Campagne van Kamala Harris is ongerust: peilingen en optredens stellen teleur

Een licht dalende trend in de peilingen. Een blunder in een interview. De campagne van Kamala Harris maakt duidelijk dat er problemen zijn. Tactiek of realiteit?

Het was een vraag waarop Kamala Harris zich al maanden had kunnen voorbereiden. Ze werd ook nog eens gesteld in de meest verwelkomende omgeving: in het tv-programma The View, waar zelfs de Republikeinse panelleden voor haar gewonnen zijn. Sonny Hostin, een Democraat, vroeg haar: ‘Is er iets uit de voorbije jaren wat u anders had gedaan dan ­president Joe Biden?’ ‘Er komt me niet meteen iets voor de geest,’ was haar antwoord, ‘en ik had een aandeel in de meeste beslissingen.’

In een campagne die afstand probeert te nemen van de onpopulaire Biden en die bladzijde wil omdraaien, was het geen handig antwoord. De kiezer zoekt verandering. En ook al is de onvrede over de economie afgenomen, een meerderheid vindt nog altijd dat het land erop achteruitgegaan is onder Biden. Het campagneteam van Trump kon de uitspraak van Harris meteen uitspelen als bewijs dat ze de politiek van Biden zal voortzetten. De Harriscampagne kon dan weer de onthullingen van Bob Woodward over Trumps banden met Vladimir Poetin uitspelen, en later in de week Trumps uitval naar Detroit, de grootste stad in swingstaat Michigan.

Het optreden van Harris in The View maakte deel uit van een mediaoffensief, waarin ze eerder deze week op radio, tv en in een podcast verscheen. Eerst de Trumpcampagne en later ook vooraanstaande media wezen er uitentreuren op dat Harris zo goed als nooit zonder teleprompter naar buiten kwam. Kiezers, beweerden ook medestanders, kennen haar te weinig om haar te omarmen. In de voorbereide teleprompteroptredens leer je maar een fractie van de persoonlijkheid kennen, en al helemaal niet de spontane persoon.

Blijkt nu dat Harris unplugged, zoals we haar tijdens de mediablitz leerden kennen, in al die spontanere dialogen en interviews geen geïnspireerde prater is. Meer spontaan betekende niet meer interessant, althans tijdens mediaoptredens. Gewone contacten met kiezers verlopen beter, al kon ze tijdens een ontmoeting met latino’s niet meteen concreet uitleggen hoe ze familiehereniging en een pad naar legalisering zou verzoenen met een hardere grenspolitiek. Daar zou aan gewerkt worden.

De tegenvallende media-optredens vallen samen met stagnerende peilingen. De stijging sinds Harris haar kandidatuur bekendmaakte, is gestopt en er is  nu een voorzichtige daling te merken. In cruciale strijdstaten, waar ze aan de leiding lag, wordt het nog nipter dan het al was. Ook financieel wordt het lastiger. Harris heeft al ruim een miljard dollar binnengehaald, wat ongezien is. Maar nu droogt de stroom wat op. Onder de titel ‘Not great’ toont de campagne in een mailing aan kleine donoren een grafiek met scherp ­dalende steun.

Harris wil wat graag de underdog zijn en de motivatie van haar medestanders scherp houden. De negatieve berichten van de campagne zelf passen in de logica. Maar de peilingen en de tegenvallende optredens geven haar een beetje te veel gelijk. De zorgen zijn gedeeltelijk echt. De campagne is bezorgd dat ze in een aantal deelpublieken aanhang verliest.

Obama vs zwarte mannen

Net op dit moment komen de zwaargewichten eraan om de campagne te ondersteunen. Daarbij de ex-presidenten Bill Clinton en Barack Obama. Donderdag beet Barack Obama de spits af met een toespraak in Pittsburgh. Hij legde de nadruk op een groep die verleid kan worden door Donald Trump: zwarte mannen en met name jonge zwarte mannen.

Nog meer onomwonden sprak Obama zich uit tijdens een ontmoeting met kiezers in het plaatselijk hoofdkwartier van de Harriscampagne. Hij hekelde dat het gebrek aan energie en enthousiasme voor de campagne ‘meer uitgesproken lijkt te zijn bij de brothers. ‘Jullie denken eraan deze verkiezing over te slaan of iemand te ondersteunen die een geschiedenis heeft van jullie te kleineren. Omdat jullie denken dat dit een teken van sterkte is, omdat het dit is wat het is om een man te zijn? Afgeven op vrouwen? Dat is niet aanvaardbaar’, zei hij. ‘Je komt met allerlei redenen en excuses. Ik heb daar een probleem mee. Want een deel van mij denkt – en ik richt me nu specifiek tot mannen – dat jullie het niet voelen, een vrouw als president te hebben.’

De doorstroming van zwarte mannen naar Trump is niet gigantisch, maar ook een verschil van 5 procent binnen deze groep kan in nipte verkiezingen beslissend zijn.

Porno vs Trumpkiezers

Wat de jonge mannen in het algemeen betreft, had Harris een ongewilde meevaller. Zeventien pornoacteurs beginnen een campagne voor haar en vooral tegen Donald Trump en Project 2025 onder de noemer ‘Handen af van mijn porno’. Als Trump Project 2025 volgt, wordt pornografie nationaal verboden, en komen er straffen voor wie al wie bij porno betrokken is. De acteurs plannen campagnes in strijdstaten. Ze moeten het stellen met 100.000 dollar die de acteurs bijeengelegd hebben, maar krijgen ook onbetaalde aandacht. En dat kan enig effect hebben bij mannen, die in meerderheid Trump verkiezen. De groep acteurs citeert een enquête van het Survey Center on American Life, dat stelt dat 44 procent van mannen tussen de 18 en 29 en 57 procent van mannen tussen de 30 en 49 in de maand voor ze aan de enquête deelnamen porno bekeken.

Welke bladzijde omkeren?

Aan raadgevers ontbreekt het niet voor Harris. Daarbij David Axelrod, hoofdstrateeg onder Barack Obama, die volgende lijn voor Harris uitstippelde. Ze zou zich meer moeten richten, zei hij in een podcast, op de mogelijke realisaties van haar presidentschap. ‘Al de dingen die jullie gerealiseerd willen zien,’ suggereerde hij, ‘zullen er nooit komen met Trump.’ Want Trump is zo bezig met zijn eigen problemen en conflicten dat er geen tijd overblijft voor het echte werk. Harris moet het pad tonen, weg van de eeuwige geschillen en disputen, meent Axelrod.  
Dat maakte er haar uitspraak in The View niet beter op.

Journalist Jonathan Martin, een veteraan, schreef in Politico dat ze zich solide in het midden van het politieke spectrum moet situeren. Hij suggereerde om gematigde Republikein Mitt Romney al als minister van Buitenlandse Zaken naar voren te schuiven. De Trumplijn is dat ze een communist is, en witte kiezers denken al gauw dat een zwarte kandidaat radicaal is . Dat idee moet Harris bestrijden, vindt Martin. Ze moet nu al zeggen dat ze met Republikeinen zal samenwerken, en ook met een mogelijk een door Republikeinen gedomineerde Senaat. Dat betekent ook dat ze haar linkervleugel moet dwarsen, maar die gaat toch nergens heen, behalve misschien in Michigan, waar Groene kandidaat Jill Stein volgens peilingen goed genoeg scoort om het duel tussen Trump en Harris mogelijk te beïnvloeden.

Een derde lijn, die verzoenbaar is met Axelrod, is dat ze zich moet toespitsen op concrete, populaire voorstellen, zoals ze deze week deed met een plan – geformuleerd in The View – tot uitbreiding van de terugbetaling voor thuiszorg van ouderen.