Volgens hartchirurg en Catalaanse Belg Pedro Brugada zal de Catalaanse onafhankelijkheid op een vechtscheiding uitdraaien. En de Catalanen zullen de alimentatievergoeding moeten ophoesten.
In Catalonië zijn om 9 uur de kiesbureaus opengegaan voor de met spanning verwachte parlementsverkiezingen in de regio in het noordoosten van Spanje. Ruim 5,5 miljoen kiesgerechtigden zijn opgeroepen om hun stem uit te brengen.
De inzet van de door deelstaatpremier Artur Mas vervroegde verkiezingen is groot. Alle Catalanen van zestien en ouder mogen zich uitspreken over de onafhankelijkheid van hun regio. Als de coalitie van onafhankelijkheidspartijen een absolute meerderheid haalt, wil Mas binnen de twee jaar uit het koninkrijk Spanje stappen. Na onderhandelingen met Madrid als het kan, eenzijdig als het moet. Catalonië wordt dan een onafhankelijke republiek, Barcelona een Europese hoofdstad.
Maar komt het zover? In een veelbesproken referendum op 9 november vorig jaar stemde 80 procent van de 1,9 miljoen deelnemers pro-onafhankelijkheid. Dat zegt echter niet alles, al was het maar omdat de meeste tegenstanders het door Madrid illegaal verklaarde referendum hebben geboycot. Ook nu belooft de regering-Rajoy stevig weerwerk. De Spaanse minister van Defensie sloot zelfs een militaire interventie niet uit om een eenzijdige afscheiding te dwarsbomen. Spanje heeft heel veel te verliezen. De afscheiding van het welvarende Catalonië – in zijn eentje goed voor twintig procent van het bnp – zou de deur wagenwijd openzetten voor een Baskische exit. Recente peilingen voorspellen een nek-aan-nekrace tussen de nationalisten van Junts pel Sí (JxSí) en de tegenstanders van onafhankelijkheid.
Als geboren en getogen Catalaan volgt hartchirurg en Open VLD-politicus Pedro Brugada (63) de situatie op de voet. Stemmen zal deze nieuwe Belg echter niet doen. ‘In theorie kan het wel’, zegt hij. ‘Maar bij alle vorige verkiezingen heb ik de stembrief te laat ontvangen. Zo heb ik ook het referendum van vorig jaar gemist.’
Voor wie zou u stemmen?
Pedro Brugada: Ik heb de eerste 23 jaar van mijn leven onder de dictatuur van Franco doorgebracht, ik weet dus hoe het voelt als je taal en cultuur worden onderdrukt. Onderwijs in het Catalaans was verboden, er mochten geen Catalaanse kranten of tijdschriften verschijnen. Eigenlijk heet ik Pere. Dat iedereen me nu als Pedro kent, komt omdat zelfs Catalaanse namen verboden waren. Als ik mijn hart laat spreken, stem ik dus altijd voor onafhankelijkheid. Maar in zo’n belangrijke aangelegenheid mag het sentiment niet doorwegen. Als ik naar de ratio luister, dan wordt het nee. Twee van mijn drie kinderen wonen in Catalonië. Voor hun toekomst is onafhankelijkheid geen goede zaak.
Waarom niet?
Brugada: Je kunt het vergelijken met een vechtscheiding. Catalonië is de rijke partner die het alimentatiegeld zal moeten ophoesten. Daar komt nog bij dat Europa de onafhankelijkheid absoluut niet ziet zitten. De Duitse bondskanselier heeft haar veto gesteld: een onafhankelijk Catalonië kan geen lid van de Unie zijn.
Junts pel Sí schermt wel met studies waaruit blijkt dat een onafhankelijk Catalonië economisch leefbaar is.
Brugada: Ik geloof die studies wel. Maar economisch leefbaar wil niet zeggen dat het leven voor de gewone Catalaan er ook beter op zou worden. Ik vrees het tegendeel. Maar het gaat niet alleen om de economie. De peilingen tonen dat de Catalanen diep verdeeld zijn. Wat als het ja-kamp straks met 51 procent wint? Gaan ze met zo’n krappe meerderheid hun zin doordrijven, tegen de andere helft van de bevolking in? Ik vrees voor chaos, om nog te zwijgen van het dreigement van Madrid om desnoods met geweld in te grijpen. Volgens mij is er een veel betere manier om naar onafhankelijkheid te streven.
En die is?
Brugada: We blijven binnen Spanje, maar gebruiken ons economisch gewicht om het Madrid zo lastig mogelijk te maken. Op den duur zullen ze zelf op een scheiding aansturen.
Erik Raspoet
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
