Martha Balthazar
‘De beelden uit Gaza maken woorden als genocide of fascisme weer pijnlijk concreet’
De woorden waar journalisten zich al een jaar aan vastklampen, verbleken bij de beelden uit Gaza.
Een beeld van een man, nog hangend aan een infuus, die levend verbrandt. Een ziekenhuis waar slapende patiënten in vlammen opgaan. Omstanders die afscheid nemen van verscheurde lichamen. Het lijk van een meisje, niet ouder dan zes jaar, dat vanonder het stof wordt gehaald. Bewusteloze lichamen gestapeld op een kar, op weg naar een spoeddienst waar bommen op vallen. Kinderen met plastic zakken gevuld met kleren, ze duwen de rolstoel van hun moeder door het stof. Een tentenkamp waar bommen op vallen. Kinderen die huilen, ‘van de honger’ vertelt hun moeder. Een filmpje van een bakkerij waar de brand maar niet kan worden geblust. Lichamen die moeten worden bijeengeraapt, lichamen van kinderen die worden bijeengeraapt. Een rookpluim uit een school waar Israëlische soldaten voor poseren. Een selfie van een soldaat, lachend en knipogend, met in de achtergrond een in vlammen opgaand huis. ‘I guess you wonder where I’ve been’ als bijschrift. Zeven jongens uitgedost met vuurwapens en Israëlische vlaggen, met de armen over elkaar, trots voor een brandend uitzicht.
Honderden in een rij geplaatste mannen tussen de brokstukken van een stad. Een foto zonder bloed of brand, maar een die je niet meer loslaat, het doet te veel denken aan een geschiedenisles. Een beeld dat uiteindelijk in de lesboeken van morgen terecht zal komen om kinderen te tonen dat het ondenkbare toch kan, als iedereen wegkijkt. ‘This is the death queue’, schrijft Bisan Owda, een Palestijnse journalist. ‘We weten allemaal wat er daarna plaatsvindt. De mannen worden levend begraven, zoals in het noorden en in Khan Younis gebeurde tijdens de eerste invasie. Of ze worden geëxecuteerd. Of ze worden gegijzeld, zoals bij tienduizenden al het geval was, die vervolgens gemarteld, vermoord of verkracht zijn. Wat denken jullie? Wat is het meest waarschijnlijke scenario?’
In onze media alvast geen prognose, geen analyse, geen geschiedschrijving. Want dat beeld werd niet uitgezonden, het haalde onze kranten niet. Een beeld spreekt luider dan duizend woorden, zeggen ze. Misschien vond de nieuwsdienst het daarom niet gepast. Omdat de woorden waar onze journalisten zich al een jaar aan vastklampen, verbleken bij wat hier te zien is. Woorden van valse neutraliteit, woorden die doelbewust twijfel zaaien. ‘Conflict’, ‘oorlog’, ‘escalatie’: ze worden ontmaskerd als misdadig in het licht van die filmpjes.
Misschien worden de beelden daarom ook op sociale media gebannen. Omdat ze woorden als genocide of fascisme, die loodzwaar zouden moeten wegen maar vandaag totaal uitgehold voelen, weer pijnlijk concreet maken. Want wie kan die beelden bekijken en zeggen dat dit geen genocide is, dat dit geen fascisme is?