De Amerikaanse presidentskandidaten op een rij

De race om de nominaties voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november begon met 22 kandidaten, 17 Republikeinen en 5 Democraten. In het rode balkje: de Republikeinen, in het blauwe: de Democraten.

Ted Cruz, Republikeinse senator uit Texas, 44, heeft Cubaanse roots. Zijn ouders werkten in de olie-industrie. Hij is een anti-establishment kandidaat die zich expliciet christelijk en conservatief toont.

Zijn opmerkelijkste voorstel tot dusver is het afschaffen van de belastingdienst en het introduceren van een flat tax. Verder is hij tegen Obamacare, tegen zowel isolationisme als interventionisme, tegen het homohuwelijk maar voor het recht van de staten om terzake te beslissen. Hij begint aan de race als een outsider maar dat hij de als eerste zijn kandidatuur stelde, gaf hem enige extra bekendheid, en een kleine sprong opwaarts in de opiniepeilingen. Hij wordt als ambitieus omschreven, iemand “met puntige ellebogen”. Wat een voordeel kan zijn in een druk Republikeins veld.

Rand Paul, Republikeinse senator uit Kentucky, 52, is de zoon van de libertaire gewezen presidentskandidaat Ron Paul. Rand is oogarts, en hij probeert de libertaire stemmenbasis van zijn vader uit te breiden.

Vrijheid is bij hem het sleutelbegrip. Hij is voor een beperkte staat, en tegen Big Brother, de staat die mensen in de gaten houdt. Hij is voor privacyrechten, en tegen de gevangenis in Guantanamo Bay. In voorbereiding op zijn presidentscampagne heeft hij Ferguson bezocht. Hij zei ooit dat hij alle wetten zal herroepen die zwarten buiten proportie in de gevangenis brengen. Ook wil hij strafverlaging of alternatieve straffen voor niet-gewelddadige misdrijven. Op buitenlands gebied pleitte zijn vader voor isolationisme. Rand, die tegen de oorlog in Irak was, heeft al gezegd dat hij nu een verhoging van het Defensiebudget nastreeft. Hij denkt dus duidelijk anders over de wereldpolitiek dan zijn vader, maar het is niet helemaal duidelijk in welke mate en hoe. Tot twee keer toe kwam hij tijdens interviews in moeilijkheden toen hij het probeerde uit te leggen (en werd hij kwaad op de journalist, zijn korte lont kan hem parten spelen).

Hij is duidelijk anti-establishment, en laat niet na kritiek te geven op beide partijen.

“Al te vaak als Republikeinen winnen hebben we de overwinning verkwanseld door deel te gaan uitmaken van de machine van Washington. Dat is niet wie ik ben”, zei hij bij de bekendmaking van zijn kandidatuur.

Hij heeft het sinds zijn kandidaatstelling helemaal verkorven bij zijn eigen partij met zijn uitspraak dat IS een gevolg is van Republikeinse beslissingen. Mede door hem kon de Patriot Act niet worden verlengd.

Het Republikeins establishment, de “machine van Washington”, heeft 1 miljoen dollar uitgetrokken om campagne tegen hem te voeren. Een waarnemer noemt hem de beste kandidaat van de Democraten, die spijtig genoeg bij de Republikeinen opkomt.

De Republikeinse senator voor Florida, Marco Rubio is 43, geboren uit Cubaanse ouders, telegeniek en welbespraakt. Hij laat geen gelegenheid voorbij gaan om zijn geloof in de verf te zetten. Hij was katholiek, mormoons en evangelisch. Hij kwam in de politiek als protégé van de gematigde Republikein Jeb Bush, maar ontwikkelde zich in conservatieve richting. Hij ontgoochelde zijn conservatieve vrienden door met Democraten te werken aan een migratieplan. Intussen heeft hij dat plan zelf afgewezen.

Zijn voornaamste pluspunt is zijn vermogen om met weinig geld en tegen de verwachtingen in verkiezingen te winnen, geholpen door charme en jeugdig enthousiasme. Ongeacht zijn leeftijd ziet hij er minstens 10 jonger uit dan de tegenstand.

Als we de Republikeinen onderverdelen in anti- en pro-establishment hoort Rubio eerder bij het establishment van zijn partij.

Hillary Clinton, 67, is bij verre de best voorbereide, de beste gefinancierde en de meest ervaren kandidaat. Ze heeft andere kwaliteiten. Ze is verstandig, hardnekkig, en ze wil echt president worden. Ze is de gedoodverfde genomineerde van haar partij. Dat was ze echter in 2008 ook, en toen verloor ze haar kolossale voorsprong in de peilingen aan nieuwkomer Barack Obama.

Hillary heeft als gewezen First Lady, gewezen senator, gewezen presidentskandidaat en gewezen minister van Buitenlandse Zaken het voor- en het nadeel van ervaring. Kan ze zichzelf heruitvinden? Kan ze geloofwaardig een campagne voor meer gelijkheid beginnen als ze onder haar echtgenoot Bill maatregelen ondersteunde die tot grotere ongelijkheid hebben geleid? Kan ze het buitenlands beleid van president Obama bekritiseren als ze zelf vier jaar zijn minister was? Hoe feministisch durft ze te zijn? (in 2008 schuwde ze het thema) Hoe eensgezind en professioneel wordt haar campagne? (in 2008 was er geen overeenstemming over strategie en programma) Hoe menselijk durft ze te zijn? (in 2008 volgde ze strikte, zakelijke scenario’s, maar nu wil men haar als grootmoeder opvoeren) Hoe verzoent ze haar strijd voor gewone Amerikanen met haar eigen connecties aan de top van de financiële wereld en met haar bekende doel om 2,5 miljard dollar in te zamelen voor haar campagne? Hoe rijmt ze haar feminisme en haar onafhankelijkheid met miljoenendonaties voor de Clinton Foundation van onder meer Saudi-Arabië?

Ze wekt zowel hevige sympathie als starre antipathie op. Velen kijken uit naar een eerste vrouwelijke president, maar zijn beducht voor de terugkeer van de Clintondynastie, met haar legalees en haar complexe verhouding tot de waarheid.

Bernie Sanders, 73, is een buitenbeentje in de Amerikaanse politiek. Hij noemt zichzelf een socialist, wat in de VS doorgaans een scheldwoord is. Hij heeft als onafhankelijke een lange politieke carrière achter de rug, waarin hij onder meer burgemeester van Burlington was en lid van het Huis van Afgevaardigden en senator voor de progressieve noordelijke staat Vermont.

Bij Sanders ligt de nadruk op de boodschap, niet op de verpakking. Hij wil dat de inkomenskloof in de VS gedicht wordt, dat er milieumaatregelen komen, dat er een verkiezingshervorming komt waardoor de invloed van geld wordt beteugeld. Hij toonde zich in de Senaat sceptisch over de campagne tegen IS en stemde tegen de oorlogen van George W. Bush.

Zelfs los van geld, dat Hillary Clinton heeft en hij veel minder, kan hij het moeilijk krijgen. Hij is eerder iemand van breedvoerige uitleg dan van korte soundbites. Hij kan kribbig zijn en, wat misschien ook een voordeel is, recht-voor-de-raap. Hij heeft lang bestuurd, en enkele van zijn initiatieven bleken niet zo succesrijk. Maar hij is in 2012 met 71 procent van de stemmen als senator herkozen. En in zijn staat, Vermont, doet hij het heel goed in verkiezingsdebatten. Vraag is of die ervaring in het serene, progressieve Vermont hem heeft voorbereid op een strijd met nationale kopstukken.

Sanders, altijd een koppige onafhankelijke, doet mee voor de nominatie van de Democratische partij.

Ben Carson, 63, heeft in elk geval zijn biografie mee. Hij groeide op met een alleenstaande moeder in een woning die krioelde van kakkerlakken,en werd, in zijn versie, vooral door geloof en hard werk een van de top-neurochirurgen van de VS. Hij wil de antipode van president Obama zijn, die hij verwijt de verkeerde boodschap te geven en de armen met sociale zekerheid van de wieg tot het graf te willen bedwelmen in plaats van hen zelfstandig en onafhankelijk te maken.

Carson werd nationaal bekend nadat hij in 2013 tijdens een gebedsontbijt tegen de politiek van de aanwezige president Obama van leer trok.

Hij blijkt redelijk populair bij geldschieters (zij het minder dan sommige tegenstanders voor de Republikeinse nominatie), een aantrekkelijk spreker, een outsider die nooit aan politiek heeft gedaan, en die met de artsenmetafoor (een dokter om het land te genezen) uit de voeten kan.

Maar tegelijk blundert hij geregeld. Zo probeerde hij ooit een verband te leggen tussen homoseksualiteit en pedofilie, noemde hij de gevangenissen als bewijs dat homoseksualiteit aangeleerd gedrag is, vergeleek hij het ziekteverzekeringsprogramma Obamacare met slavernij, de VS met nazi-Duitsland en het homohuwelijk met bestialiteit.

Voor enkele van die uitspraken heeft hij zich naderhand verontschuldigd. Hij beweert dat hij snel leert, en dat hij zich nu meer houdt aan zijn voorbereide tekst.

Carly Fiorina (60), de gewezen topvrouw van computerbedrijf Hewlett-Packard, was nog niet zo succesrijk in de politiek. In 2010 stelde ze zich als Republikein verkiesbaar voor een senaatzetel. Ze verloor van de Democraat Barbara Boxer, die volgens de newssite Politico een simpele boodschap had: als ceo van HP had Fiorina, volgens Boxer, 30.000 banen weggesaneerd en tegelijk haar eigen salaris verdrievoudigd.

Fiorina gebruikt dit vermogen om banen te schrappen nu als een troef. Bij haar aankondiging zei ze dat ze ervaring had met bureaucratie en dat zij er in zou slagen de overheid tot een drastische vermagering te bewegen.

Fiorina is niet echt geliefd binnen haar partij, haar financiële steun is belabberd, maar ze is bedreven in debatteren. En ze is een niet zo geheim wapen tegen Hillary Clinton.

In meetings en ook bij de aankondiging van haar campagne trekt Fiorina vooral ten strijde tegen Hillary, ze wil de anti-Hillary zijn, anti-abortus, anti overheidstussenkomst, anti sociale maatregelen, een nieuwkomer tegen Hillary die al decennia in de politiek zit. Vele commentatoren denken dat ze eigenlijk al campagne voert voor het vicepresidentschap. Stel dat Hillary Clinton de Democratische genomineerde wordt, dan zitten de Republikeinen nog meer dan gewoonlijk met een vrouwenprobleem. Mannen kiezen, door de band, in meerderheid Republikeins en vrouwen in meerderheid Democratisch. Met Hillary als kandidaat zou dat onevenwicht in vrouwenstemmen nog kunnen toenemen. Fiorina, denkt men, kan argumenteren tegen Hillary op een manier die van een man niet geaccepteerd zou worden.

Fiorina is tot dusver de enige vrouwelijke Republikeinse kandidaat in een snel groeiend veld.

Mike Huckabee, 59, heeft meer ervaring dan de meeste kandidaten. Hij deed in 2008 al mee voor de presidentsverkiezingen. Hij won de Republikeinse caucus in Iowa. Maar daarna ging het snel bergaf met hem, onder meer omdat hij zijn kandidatuur op Hillary Clinton had afgestemd, en omdat hij te gauw de bodem van zijn geldkoffer zag.

De Republikeinse partij bestaat globaal uit drie delen, vergelijkbaar in grootte: een kerkelijk, conservatief, evangelisch deel (met eerder arme kiezers), een economisch deel (rijke kiezers die lage belastingen willen), en een anti-autoritair, libertair deel. Huckabee vindt zijn aanhang bij het evangelisch deel van de partij. Hij was zelf predikant alvorens hij gouverneur van Arkansas werd. Geloof staat bij hem centraal. “Ik spreek Jezus”, heeft hij al gezegd. Hij is radicaal tegen het homohuwelijk, radicaal voor Israël (en tegen een twee-statenplan). Meerdere kandidaten mikken op dit evangelisch deel van de partij, maar Huckabee, die zelf van bescheiden afkomst is, doet het geloofwaardiger dan anderen. Maar sinds 2008 heeft hij veel geld verdiend, onder meer door voor Fox News te gaan werken. Dus misschien is hij minder aantrekkelijk geworden voor zijn aanhang. Waarnemers verwachten dat hij, zoals in 2008, moeite zal hebben om fondsen te werven.

Hij lanceerde zijn campagne in Hope, Arkansas, ook de plaats waar Bill Clinton vandaan komt.

Toen de gewezen Republikeinse senator Rick Santorum (57) in 2012 campagne voor het presidentschap voerde, lag de nadruk heel sterk op zijn conservatieve ideeën als evangelisch christen, en op bijvoorbeeld de christelijke opvoeding van zijn thuisgeschoolde kinderen. Vaak werd hem voorgelegd dat christelijk conservatisme een te kleine basis bood om presidentsverkiezingen te winnen. Maar hij kwam dicht in de buurt, won de caucus in Iowa met 34 stemmen, won nog tien andere voorverkiezingen en verloor elders af en toe zo nipt als hij in Iowa had gewonnen. Uiteindelijk verkozen de Republikeinen Mitt Romney, een minder conservatieve kandidaat, die uiteindelijk kansloos verloor.

Na de nederlaag van Romney kon je evangelische christenen horen argumenteren dat de tijd gekomen was voor een echt conservatieve kandidaat.

Het probleem voor Santorum is dat er dit keer al minstens vier kandidaten oerconservatieve evangelische waarden vertegenwoordigen, tegen abortus, homohuwelijk en stamcelonderzoek zijn, daar waar de Amerikanen volgens peilingen steeds minder problemen hebben met bijvoorbeeld het homohuwelijk.

Misschien daarom diversifieert Santorum zijn boodschap en werpt hij zich op als de kampioen van de Amerikaanse arbeider. Hij wil een hoger minimumloon, minder obsessie met belastingverlaging (voor rijken) en strengere actie tegen migratie, die volgens hem het loon van de Amerikaanse arbeider ondermijnt. Hij wil ook een straffer buitenlandse beleid, een hardere hand, die, in zijn woorden, respect moet afdwingen. Dat moet gebeuren door bijvoorbeeld IS naar de zevende eeuw te bombarderen, en Israël onvoorwaardelijk te steunen.

Santorum heeft een vaste financier, born-again zakenman Foster Friess, wat maakt dat hij zich op korte termijn niet al te veel zorgen moet maken over geld. HIj maakt zich wel zorgen over zijn plaats in de peilingen. Volgens een van die peilingen staat hij op één procent.

Pataki geldt in de race als kansloos: naar Republikeinse normen heeft hij een veel te “liberaal” imago. Enig voordeeltje is dat hij als vader van vier als all-American pater familias kan uitpakken, schrijft Belga.

De vroegere gouverneur van de staat New York is 69 en was in functie tijdens de aanslagen van 11 september 2001. Eerder, bij de gouverneursverkiezingen van 1994, wist hij in New York de populaire Democraat Mario Cuomo opzij te zetten.

Volgens Fox heeft Pataki de laatste jaren de staten Iowa en New Hampshire veelvuldig bezocht. Daar worden traditioneel de eerste voorverkiezingen gehouden. De resultaten in die plaatsen zetten al even traditioneel meteen de domper op de presidentële ambities van enkele kandidaten.

Bij een weinig waarschijnlijke overstap naar het Witte Huis staan twee beslissingen op Pataki’s menu: het aantal ambtenaren terugdringen en nog maar eens militairen naar Irak sturen, grondtroepen, deze keer om de jihadisten van Islamitische Staat (IS) te bestrijden.

Martin O’Malley was in 2008 een hevige supporter van Hillary Clinton. Nu wil hij tegen haar in het strijdperk omdat hij tegen dynastiepolitiek is en tegen de bepalende rol van Wall Street. Waren de Clintons in 2008 geen dynastie? Werden ze toen niet door Wall Street gefinancierd? Dat zal O’Malley moeten uitleggen.

Hij heeft wel meer uit te leggen. Hij was tot kortgeleden gouverneur van Maryland, dat onlangs in het nieuws kwam door de rellen in Baltimore. Onder zijn gouverneurschap is het aantal misdrijven eerst gedaald, later weer gestegen.

Hij is tot dusver de jongste van de Democratische kandidaten, 52, en zal, als zijn campagne niet catastrofaal verloopt en Hillary wint, allicht een compensatie ontvangen. Een ministerpost, een ambassadeurschap.

Hij wordt omschreven als wellevend en saai (door Fox News), wat ook een soort doodvonnis is.

Maar qua standpunten staat hij duidelijk links van Hillary. Of correcter: is hij duidelijk waar zij twijfel laat. Hij is tegen de Keystone XL pijnlijn met Canada. Hij was eerder voor holebi-rechten dan Hillary. Hij was onmiddellijk voor het verstrekken van rijbewijzen (en dus een soort van legaliteit) aan illegalen, daar waar Hillary twijfelde. Hij vindt dat Hillary te veel de gevangene van Wall Street is, en daardoor te weinig de kant kan kiezen van Amerikaanse werknemers. Hij staat globaal gezien achter het buitenlands beleid van Obama.

Lindsey Graham gaat al een hele tijd mee. Hij is senator uit South Carolina, en de buitenlandspecialist van zijn partij. Hij zit min of meer op dezelfde lijn als zijn collega-senator John McCain, die in 2008 Republikeins presidentskandidaat was. McCain en Graham zijn gematigd op binnenlands vlak en haviken in het buitenland. Bij de aankondiging van zijn kandidatuur zei Graham dat hij er persoonlijk geen moeite mee zou hebben om wat meer belastingen te betalen als dat het lot van anderen zou verbeteren (een vloek binnen de Republikeinse partij).

Dit soort uitspraken leverde hem eerder oppositie op van de extreem-conservatieve Tea Party. De Tea Party probeerde hem uit de senaat te krijgen, maar Graham overleefde met enige glans.

Graham heeft een interessant levensverhaal. Hij groeide op in een familie die een restaurant/bar/biljartzaak uitbaatte. Zijn ouders stierven kort naeen toen hij een jonge twintiger was. De jong volwassen Graham adopteerde zijn 13-jarige zus en zorgde voor haar opvoeding. Misschien mede daardoor, zegt hijzelf, is hij nooit getrouwd. Wat ook de reden: een vrijgezel als kandidaat voor het Witte Huis is vrij zeldzaam.

Hij studeerde rechten, had een lange, militaire carrière, waarbij hij nog opgeroepen werd voor de eerste Golfoorlog. Hij heeft, zei hij bij de aankondiging van zijn kandidatuur, meer buitenlandse ervaring dan de andere presidentskandidaten, ook meer ervaring dan Hillary Clinton (die vier jaar minister van Buitenlandse Zaken is geweest).

Hij vreest, zei hij ook, dat de wereld zal “exploderen in terreur en geweld”. Daarom wil hij kandidaat zijn en “veiligheid door sterkte” brengen. Dat zal onder meer betekenen: veel meer troepen sturen naar het Midden-Oosten.

Graham is niet de meest charismatische figuur, hij kent zijn buitenlandse aangelegenheden maar men vraagt zich af of hij gepassioneerd kan praten over het binnenland.

Lincoln Chafee, 62, had volgens een peiling bij het begin van zijn kandidatuur één procent van de Democraten achter zich. Hij zit met andere woorden niet in een winnende positie. Hij heeft nog andere nadelen. Hij was eerder Republikeins senator. Hij deed het niet onverdeeld goed als Onafhankelijke gouverneur van de staat Rhode Island.

Maar hij heeft één pluspunt waaraan hij zich kan optrekken. Hij was van in het begin (toen nog als Republikein) gekant tegen de oorlog in Irak, terwijl Hillary Clinton, koploper bij de Democratische presidentskandidaten, voor die oorlog heeft gestemd. Clinton heeft dat sindsdien “een fout” genoemd. Maar voor Chafee is dat te gemakkelijk. “Ik vind niet dat iemand president van de VS kan worden die een dergelijke fout heeft gemaakt”, zegt hij.

Chafee was op sociaal gebied links binnen de Republikeinen (pro abortus, relatief pro belasting van hoge inkokmens, pro hoger minimumloon) maar lijkt vooral campagne te gaan voeren op het thema van het buitenlands beleid.

Hij heeft geen geld en geen aanhang (zelfs niet in zijn eigen staat). Hem wacht een lastige opgave.

Rick Perry is geen nieuweling. Hij deed ook al mee in 2012, maar ging toen ten onder aan een reeks blunders. De voormalige gouverneur van Texas bleef vooral hangen in het geheugen omdat hij in een debat met de andere Republikeinse kandidaten pompeus aankondigde drie staatsdepartementen te willen afschaffen, maar zich niet kon herinneren welke dat waren.

Perry hoort tot de erg conservatieve vleugel van de partij. Getuige daarvan wat hij in de vorige campagne zei: ‘Je hoeft niet elke zondag in de kerk te zitten om te beseffen dat er iets mis is met dit land, als je ziet dat homo’s openlijk in het leger kunnen dienen, terwijl onze kinderen niet openlijk Kerstmis kunnen vieren of mogen bidden op school.’

Hij verwijst in zijn toespraken naar zijn succes als gouverneur. Onder zijn bewind, argumenteert hij, draaide de economie van Texas buitengewoon goed, en werden er veel banen gecreëerd. Of de rest van het land zin heeft om dat sociaal en economisch conservatief model over te nemen, is de vraag.

Perry is wellicht ook nu niet de topkandidaat.

Jeb Bush, 62, en zoon uit de belangrijkste Republikeinse dynastie, wordt gewantrouwd door de eigen aanhang. Nochtans kon hij als gouverneur van Florida, tussen 1999 en 2007, een stevige conservatieve balans voorleggen, met verminderde overheidsbanen, verminderde belastingen, verminderde kansen op abortus. Maar op drie punten wekt de ex-gouverneur het wantrouwen van de conservatieve basis. Hij is ‘soft’ inzake illegale migratie. Zijn Mexicaanse schoonvader kwam wellicht op illegale wijze de VS binnen.

Hij is voor een vast curriculum (zij het niet voor biologie en Darwin) in het onderwijs, wat bij sommige Amerikanen die bijvoorbeeld aan thuisscholing willen doen, niet goed valt. En hij is lid van de Bush-dynastie, geboren in weelde en privilege, en niet onverpoosd succesrijk als president. Pa Bush eindigde met een joekel van een economische crisis en George W. eindigde met een kater in Irak en met de financiële crisis die de ergste was sinds de jaren 30.

Kan met de ‘slimme Bush’ eindelijk een Bush-presidentschap positief eindigen? En kan hij de nominatie van zijn partij winnen, want na een sterke start is Bush weggezakt in de peilingen. Tijdens zijn aankondiging beloofde hij, op basis van wat hij als gouverneur in Florida presteerde, een jaarlijkse groei van 4 procent en 19 miljoen nieuwe banen.

Velen hadden gedacht dat hij, zoals ettelijke keren eerder, met een kandidatuur zou flirten, maar uiteindelijk niet zou doorzetten. Maar het is hem menens, zegt hijzelf. En de 69-jarige vastgoedmakelaar Donald Trump, die in de VS vooral bekend is van zijn tv-programma The Apprentice, wordt zeker een uitzonderlijke kandidaat voor de Republikeinse nominatie. Waar andere kandidaten zich bescheiden opstellen, en doen alsof hun boot kleiner is, of hun afkomst bescheidener, gaat Trump er juist prat op dat hij groot is, en superrijk. Hij is 8,7 miljard dollar ‘waard’, zei hij bij de aankondiging van zijn campagne, dubbel zoveel als het financieel magazine Forbes hem toedicht.

Met Trump moeten we ook niet wachten op gestroomlijnde taal. Hij spreekt en denkt aanvallend. Tijdens zijn aankondiging zei hij, onder meer, over de andere kandidaten aan Republikeinse kant: ‘Zij zeggen: “De zon zal opkomen, de maan zal ondergaan, allerlei prachtige dingen staan te gebeuren”. Terwijl de mensen zeggen: ik wil gewoon een baan’. Waarop hij liet aansluiten: ‘Ik zal de grootste banenpresident zijn die God ooit creëerde’. Of: ‘Ons land zit serieus in de rats. We behalen geen overwinningen meer. Wanneer heeft dit land voor het laatst China verslagen? Ik versla China de hele tijd, de hele tijd’.

Hij wil het land runnen als een bedrijf, en het ‘merk’ Amerika in waarde herstellen. Hij wil het land laten deel in zijn privé-succes. Hij gelooft niet in klimaatsverandering. Hij wil als oplossing voor de ‘horden verkrachters en criminelen’ die het land binnenkomen ‘een grote muur’ bouwen tussen Mexico en de VS, ‘heel goedkoop’, en de Mexicanen ervoor laten dokken. ‘Ik weet hoe ik een muur moet optrekken’.

Dat laatste klopt zeker. Vraag is of het volstaat voor het presidentschap. In de peilingen staat Trump laag, en hoog bij de negatieven – bij de mensen die aangeven dat ze nooit of te nimmer op hem zullen stemmen. Vraag is of hij het land kan overtuigen dat hij president wil worden voor de inwoners en niet ter meerdere eer en glorie van hemzelf.

Bobby Jindal, de Republikeinse gouverneur van de zuidelijke staat Louisiana, is in meerdere opzichten een interessant kandidaat, maar of dit zijn moment is valt af te wachten. Zelfs in eigen staat lust men hem momenteel rauw, omdat hij de staat heeft opgezadeld met een immens begrotingstekort. In augustus worden de eerste tv-debatten tussen Republikeinen georganiseerd, en zowel Fox News als CNN hebben al laten weten dat ze maar tien kandidaten zullen uitnodigen. Jindal staat op dit moment volgens bepaalde peilingen op nul procent, en tenzij hij plots gaat stijgen in die peilingen zal hij niet eens op de debatten uitgenodigd worden. Zelfs in de peilingen waar hij net 1 procent van de kiesintenties haalt, staat hij helemaal onderaan de intussen lange lijst van kandidaten.

Jindal bekeerde zich als kind van Indiase (hindoe) migranten tot het katholicisme en is ook wat dat betreft aan de verre rechterzijde terechtgekomen. Hij heeft in zijn staat scholen de mogelijheid gegeven om het creationisme, waarbij de wereld wordt beschouwd als ontstaan door schepping, in de lessen wetenschap te doceren.

Het is de teneur van zijn geloof: de staat moet gekortwiekt worden, de wetenschap (over klimaat of evolutie) is vaak even dubieus als de staat. Het gevolg van de gekortwiekte staat was onder meer het deficit in zijn staat.

Jindal werd in 2007 de eerste gekleurde gouverneur van Louisiana en hij was op dat moment op zijn 36ste ook de jongste gouverneur in het land.

Er zijn bij de Republikeinen globaal twee tendenzen: zij die verkozen willen worden op basis van hun ideologische zuiverheid, en zij die zich opwerpen als figuren die kunnen verzoenen, en die eventueel aanhang kunnen weghalen bij de andere partij.

Chris Christie (52), de gouverneur van New Jersey, zit qua ideologie duidelijk in het kamp van het compromis, van de uitgestoken hand, maar qua stijl zit hij eerder in de eerste groep. Hij confronteert zijn publiek graag met rauwe taal. Hij scheldt en hij vloekt. Hij verliest zijn geduld. Hij gebruikt zelf vaak het beeld van het gevecht: hij vecht voor zijn kiezers. Hij wil “het zeggen zoals het is” (dat is zijn campagneslogan, trouwens). Het geeft hem iets authentieks, wat kiezers in zijn staat ooit apprecieerden.

Zijn gouverneurschap verloopt echter niet heel goed. De staat verkeert in financiële crisis, Christie wordt geplaagd door schandaaltjes, hij is vaak afwezig en als hij toch opdaag wordt hij ervaren als ongeïnteresseerd. Als hij in vorm is, is hij evenwel een te duchten tegenstrever. Maar of hij een voorlopig slecht gefinancierde campagne, met weerstand in eigen staat, tot een goed einde kan brengen is de vraag.

Hij had het vier jaar geleden moeten proberen, zeggen ingewijden. Toen klonk hij fris. Nu zit hij in een heel groot veld, en valt hij minder op, en valt hij minder positief op.

De 69-jarige Jim Webb is een buitenbeentje. Hij is zelf een oorlogsveteraan, die in Vietnam vocht. Hij werd onder Ronald Reagan de Republikeinse minister voor de Zeemacht. Hij veranderde van partij en werd als Democraat tot senator verkozen. Maar de meeste van zijn initiatieven draaiden op niets uit en na een termijn stelde hij zich niet herverkiesbaar.

Van belang om te weten: hij is afkomstig uit Virginia, een staat waar Republikeinen en Democraten ongeveer even sterk zijn.

Webb kan de favoriet bij de Democraten, Hillary Clinton, enigszins pijn doen omdat hij wel consistent tegen oorlog stemde en sprak. Zowel tegen de invasie in Irak, die Hillary eerst ondersteunde, als de door Hillary mee besliste interventie in Libië sprak Webb zich duidelijk uit. Hij is ook duidelijker dan zij gekant tegen vrijheidhandelsakkoorden. Als minister van Buitenlandse Zaken was Hillary voor die akkoorden, als kandidaat is ze kritischer.

In ethische kwesties is Webb eerder conservatief. Geld is niet rijkelijk voorradig in zijn campagne en tot dusver ziet het er niet goed uit voor zijn kansen.

De 47-jarige Walker, zoon van een dominee-Baptist en groot fan van Ronald Reagan, is sinds 2010 gouverneur van Wisconsin en vooral bekend van zijn strijd tegen vakbonden. In Wisconsin legde hij hun politieke macht aan banden door bij wet het recht op collectief overleg te ondergraven. Dat leverde hem in Republikeinse kringen grote bijval op, ook al omdat het herinnerde aan de manier waarop Reagan destijds het syndicale verzet in de pan hakte.

Hij verlaagde daarnaast de belastingen met bijna twee miljard dollar, versoepelde de wapenwet en maakte het moeilijker om abortus te plegen. De nationale legalisering van het homohuwelijk vorige maand noemde hij een grote vergissing.

Walker is van mening – zo zei hij bij de officiële aankondiging – dat de Amerikanen nieuw leiderschap nodig hebben, ‘dat dingen gedaan krijgt’. ‘Ik ga voor het presidentschap omdat de Amerikanen een leider verdienen die voor hen vecht en wint’.

John Kasich, 63, de gouverneur van Ohio, staat bekend als een gematigde Republikein. Hij stelt zich voor als een doener en recht voor de raap, als bescheiden en een realist. Een aantal van die eigenschappen verbindt hij met zijn vader, die als postbode werkte. Kasich beroemt zich erop dat hij orde op zaken heeft gesteld in Ohio. Maar hij is op dit ogenblik niet heel populair in eigen staat. Kasich was bijna 20 jaar verkozen in het Huis van Afgevaardigden. Aan die periode kwam een einde in 2000 toen hij kortstondig presidentskandidaat werd. Daarna werkte hij 10 jaar in de privésector, onder meer bij Fox News. In 2010 keerde hij terug naar de politiek als gouverneur.

Jim Gilmore, 65, de gewezen gouverneur van Virginia, heeft zich als zeventiende Republikeinse kandidaat aangemeld. Hij werkte eerder in de inlichtingendienst van het leger en als advocaat. Hij is niet heel bekend en haalt afgerond 0 procent in de peilingen tot dusver. In 2008 deed hij al een gooi naar het presidentschap en deed hij ook zonder succes mee in een Senaatsverkiezing. Hij bekleedde hoge functies binnen de Republikeinse partij en binnen de National Rifle Association, de wapenlobby.

(WB/RR/SD/KVDA)