Coronavirus: succesformule van Zuid-Korea inspireert Europa

In Zuid-Korea wordt het coronavirus efficiënt bestreden. Zonder al te draconische maatregelen remt het aantal besmettingen en doden af. Wat is de succesformule?

De Zuid-Koreaanse situatie omtrent het coronavirus ziet er hoopvol uit. Er komen er alsmaar minder nieuwe coronabesmettingen bij en ook de dodentol ligt relatief laag. Tot en met woensdag lieten 126 personen er door de infectieziekte het leven. Het sterftecijfer bedraagt er net iets meer dan één procent, wat Zuid-Korea tot één van de landen met de laagste sterftecijfers maakt.

Naast het lage sterftecijfer blijft dus ook het aantal nieuwe besmettingen afremmen. Na 29 februari, de dag waarop er in één klap 909 besmettingen bijkwamen, halveerde het aantal nieuwe besmettingen in minder dan een week. De vier dagen daarop halveerde het aantal nieuwe besmettingen opnieuw. Afgelopen zondag telde het land 64 nieuwe besmettingen, het laagste cijfer sinds een maand. Van de vijftig miljoen Zuid-Koreanen zijn er nu zo’n dikke negenduizend besmet. Het lijkt erop dat Zuid-Korea zo stilaan bij de veelbesproken top van de piek komt.

Flatten the curve

Met de slogan ‘flatten the curve’ trekken autoriteiten het coronavirus ten strijde. Net zoals België probeert Zuid-Korea om de besmettingspiek af te zwakken om de gezondheidszorg niet te overbelasten en zo het sterftecijfer te beperken. Zonder draconische beperkingen en economisch verpulverende lockdowns, slaagt het land er toch in om de curve af te vlakken. De Zuid-Koreaanse aanpak viel ook Europese leiders op. De Franse president Emmanuel Macron en de Zweedse premier Stefan Löfven telefoneerden al naar de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in om zich te laten inspireren.

Met de MERS-epidemie van 2015 vers in geheugen, die aan 38 Zuid-Koreanen het leven kostte, wapende het land zich tegen epidemieën. Nu ze vijf jaar later het coronavirus in de ogen kijken, bestaat de succesformule uit een mix van veel testen, snelle actie, contact tracing en een flinke portie burgerzin.

Testkampioen

Zuid-Korea spant de kroon in het meeste corona-testen per inwoner. Daarmee volgt ze het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op om zoveel mogelijk na te gaan of iemand al dan niet besmet is. Zo’n zeshonderd speciale testcentra proberen dagelijks zo veel mogelijk mensen op Covid-19 testen. Private en overheidslaboratoria sloegen de handen in elkaar en organiseren drive through coronatests. Op die manier testen de Zuid-Koreanen snel, veel en minimaliseren ze bovendien het contact met verzorgend personeel.

Niet enkel de Zuid-Koreanen worden massaal getest. Hoewel een dalende trend is ingezet, is Seoul beducht voor coronadreiging uit het buitenland. Wie het land binnenkomt moet een app installeren waarop men dagelijks vragen stelt over de eventuele symptomen van covid -19 die men vertoont.

Pakken in snelheid

Met deze aanpak wil Seoul de kwieke verspreiding van het coronavirus op snelheid pakken. Eén week na de eerste covid-19-patiënt op Zuid-Koreaanse bodem, startte de regering overleg met medische bedrijven. Met hen werd afgesproken om zo veel mogelijk testkits te ontwikkelen. Met veel testmateriaal achter de hand, kan er veel getest worden en brengt het land snel in kaart waar het virus opduikt. Wie positief test, wordt meteen geïsoleerd. Wie contact had met een besmette persoon, wordt ook gecontroleerd. Die kordate aanpak heet contact tracing.

In januari dook het eerste geval op, dat werd toen snel getemperd. Een tweede golf besmettingen brak uit binnen een religieuze sekte in de miljoenenstad Daegu. Ook hier kon de overheid via haar tests gericht binnen de sekte ingrijpen, zonder enorme beperkingen op te leggen voor het grote publiek.

Wanneer het op de piek onmogelijk werd om iedereen te blijven testen, stapte de overheid over op sterke communicatie. Dat doet ze via de gangbare kanalen waaronder televisie en de intercom in de treinstations. Maar daarnaast spreken ze burgers ook heel persoonlijk aan. Wanneer corona in je buurt is vastgesteld, laat de overheid je dat via sms weten.

Burgerzin

De bevolking reageert plichtsbewust en gehoorzaam, volgens sommigen een voortvloeisel uit de Zuid-Koreaanse cultuur. Thuiswerken werd er snel de norm, evenementen werden zonder al te veel gemekker afgelast en hygiënevoorschriften werden netjes opgevolgd. Sociale controle is op het Zuidelijke deel van het Koreaans schiereiland alomtegenwoordig.

Op asociaal gedrag, zoals uitpakken op sociale media dat je maatregelen negeert of te dicht bij iemand gaan zitten op restaurant, wordt afkeurend gereageerd. Burgerlijke gehoorzaamheid verloopt stroever in het westen. Vanuit een meer individualistische ingesteldheid, reageren westerlingen onverschilliger op overheidsmaatregelen. Toch is dat niet de enige reden waarom het Zuid-Koreaans beleid niet klakkeloos kan overgenomen worden.

Copy-paste naar hier?

Zuid-Korea is erin geslaagd om snel en efficiënt te reageren op de coronacrisis. Deels door het onverwerkte trauma van het MERS-virus startte het land al met een voorsprong op crisismanagement. Op het gebied van testkits starten landen opnieuw ongelijk aan de startmeet.

Op de top van de besmettingspiek werd de Zuid-Koreaanse zorgcapaciteit overschreden. Daarop reageerde de overheid snel met een effectieve triage naar ziekenhuizen, speciaal ingerichte faciliteiten en thuisisolatie. Of zo’n reactie hier komt (of moet komen) is nog koffiedik kijken.

Ten slotte geeft de ligging van het land een voordeel. Er is maar één landsgrens, namelijk met Noord-Korea, en die is potdicht.

Strijd nog niet gestreden