Terwijl westerse mogendheden de banden met Taiwan aanhalen, verhoogt het Chinese leger de militaire druk op de de facto onafhankelijke eilandnatie. 71 gevechtsvliegtuigen drongen vandaag de verdedigingszone van het eiland binnen.
Liefst 71 Chinese gevechtsvliegtuigen zijn eerder vandaag de verdedigingszone van Taiwan binnengedrongen. Bijna de helft van de toestellen die deelnamen aan de ‘militaire oefeningen’ stak ook de middenlijn van de Straat van Taiwan over, een officieuze buffer tussen China en Taiwan, die binnen de verdedigingszone van het eiland ligt.
Volgens Peking gaat het om een reactie op Taiwanese ‘provocaties’. De directe aanleiding is de Amerikaanse toezegging van zo’n 10 miljard dollar aan militaire steun voor het eiland, die werd opgenomen in het nieuwe defensiebudget dat net voor kerst door de Amerikaanse Senaat werd goedgekeurd. Tegelijk is het toegenomen Chinese ongenoegen een gevolg van het feit dat steeds meer westerse landen de banden aanhalen met de zelfbestuurde, de facto onafhankelijke eilandstaat.
Toen Nancy Pelosi, voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, begin augustus naar Taiwan afreisde, ging Peking tekeer als een duivel in een wijwatervat. Maar de Chinese pesterijen tegenover Taiwan, dat volgens president Xi Jinping desnoods ‘onder dwang’ met het moederland zal worden herenigd, hadden een averechts effect. In de afgelopen maanden reisden méér westerse parlementaire delegaties naar Taiwan dan ooit tevoren, en de handel met de EU steeg met een derde.
Volgens viceminister van Buitenlandse Zaken Ming-Yen Tsai gaat het niet louter om Taiwan, zo vertelt hij aan Knack. ‘China gebruikt ons als speeltuin voor allerhande hybride operaties, die louter tot doel hebben de democratie te ondermijnen, Dát heeft de internationale gemeenschap gealarmeerd.’
De directe aanleiding is de Amerikaanse toezegging van zo’n 10 miljard dollar aan militaire steun voor Taiwan.
Sinds China’s repressieve aanpak van de protesten in Hongkong (2019-2020) is de geestdrift voor een hereniging helemaal weg. Onderhand is nog maar 7 procent van de Taiwanezen ervoor. Hoe verklaart u die strategische blunder van Peking?
Ming-Yen Tsai: Xi wil zijn macht versterken: in het binnenland neemt de repressie toe, en internationaal groeit de Chinese agressie. Kijk naar het grensgeschil met India midden december, en de Chinees-Russische maritieme acties rond Japan. Bovendien zagen we bij het Partijcongres van oktober dat alle belangrijke posities werden ingenomen door zijn getrouwen. Xi is de machtigste leider sinds Mao. Dat vergroot het risico van een internationale confrontatie. Daarom is de versterking van de internationale democratische allianties belangrijker dan ooit.
Er wordt altijd geschermd met ‘de bescherming van de democratie’, maar het belang van Taiwan ligt wellicht elders: het produceert het gros van de halfgeleiders en microchips die evengoed in onze smartphones en auto’s zitten als in militaire technologie.
Tsai: Onderschat ook het politieke aspect niet: Taiwan is de enige etnisch Chinese democratie ter wereld. Dat is als alternatief voor het autoritaire model van Peking van groot belang. Elke dag zijn er cyberaanvallen, we kampen met politieke infiltratie, er zijn pogingen tot desinformatie. We vormen de frontlinie tegen het expansionisme. Tegelijk zijn inderdaad 60 procent van alle halfgeleiders in de wereld en 92 procent van de meest geavanceerde chips van Taiwanese makelij. Dat betekent niet dat ze louter op ons grondgebied tot stand komen: we hebben partners over de hele wereld, zoals het Belgische Imec of het Nederlandse ASML. Het succes is een combinatie van Amerikaans design, Japanse materialen, Europese apparatuur en Onderzoek & Ontwikkeling, en Taiwanese productie.
Hoe zwaar kan de Taiwanese overheid opwegen tegen een reus zoals Taiwan Semiconductor Manufacturing Co (TSMC), die een beurswaarde van 500 miljard dollar heeft?
Tsai: Elk bedrijf stippelt uiteraard een eigen beleid uit, maar een substantiële investering in China vereist de goedkeuring van de Taiwanese investeringscommissie, die moet vermijden dat sleuteltechnologie in Chinese handen valt.
De internationale gemeenschap beseft nu dat we onze technologie en onze productieketens moeten beschermen om de democratie te vrijwaren.
Is het daar niet te laat voor? De Chinese surveillancestaat is gebouwd op Amerikaanse technologie en Taiwanese halfgeleiders en microchips.
Tsai: De internationale gemeenschap beseft nu meer dan ooit dat we onze technologie en onze productieketens moeten beschermen om onze democratie en rechtsstaat te vrijwaren. Daarom hebben de VS eind september de Chip 4–alliantie voorgesteld tussen de VS, Japan, Zuid-Korea en Taiwan, met de bedoeling een robuustere toeleveringsketen voor halfgeleiders op te bouwen. Er zijn soortgelijke plannen met de EU. Tijdens het recente bezoek van de Commissie Internationale Handel van het Europees Parlement stonden halfgeleiders hoog op de agenda.
Internationaal wordt geprobeerd om Taiwan los te koppelen van China. Taiwanese bedrijven dreigen daar veel bij te verliezen. Het Amerikaanse verbod op de export van technologie naar China treft bedrijven zoals TSMC, dat een gigantische vesting heeft in de Chinese stad Nanjing.
Tsai: Ja, maar we kunnen handel en politiek niet scheiden. Rusland en China misbruiken hun economische gewicht en hun handelsrelaties om naties onder druk te zetten. Denk aan het energiedebacle sinds de invasie in Oekraïne, of de manier waarop Australië, Zuid-Korea, Litouwen, Canada en Taiwan door China werden ‘gestraft’ voor hun beleid. Dat alles doordringt ons van het belang van samenwerking met landen die de internationale regels wél respecteren.
In gevaarlijke tijden moet je ontradend werken en je kracht tonen, niet je zwakte.
Japan besliste om de defensie-uitgaven in de komende vijf jaar te verdubbelen. Wat vindt u daarvan?
Tsai: Het bewijst bovenal dat niet alleen Taiwan het slachtoffer is van het Chinese streven naar hegemonie. In gevaarlijke tijden moet je ontradend werken en je kracht tonen, niet je zwakte.
Heeft de invasie van Oekraïne ons niet geleerd hoe makkelijk sommige regimes bevriende buurlanden binnenvallen, en hoe extreem kwetsbaar onze op regels gebaseerde internationale orde is?
Opmerkelijk is het incident tussen China en Litouwen over de aangekondigde opening van een Taiwanees kantoor in Vilnius. Peking strafte Litouwen op tal van manieren, maar dat hield voet bij stuk. De Europese Unie heeft de Chinese invoerrestricties voor Litouwse goederen nu aangekaart bij de Wereldhandelsorganisatie. Wijst dat op een grotere betrokkenheid van de EU bij Taiwan?
Tsai: Ik merk vooral dat er nog nooit zoveel ontmoetingen zijn geweest tussen functionarissen van de EU en Taiwan, en dat op het niveau van ministers en viceministers.
Het gaat wel vooral om Oost-Europese landen.
Tsai: Daar ligt de frontlinie van de strijd tegen het autoritarisme. Bovendien beperkt onze samenwerking zich niet tot die landen, ze gebeurt ook op EU-niveau en met zwaargewichten zoals Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië – zelfs al behoort dat nu niet meer tot het blok.
Wij zullen onze internationale vrienden blijven verwelkomen.
Met elke delegatie die naar Taiwan afreist, verhoogt de kans dat er een Chinese vergelding komt. Is het dat waard?
Tsai: Absoluut. Peking grijpt gewoon elke gelegenheid aan om de Taiwanezen te intimideren en de internationale gemeenschap op de proef te stellen. Wij zullen onze internationale vrienden blijven verwelkomen. Dat is ons onvervreemdbare recht.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier