Neem Scott of the Antarctic die zijn wedloop de eerste te zijn op de Zuidpool verliest van de Noren en dat met zijn leven bekoopt. Of de krijgsheld Gordon van Khartoum die tegen de uitdrukkelijke wens van Londen de hoofdstad van Soedan een jaar lang tevergeefs verdedigt tegen lokale moslims en twee dagen voordat hulptroepen arriveerden overlijdt. En zelfs Duinkerke, een overwinning voor het nationaal moraal, is een militaire nederlaag. Maar in de Britse geschiedenis zijn het overwinningen. Zoals de schrijver JB Priestley in 1940 zegt: ‘We hebben een rare gewoonte, en je ziet het door onze hele geschiedenis, om dit soort transformaties tevoorschijn te toveren. Uit een golf van zwarte vernedering en wanhoop, rijst een stralende, glorieuze zon’.

De brextremisten zijn nostalgisch door een oeverloze mythologisering van de Britse geschiedenis.

Brexit gaat de Britten de kans geven zich te meten aan die eervolle mislukkingen. En rasechte brexiteers staan te trappelen. Mensen zoals Ant Middleton, militair instruceur van het televisieprogramma SAS: Who Dares Wins die vorige maand twitterde: ‘Geen Akkoord is een verkapte zegen voor ons land. De armoede en ontberingen die volgen, zullen ons verenigen en tot elkaar brengen en Britse waarden terugbrengen als trouw en gemeenschapszin! We hebben extreme verandering nodig’. Voedselrellen en onlusten? Kom maar op. Failiesementen en zelfmoorden? Daar worden we enkel sterker van.

Ik wijt de mistige nostalgie van de brextremisten aan de oeverloze mythologisering van de Britse geschiedenis. Volgens de Britse interpretatie van de eerste helft van de vorige eeuw, heeft iedereen die er niet bij was met de Blitz iets prachtigs gemist. Geen wonder dat jonge eurosceptici ernaar hunkeren het snowflake-imago van zich af te gooien en getoetst te worden aan de kwellingen van hun voorouders.

Tijdens een van die oeverloze, niet helemaal alcoholvrije discussies tussen Kerstmis en Nieuwjaar, had ik het met Britse vrienden over nationale eigenschappen. Zijn de Britten uitzonderlijk stoicijns? Meer dan andere Europese volkeren? Ik moest later, want de beste argumenten komen altijd als het gezelschap al lang ontbonden is, aan een woord denken. Of liever, drie letters: KFC.

In februari 2018 was de populaire Amerikaanse fastfoodgigant Kentucky Fried Chicken genoodzaakt honderden zaken in Engeland sluiten toen een nieuwe leverancier verstek liet gaan. De reactie in het land was veelzeggend. In plaats van kalm naar alternatieven te zoeken, dreigden paniek en opstand. In Manchester en Noord-Londen belden boze klanten het alarmnummer van de politie. Volksvertegenwoordigers werden belaagd om de crisis op te lossen. Scotland Yard deed een beroep via twitter om ‘ons alstublieft niet meer te bellen. Wij kunnen er echt niks aan doen dat uw favoriete restaurant dicht is’.

Zelden was de Blitz Spirit verder weg. En dan was er de opstand in 2000 toen boze boeren en vrachtwagenchauffeurs raffinaderijen blokkeerden uit protest tegen verhoogde benzineaccijns. Ook dat doet het ergste vrezen. Voordat je nationale saamhorigheid kon zeggen, hadden hamsterende bestuurders pompstations leeggehaald en ging de benzine, nadat pompeigenaren de prijzen tot onfatsoenlijke hoogten hadden opgeschroeft, hier en daar op de bon. De regering moest de noodwet van stal halen om de hulpdiensten draaiende te houden.

Van dezelfde Britten die tegen een tijdelijke storing in de levering van pluimveeproducten niet bestand blijken, de snelwegen platleggen als de benzine omhoog gaat met 2% per liter, en de alarmcentrale bellen omdat de kebab niet warm genoeg is, wordt nu verwacht bij Geen Akkoord te wennen aan lege schappen in de supermarkten, lange rijen op snelwegen, een smaak te ontwikkelen voor plaatselijke vis als makreel en zelf aardappels te rooien.

En dan mag je hopen dat het daarbij blijft.