Een samenvatting van een Senaatsrapport met “choquerend materiaal” over de martelpraktijken van de CIA in de jaren na 11 september 2001 zal wellicht vandaag dinsdag vrijgegeven worden. De verantwoordelijken, ondersteund door oud-president George W. Bush, hebben een verdedigingscampagne klaar. Duizenden Amerikaanse soldaten staan klaar om wereldwijd bij gewelddadige reacties in te grijpen.
Het Amerikaans ministerie van Buitenlandse Zaken is bang dat extremistische groepen de publicatie zullen aangrijpen om hun eigen gewelddaden te verschonen (en om bijkomend geweld te plegen tegen Amerikanen en Amerikaanse doelwitten). Men vreest ook breder protest in de moslimwereld. In totaal 6.000 Amerikaanse soldaten zijn stand-by om bij aanvallen tegen bijvoorbeeld ambassades in Afrika of het Midden-Oosten ingezet te worden.
Minister van Buitenlandse Zaken John Kerry had de Senaat, en de voorzitster van de bevoegde Senaatscommissie, Dianne Feinstein, zelfs gevraagd te wachten met publicatie. Volgens Kerry hebben ook buitenlandse regeringen gevraagd de publicatie tegen te houden (hoewel de landen die hun medewerking verleenden aan de martelpraktijken in de samenvatting niet bij naam worden genoemd). Aan de andere kant zijn er senatoren die vinden dat het tijd wordt dat het rapport, dat al twee jaar klaar is, gepubliceerd wordt – omdat het van historisch belang is dat het gebeurt en dat er een streep getrokken kan worden onder een beroerde episode, maar ook omdat volgende maand de Republikeinen de meerderheid krijgen en de publicatie dan misschien definitief van de baan is. De Democratische senator Mark Udall had ermee gedreigd dat hij het volledige rapport publiekelijk zou voorlezen als er niet werd gepubliceerd.
Waterboarding
Wat het rapport zo explosief maakt (6.500 pagina’s materiaal vergaard over de voorbije vijf jaar, waarvan een 480 pagina’s tellende samenvatting wordt gepubliceerd), zal pas duidelijk zijn na publicatie, maar volgens lekken zou onder meer blijken dat de buitenlandse inlichtingendienst CIA de effectiviteit van wat ze “enhanced interrogation techniques” noemde (te vertalen als “aangescherpte ondervragingstechnieken”), al te positief voorstelde. De waterboarding (het geven van een verdrinkingsgevoel aan gevangenen) van 3 toplui van de terreurbeweging Al-Qaeda zou bijvoorbeeld geen nuttige informatie hebben opgeleverd. Ook zou de CIA de regering Bush voorgelogen hebben over de omvang en de aard van de praktijken. Daarnaast zou in detail weergegeven worden welke technieken werden gebruikt, gaande van waterboarding tot seksuele vernedering.
‘Vertekend’
President Obama heeft de “enhanced interrogation techniques” eerder martelpraktijken genoemd, en het gebruik ervan gestopt. (of het rapport zal spreken van marteling is de vraag – die omschrijving maakt gerechtelijke vervolging mogelijk).
Volgens verschillende Amerikaanse media, onder meer The Washington Post, The New York Times en The Daily Beast, bereiden de medewerkers van oud-president George W. Bush, die de verscherpte ondervragingstechnieken hadden georganiseerd, een tegencampagne voor. Tijdens een interview met CNN gaf Bush hun zijn steun. Het zijn “patriotten”, zo zei hij.
Volgens de kranten hebben medewerkers van Bush, en toenmalige toplui van de CIA, opiniestukken klaar tegen het rapport, in de Senaat bereiden Republikeinen een tegen-rapport voor.
Ze willen, volgens een anonieme bron van The Daily Beast onderuit halen wat ze zien als een bevooroordeeld vijf jaren durend proces, dat culmineerde in een “gebrekkige, vertekenende geschiedenis”. Anderen hebben het over geschiedvervalsing of over ondankbaarheid.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier